Hjá Utanríkisráðuneytinu liggur nú umsókn frá Rannsóknarfyrirtækinu Röst um að losa 20 tonn af vítissóda í Hvalfjörð um miðjan júlí næstkomandi. Slík tilraun gæti endað sem skólabókardæmi um umhverfisslys sem hefði áhrif á umhverfi, dýralíf og mannlíf í Hvalfirði, í fjöruborði höfuðborgarinnar.
Samkvæmt upplýsingum frá fyrirtækinu er markmiðið með þessum verknaði að auka basavirkni sjávar með vítissóda og með því hækka PH gildi fjarðarins. Með þessu á að skoða hvaða áhrif slíkt hefur á vistkerfi Hvalfjarðar með það að markmiði að kanna möguleika á niðurdælingu á koldíoxiði úr andrúmsloftinu. Þetta vill fyrirtækið skoða við raunverulegar aðstæður og meta um leið umhverfisáhrifin svo vitnað sé til kynningar fyrirtækisins sjálfs. Þar sem rannsóknin verður framkvæmd á opnu hafssvæði liggur umrædd umsókn Rastar hjá utanríkisráðherra, sem jafnframt hefur óskað eftir umsögnum nokkurra stofnana vegna losunar eitursins. Þeir sem munu veita umsögn um þetta tilraunaleyfi eru matvælaráðuneytið, umhverfis-, orku- og loftslagsráðuneytið, Umhverfisstofnun, Hafrannsóknastofnun og Landhelgisgæslan. Það stingur vissulega í stúf að ekki hefur verið óskað eftir umsögnum hagsmunaaðila, s.s. íbúa, ferðaþjónustuaðila eða sveitarfélaga á svæðinu.
Rannsóknarfyrirtækið Röst gefur sig út fyrir að vera óhagnaðardrifið félag sem leitar lausna í umhverfismálum. Samkvæmt ársreikningaskrá Ríkisskattstjóra eru raunverulegir eigendur félagsins þeir Davíð Helgason og Kjartan Örn Ólafsson sem líklega mætti telja til helstu auðmanna Íslands. Að baki félaginu standa að hluta til sömu aðilar og sökktu trjákurli innan lögsögunnar fyrir skemmstu, en því máli hafa verið gerð góð skil í íslenskum fjölmiðlum undanfarin misseri.
Sitt sýnist hverjum um þá stjórnsýslu sem þar átti sér stað og virðist sem sú saga geti endurtekið sig nú.
Aðkoma opinberra aðila
Í aðdraganda umsóknar Rastar leitaði fyrirtækið liðsinnis Hafrannsóknastofnunar sem hefur verið við grunnrannsóknir í firðinum undanfarið ár til að undirbúa eitrunina. Til að sýna vilja í verki færði Röst stofnuninni 100 milljónir í tveimur áföngum &#8211; og virkjaði með því starfsfólkið til góðra verka. Svo mjög að upp á síðkastið hafa nokkrir aðilar úr röðum Hafrannsóknastofnunar flutt sig alfarið um set, og einfaldlega hafið störf hjá fyrirtækinu. Aðkoma stofnunarinnar að verkefninu er á margan hátt athygliverð. Ekki síst fyrir þær sakir að stofnunin er einn umsagnaraðila í leyfisveitingu Utanríkisráðuneytisins og situr því beggja vegna borðsins. Út á við er Hafrannsóknastofnun ráðleggjandi í flestu því sem viðkemur bæði hafsjó og ferskvatni innan íslensku lögsögunnar, og það að fara í eitranir á Hvalfirði setur öll verk hennar hreinlega í annað samhengi. Í annan fótinn setur stofnunin aðilum skorður í umgengni sinni um auðlindina, en með hinum ætlar hún að vera milligöngumaður um að hella 20 tonnum af vítissóda í Hvalfjörð.
Það vekur ekki síður athygli að í aðdraganda verkefnisins var ákveðið að bjóða oddvita Hvalfjarðasveitar stjórnarsetu í Röst, og eins furðulega og það hljómar, þá þáði viðkomandi boðið. Þetta gerði oddvitinn án þess að gera athugasemd við að fulltrúum Kjósarhrepps væri ekki boðið að borðinu. Kjósarhreppur, sem einnig á strandlengju að Hvalfirði, var ekki upplýstur um rannsóknina og máttu kjörnir fulltrúar þeim megin fjarðarins gera sér að góðu að frétta af verkefninu af tilviljun löngu eftir að það var hafið. Ekkert samtal átti sér stað milli sveitarfélaganna í Hvalfirði né var Kjósarhreppur látinn vita um fyrirætlaða eitrun á neinu stigi málsins, kannski vegna þess að kjörnir fulltrúar Kjósarhrepps hefðu ólíklega þegið sæti í stjórn einkafyrirtækis. Vert væri að kanna hvernig umrædd stjórnarseta oddvita  Hvalfjarðarsveitar fer saman við þær siðareglur sem sveitarfélög setja sínum fulltrúum, og jafnframt vaknar sú spurning hvort viðkomandi myndi þiggja sæti í stjórn fleiri fyrirtækja sem ásælast Hvalfjörð um þessar mundir.
Umrædd aðferðafræði Rastar í aðdraganda verkefnisins er því miður kunnuglegt stef þegar kemur að því að lauma vafasömum málum í gegnum „kerfið“, og ætti ein og sér að nægja til þess að hringja mörgum viðvörunarbjöllum.
Kynning og undirbúningur málsins
Frá því að málið kom óvænt upp hefur Röst haldið nokkra kynningarfundi að beiðni hagsmunaaðila. Það gerðist ekki fyrr en að umræddir aðilar settu sig í samband við fyrirtækið og óskuðu upplýsinga að fyrra bragði enda verkefnið þá þegar hafið. Í máli forsvarsmanns fyrirtækisins kom fram að Röst hafði ekki áttað sig á því að Kjósarhreppur ætti land að firðinum, og væntanlega talið sig vera búið að friða stjórnsýsluna með stjórnarsetu fulltrúa Hvalfjarðarsveitar. Ekki verður annað séð en að tilgangurinn með stjórnarsetunni sé einmitt slíkur, enda vandséð að umræddur aðili sé með bakgrunn, menntun né kunnáttu til að hafa nokkra efnislega þekkingu á rannsókninni sjálfri.
Í nóvember síðastliðnum var blásið til fundar með veiðifélögum í firðinum að þeirra ósk, en þekktar lax- og silungsveiðiár falla til Hvalfjarðar. Á þeim fundi komu fram miklar áhyggjur af hendi heimamanna því eitrunin á að fara fram í byrjun júlí, á þeim tíma sem Laxá í Kjós, Brynjudalsá, Botnsá og Kiðafellsá eiga að fá sína heimastofna úr úthöfum til hrygningar. Laxaseiði, nýgengin til sjávar, er enn að finna í Hvalfirði á þessum árstíma auk þess að sjóbirtingsstofn ánna er að stórum hluta enn í firðinum og ekki genginn í ferskvatn. Ekki verður séð að ítarleg athugun hafi átt sér stað á áhrifum vítissódans á villta ferskvatnsstofna fjarðarins, hvorki af hendi Rastar né Hafrannsóknastofnunar. Það er hins vegar á allra vitorði að um er að ræða baneitrað efni, gjarnan notað sem stíflueyðir, og getur haft mikil áhrif á flestar lífverur. Rannsóknir frá Bretlandseyjum gefa til kynna að ungviði fiska eru sérstaklega viðkvæm fyrir slíkum eiturefnum.
En af hverju Ísland, og af hverju Hvalfjörður?
Það er rétt að geta þess að umsóknir um rannsóknarleyfi, svipaðar þeim sem Röst leggur nú fyrir í Hvalfirði, hafa farið inn á borð annarra Evrópulanda. Þar hefur þeim verið synjað umsvifalaust enda myndu ríki Evrópusambandsins aldrei leyfa slíka eitrun innan sinnar lögsögu samkvæmt þeim lögum sem þar gilda. Því er líklegast rétt að spyrja sig hvort umsókn Rastar brjóti hreinlega í bága við þær reglugerðir sem íslensk stjórnvöld hafa undirgengist. Það að hella eitri í fjörð er einfaldlega eitthvað sem engin þjóð með þokkalega samvisku vill láta bendla sig við. Eftir því sem næst verður komist er samsvarandi rannsókn fyrirhuguð í einu ríki Bandaríkjanna á svipuðum tíma, og hefur sú rannsókn hlotið harða gagnrýni bæði náttúrverndarsamtaka og aðila sem stunda sjálfærar veiðar á þeim slóðum.
Í kynningum Rastar hefur einmitt komið fram á Ísland hafi orðið fyrir valinu vegna þeirra náttúrugæða sem þar er að finna. Meðal annars hreina og kalda firði, góðar náttúrulegar aðstæður og ekki síst hreina ímynd Íslands út á við. Því má segja að rök fyrirtækisins fyrir því að velja Ísland og fremja verknaðinn í Hvalfirði séu einmitt þau sömu og ættu að nægja til að hafna rannsóknarleyfinu frá fyrirtækinu.
Á fyrrnefndum kynningarfundi fyrirtækisins með veiðifélögunum talaði meðal annars starfsfólk Hafrannsóknastofunar fyrir hönd Rastar. Þar voru starfsmennirnir spurðir um ástæðuna fyrir því að Hvalfjörður hafi orðið fyrir valinu. Ástæðan sem gefin var einföld: Aðrir firðir sem komu til greina voru einfaldlega orðnir of mengaðir af lífrænum úrgangi vegna sjókvíaeldis.
Það er nefnilega það.
Af ábyrgð og ímynd
Í bréfi frá Veiðifélagi Kjósarhrepps sem sent var Utanríkisráðuneytinu í byrjun desember sl. kemur fram að félagið áskilur sér rétt til málshöfðunar ef neikvæð umhverfisáhrif verða af eitruninni. Slíkar skaðabætur, fyrir utan hið óaftukræfa umhverfistjón, gætu orðið gríðarlega háar, og væntanlega myndu önnur veiðifélög og hagmunaaðilar á svæðinu fylgja í kjölfarið. Í þessu samhengi má geta þess að hlutafé Rastar nemur 500.000 kr, og aðspurður svaraði fulltrúi fyrirtækisins engu um það hvort það hefði burði til að mæta slíkum skaðabótakröfum. Ekki verður betur séð en að fyrirtækið gangi til verks án trygginga, enda vandséð að nokkuð tryggingafélag myndi vilja gangast í ábyrgðir fyrir því að hella 20 tonnum  af eitri í íslenskan fjörð til þess eins að kanna afleiðingarnar. Væntanlega myndu því slíkar skaðabótagreiðslur, ef til þeirra kæmi, þá falla á íslenska skattgreiðendur.
Samkvæmt heimildum  greinahöfundar hefur Sveitarstjórn Kjósarhrepps lýst yfir miklum áhyggjum vegna rannsóknarinnar og hefur fyrirspurnum til Utanríkisráðuneytisins ekki verið svarað. Hvernig sem á það er litið, og burtséð frá því hvort ásetningur tilraunarinnar sé góður eður ei, þá er einfaldlega verið að setja eitur í fjörðinn. Slíkt getur haft mjög neikvæð áhrif á ímynd svæðisins, þá blómlegu ferðaþjónustu sem blómstrar í Kjósinni, og jafnframt er verknaðurinn í hreinni andstöðu við þau sjálfbæru markmið sem sveitarfélagið og íbúarnir í Kjósarhreppi hafa sett sér út á við.
Rétt er að geta þess að greinahöfundur er hagsmunaaðili í Hvalfirði og hefur setið kynningarfund á vegum Rastar. Í því samhengi er sanngjarnt að geta þess að Röst hefur svarað fyrirspurnum undirritaðs fljótt og vel eftir að málið kom upp. Markmið rannsóknarinnar er að mati Rastar eflaust göfugt fyrir mannkynið í heild, en það er einfaldlega óásættanlegt að rannsókn sem þessi feli í sér mengun og notkun á eitruðum efnum sem ekki eru æskileg í náttúru landsins.
Það er von mín að þær stofnanir sem munu veita umsögn í málinu skoði vel hvort rannsókn Rastar sé í samræmi við þær alþjóðlegu reglur sem hérlend stjórnvöld hafa undirgengist. Jafnframt að Utanríkisráðherra spyrni við fótum og skapi heilbrigt umsagnarferli í málum sem þessum. Mikið fjármagn er í umferð þegar kemur að lausnum í loftlagsmálum en gæta þarf þess að þær rannsóknir sem þarf að framkvæma skaði ekki hagsmuni íbúa og íslenska náttúru. Vandséð er að eitrun á slíkum skala sem hér um ræðir falli í þann flokk.
&nbsp;
Haraldur Eiríksson
Höfundur er leigutaki Laxár í Kjós og Bugðu

thumbnail

small

custom-size

Að eitra Hvalfjörð

Framundan er landsfundur Sjálfstæðisflokksins þar sem við sjálfstæðismenn stöndum á ákveðnum tímamótum eftir það sem á undan er gengið. Ekki sízt með tilliti til forystumála flokksins. Við þurfum að geta sýnt kjósendum fram á það með trúverðugum hætti að um nýtt upphaf sé að ræða. Bæði þeim sem haldið hafa tryggð við flokkinn og ekki síður hinum sem ekki hafa talið sig getað haldið áfram að kjósa hann. Það verður ekki gert með því að bjóða upp á meira af því sama.
Mjög langur vegur er vitanlega frá því að allt sem gert hafi verið í nafni Sjálfstæðisflokknum á undanförnum árum hafi verið gagnrýnisvert. Hins vegar hefur fólk ríka tilhneigingu til þess að horfa fremur á það sem illa hefur tekizt til með en vel og því miður hefur þar verið af nógu að taka. Sjálfstæðisflokkurinn þarf að endurheimta trúverðugleika sinn en til þess þurfa kjósendur trúverðuga ástæðu til að horfa til framtíðar í stað þess að einblína í baksýnisspegilinn.
Við getum þannig kosið formann sem verið hefur í framvarðssveit Sjálfstæðisflokksins um langt árabil og ber fyrir vikið sína ábyrgð á því hvernig haldið hefur verið á málum. Formann sem mun líklega þurfa að endurheimta eigin trúverðugleika áður en hann getur einbeitt sér að trúverðugleika flokksins. Eða við getum kosið formann sem getur skellt sér strax af öllu afli í það mikilvæga verkefni að endurreisa Sjálfstæðisflokkinn og veita ríkisstjórninni kröftugt aðhald.
Vel til þess fallin að sameina flokkinn
Ég tel að bezti kosturinn í þeim efnum sé Guðrún Hafsteinsdóttir, alþingismaður og fyrrverandi dómsmálaráðherra. Ólíkt öðrum þeim sem helzt hafa verið nefndir til sögunnar sem mögulegir formenn Sjálfstæðisflokksins hefur Guðrún ekki verið árum saman í stjórnmálum. Á þeim tíma sem hún hefur verið það hefur hún hins vegar stimplað sig rækilega inn sem framkvæmdamanneskja með bein í nefinu enda með mikla stjórnunarreynslu úr atvinnulífinu.
Sjálfstæðisflokkurinn þarf meðal annars og ekki sízt að efla tengslin við atvinnulífið. Við þurfum formann sem bæði hefur skilning á hagsmunum almennings og þörfum atvinnulífsins, ekki sízt lítilla og meðalstórra fyrirtækja þaðan sem Guðrún kemur, og mikla reynslu af störfum innan þess. Aðrir sem helzt hafa verið nefndir í umræðunni sem mögulegir formenn eiga það hins vegar sameiginlegt að hafa nánast ekki reynslu af öðrum störfum en þátttöku í stjórnmálum.
Þar sem Guðrún á ekki að baki mjög langan feril í stjórnmálum, en engu að síður árangursríkan, er hún ekki brennimerkt einni fylkingu innan Sjálfstæðisflokksins umfram aðrar og fyrir vikið afar vel til þess fallin að sameina flokksmenn þvert á fylkingar. Guðrún er enn fremur af landsbyggðinni en hefur um leið verið í góðum tengslum við höfuðborgarsvæðið í gegnum tíðina. Hún er í raun hinn dæmigerði sjálfstæðismaður, frjálslyndur íhaldsmaður sem ann landi sínu og þjóð.
Sókn eða áframhaldandi varnarsigrar
Við stöndum frammi fyrir þeim veruleika að Sjálfstæðisflokkurinn verði mögulega í stjórnarandstöðu næstu fjögur árin. Í það minnsta næstu misserin. Ný ríkisstjórn stendur mun veikari fótum en forystumenn hennar vilja halda fram og sú staða mun að öllum líkindum aðeins þróast til verri vegar fyrir hana. Kosningar gætu fyrir vikið hæglega skollið á með skömmum fyrirvara innan ekki svo langs tíma. Flokkurinn þarf sem fyrst að vera undir það búinn og geta sótt fram.
Við þurfum þannig að sameina sjálfstæðismenn, endurheimta trúverðugleika Sjálfstæðisflokksins og geta samstundis hafizt handa við að nýta til hins ítrasta þau sóknarfæri sem veik og sífellt veikari staða ríkisstjórnarflokkanna mun skapa. Við höfum einfaldlega hvorki tíma til þess né efni á því að bíða á meðan nýr formaður fer í það verkefni að reyna að sannfæra kjósendur um að hann standi fyrir nýtt upphaf þrátt fyrir að hafa verið í forystusveit flokksins árum saman.
Við sjálfstæðismenn höfum einfaldlega val um það á landsfundi Sjálfstæðisflokksins að hefja strax sókn í kjölfar hans eða gera okkur líklega í bezta falli vonir um áframhaldandi varnarsigra eins og í síðustu þingkosningum. Valið á nýjum formanni hlýtur að snúast fyrst og fremst um það sem flokkurinn þarf til þess að verða aftur það forystuafl í íslenzkum stjórnmálum sem hann lengst af var í þágu lands og þjóðar. Ég er sannfærður um að sá valkostur sé Guðrún Hafsteinsdóttir.
&nbsp;
Hjörtur J. Guðmundsson
Höfundur er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur (MA í alþjóðasamskiptum með áherzlu á Evrópufræði og öryggis- og varnarmál).

medium

Hvað þarf Sjálfstæðisflokkurinn?

Mikið hefur verið rætt og ritað um orkuskipti, raforkuskort, orkuöflun og bætt flutnings mannvirki raforku. Til að mögulegt sé að þróa íslenskt samfélag og atvinnulíf til framtíðar er mikilvægt að bæta flutningskerfi og raforkuöflun. Raforka sem framleidd er á vistvænan hátt og nýting hennar, er lykilatriði í framtíðarmöguleikum Íslands til aukinnar velmegunar.  Lagning Holtavörðuheiðarlínu er eitt af þeim atriðum sem þarf til að bæta flutningskerfið, skapa möguleika á bættri nýtingu virkjana og auka raforkuöryggi t.d. í Borgarbyggð, en farið er að bera á bilunum í raforkuafhendingu í Borgarbyggð, sem meðal annars hefur verið rakið til mikils álags á raforkukerfinu.
Landsnet ber ábyrgð á megin flutningskerfi landsins og hefur undanfarin ár unnið að því að styrkja byggðalínuna frá Austurlandi um Norðurland til Suðvesturlands.  Leiðin sem áformuð er frá Holtavörðuheiði til Brennimels í Hvalfirði, nefnd Holtavörðuheiðarlína, á að liggja um sveitir Borgarfjarðar og Hvalfjarðar, leiðin liggur um fjögur sveitarfélög og tugi jarða. Að leggja Holtavörðuheiðarlínu er mjög krefjandi verkefni svo ekki sé dýpra í árinni tekið. Nokkuð ljóst er að Holtavörðuheiðarlínan mun hafa neikvæð áhrif á jarðir sem línan mun liggja um. Áhrifin á jarðirnar eru mismikil. Þegar horft er til umræðunnar og þeirra athugasemda sem gerðar hafa verið við matsskýrslu Landsnets, gefur það tilefni til að ætla að greiðslur fyrir fyrir afnot af landi þar sem línan fer um, séu ekki ásættanlegar hjá þeim sem láta land undir línuna.  Það vekur upp þá spurningu, hvort eðlilegt sé að ákveðnum hópi þjóðfélagsins beri að færa fórnir til þess að annar þjóðfélagshópur njóti aukinna gæða, án þess að fá sanngjarnt endurgjald fyrir.
Í þessu umhverfi, þar sem landeigendum finnst troðið á sér án nægjanlegra bóta, er Landsnet að vinna við undirbúning að Holtavörðuheiðarlínu og veldur því að verkefnið er mjög snúið fyrir alla aðila.  Landsnet er búið að vinna undanfarin misseri að valkostagreiningu á línulögninni og hefur kynnt sinn aðalvalkost og lagt fram matsskýrslu með aðalvalkosti Landsnets fyrir línuna. Þó Landsnet sé búið að gefa út sinn aðalvalkost, þá er mikil vinna eftir hjá þeim, þar sem ekki er búið að semja endanlega um línulögnina við hvern og einn landeiganda og fyrr er ekki æskilegt að leggja fram skipulag til meðferðar hjá sveitarfélögunum fjórum eða til raflínunefndar ef hún verður skipuð.
Landsnet hefur tvisvar óskað eftir því við ráðuneytið að skipuð verði sérstök raflínunefnd fyrir Holtavörðuheiðarlínuna til að auðvelda skipulagsferlið og framkvæmdaleyfið. Fyrri ósk Landsnets frá fyrri hluta árs 2024 var hafnað af ráðuneytinu, þar sem ekki var talið tilefni til skipunar nefndarinnar að svo stöddu enda enginn ágreiningur uppi milli sveitarfélaga á línuleiðinni. Í kjölfar víðtæks rafmagnsleysis óskaði Landsnet aftur eftir því við ráðuneytið að raflínunefnd Holtavörðuheiðarlínu yrði stofnuð. Sveitarstjórn Borgarbyggðar taldi ekki ástæðu til að skipa í raflínunefnd að svo komnu máli í sinni umsögn til ráðuneytisins.  Fyrir því eru í raun tvær ástæður. Landsnet hefur ekki lokið samningum eða eignarnámi á línuleiðinni og því er ekki endanlegt skipulag fyrir línuna klárt til umfjöllunar. Því til viðbótar er ekki ágreiningur á milli sveitarfélaga um línuleiðina.
Áhersla Landsnets á að stofna raflínunefnd í fyrsta skipti virðist byggjast á þeirri skoðun Landsnets að það flýti fyrir verkefninu á þessu stigi. Mjög erfitt er að sjá að það verði raunin, þar sem næsta verkefni Landsnets er, og verður að vera, samningar við landeigendur. Það verkefni verður Landsnet að klára áður en það kemur að endnlegri afgreiðslu skipulags og veitingu framkvæmdaleyfis. Þegar samningar við landeigendur liggja fyrir þá ætti að vera auðvelt að klára skipulagið og samþykkja það hjá sveitarfélögunum eða eftir atvikum raflínunefndinni. Stofnun raflínunefndar getur á þessum tíma punkti ekki hjálpað eða flýtt fyrir verkefninu. Eitt af því sem getur hjálpað Landsneti í þessari vinnu er að nálgast samningaviðræður við landeigendur á þann hátt að bæta raunverulega og á sanngjarnan hátt þær fórnir sem landeigendur færa til hagsbóta fyrir íslenskt samfélag.
&nbsp;
Sigurður Guðmundsson
Ragnhildur Eva Jónsdóttir
Höfundar eru fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í sveitarstjórn Borgarbyggðar
&nbsp;
<div id="attachment_87517" style="width: 610px" class="wp-caption alignnone"><img aria-describedby="caption-attachment-87517" class="wp-image-87517 size-medium" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Sigurdur-og-Ragnhildur-Eva_2-600x338.jpg" alt="" width="600" height="338" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Sigurdur-og-Ragnhildur-Eva_2-600x338.jpg 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Sigurdur-og-Ragnhildur-Eva_2-300x169.jpg 300w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Sigurdur-og-Ragnhildur-Eva_2.jpg 1200w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />Háspennumastur reist. Ljósm. Landsnet</div>
&nbsp;
&nbsp;

large

1536x1536

Holtavörðuheiðarlína

Þegar líður á kjörtímabil er eðlilegt að fólk velti fyrir sér hvort eigi að breyta til í sveitarstjórn í næstu kosningum. Tíminn er fljótur að líða en næstu sveitastjórnarkosningar verða í maí á næsta ári. Það skiptir máli hvernig staðið er að framboði og hvernig það er undirbúið.
Þegar ég kom fyrst í Hvalfjarðarsveit öttu tvö framboð eða flokkar kappi um hylli kjósenda. Síðan dofnaði áhuginn á sveitarstjórnarpólitíkinni og í kosningunum 2022 var svokallað persónukjör. Mér fannst í byrjun að persónukjör gæti verið heppileg leið en er nú kominn á aðra skoðun.
Með miða í kjörklefann
Kannski má kalla persónukjör „vasamiðaleið“ en fyrir síðustu kosningar voru margir með miða með nöfnum í vasanum þegar þeir fóru inn í kjörklefann. Nokkrir létu samborgara sína vita um áhuga sinn á að komast í sveitarstjórn en þeir voru klárlega færri en hinir sem létu slíkt eiga sig og reiddu sig á að vera komnir á góðan miða. Ég fékk einn slíkan og reyndi að leita mér upplýsinga um fólkið á honum en eftir á að hyggja voru þær upplýsingar ekki alltaf kórréttar eða nákvæmar.
Fulltrúar í sveitarstjórn, þar sem persónukjör hefur verið viðhaft, eiga ekki sambærilegt bakland og þar sem kosið hefur verið á milli lista. Það skiptir máli að fulltrúi í sveitarstjórn geti leitað í sína heimahöfn og rætt við þá sem völdu hann á lista. Í svona samvinnu og samráði liggur styrkur sem skiptir máli þegar teknar eru ákvarðanir á sveitarstjórnarfundum.
Rætt saman fyrir fund
Ég minnist þess frá Akureyri að fyrir bæjarstjórnarfundi komu félagar í flokksfélögunum saman og ræddu við fulltrúa sína í bæjarstjórn um það sem var á dagskrá bæjarstjórnarfundar næsta dag. Ég gef mér að þannig sé þetta yfirleitt í þeim sveitarfélögum þar sem eru listakosningar.
Ég er nokkuð viss um að persónukjör er fínt í fámennum sveitarfélögum þar sem allir þekkja alla – og íbúarnir þurfa ekki að fara með miða með nöfnum á kjörstað. Í litlu sveitarfélagi hafa allir gengið saman í skóla, fermst saman og unnið saman í ungmennafélaginu. Menn þekkja styrkleika hvers annars og þurfa enga aðstoð til að velja gott fólk.
Breytingar á íbúasamsetningu
Eftir að Melahverfið og Krosslandið komu til sögunnar fjölgaði þeim sem búa í Hvalfjarðarsveit án mikilla – ef nokkurra – tenginga við sveitirnar. Hvalfjarðarsveit er að breytast hratt úr sveit í frekar þéttbýlt samfélag með tvo íbúakjarna sem geta haft aðra afstöðu til hlutanna en sveitirnar. Ég er nokkuð viss um að nýir íbúar í Krosslandinu hafa aðra sýn á sameiningu við Akranes en þeir sem búa í sveitunum og ég er ekki frá því að þetta muni sjást greinilega í kosningunum á næsta ári. Nýir íbúar þekkja sjaldan til þeirra sem fyrir sitja á fleti. Ekki má gleyma Grundartanga sem er mikilvægur atvinnuveitandi en hann skiptir fólki líka niður í fylkingar og einkum þegar kemur að umhverfismálum.
Ég tel að breytingar á íbúasamsetningu og fjölgun íbúa í Hvalfjarðarsveit kalli á a.m.k. tvo framboðslista sem þurfa að kynna sig rækilega fyrir næstu sveitarstjórnarkosningar. Við sem kjósum verðum að fá að vita um stefnumálin hjá þessum listum sem eiga að halda framboðsfundi, gefa út bæklinga og halda úti síðum á samfélagsmiðlum. Fólkið á listunum á líka að skrifa stuttar málefnalegar greinar og fá þær birtar í Skessuhorninu, Bændablaðinu og eigin heimasíðum svo dæmi séu nefnd.
Tveir eða fleiri listar í framboði 
Lýðræðið kallar á fjöruga framboðsfundi þar sem menn takast á um stefnur og strauma. Lýðræðið byggir á því að allir kosningabærir taki þátt í samfélaginu – kjósi, starfi með flokkum, framboðum og taki þátt í opinberum nefndum. Lýðræðið flaug ekki í fang fólksins. Forfeður okkar þurftu að hafa mikið fyrir því. Ef fólk sýnir ekki lýðræðinu áhuga getur það koðnað niður á stuttum tíma. Ég er ekki viss um að fólk hrífist af því sem getur komið í staðinn.
Reynslan hefur kennt mér að það þarf yfirleitt að ýta við fólki þegar kemur að framboðum. Sjálfur mun ég beita mér fyrir stofnun framboðs fyrir kosningarnar 2026 og óska eftir einu af síðustu sætunum! Það er til fullt af frambærilegu fólki til að fylla baráttusætin. Eitt framboð kallar á fleiri. Það er lítið varið í sjálfkjörinn lista. Dæmi úr öðrum sveitarfélögum sanna það.
Einhverjir þeirra sem sitja í núverandi sveitarstjórn þurfa að halda áfram – jafnvel að búa til eigin lista. Það er slæmt ef allir í núverandi sveitarstjórn yfirgefa vettvanginn og að sveitarstjórnin 2026 &#8211; 2030 verði skipuð nýliðum. Heilsa og fjölskyldumál geta vissulega komið í veg fyrir að sveitarstjórnarfólk geti haldið áfram en það er eitthvað mikið að ef enginn úr fráfarandi sveitarstjórn vill gefa kost á sér. Ekki er hægt að mæla með því að allir í nýrri sveitarstjórn séu eingöngu nýliðar.
Hæft fólk með framtíðarsýn
Hvalfjarðarsveit er öflugt sveitarfélag og hér verður hæft fólk með framtíðarsýn að standa í brúnni á framboðum/listum vorið 2026. Það er ekki verið að vinna með neina smápeninga í Hvalfjarðarsveit, samanber það að nýja íþróttahúsið – sem kostar eitthvað um tvo milljarða – rís án þess að tekin sé króna að láni. Auðvitað sýnir þetta líka trausta fjármálastefnu sem er ágætt, en ég hefði reyndar viljað sjá grunnskóla og íþróttahús í Melahverfinu en það er önnur saga.
Nú þarf að fara að huga að stofnun framboða og fara í gang af krafti ekki seinna en næsta haust. Hvers vegna svona snemma? Er ekki nóg að hefjast handa þegar vorar 2026? Nei, ekki ef á að vanda til verka og ætlunin er að þeir sem stýra sveitarfélaginu þekki til þeirra málaflokka sem sveitarstjórnin þarf að glíma við. Gott væri að byrja undirbúninginn með umtalsverðri kaffidrykkju í september á Degi íslenskrar náttúru. Val á lista getur beðið þar til sól er komin sæmilega hátt á loft.
Nú ættu þeir sem búa í Hvalfjarðarsveit að hugsa málið.
&nbsp;
Áskell Þórisson
Höf. er fyrrv. ritstjóri Bændablaðsins, býr í Ægissíðu við Innnesveg.
<a href="mailto:ask@simnet.is">ask@simnet.is</a> – s. 896 3313

Af framboðsmálum í Hvalfjarðarsveit

Fasteignatengdir skattar í Borgarbyggð hafa um árabil verið einhverjir þeir hæstu sem þekkjast á landinu. Nú eru þeir orðnir óboðlegir, hafa orðið neikvæð áhrif á lífskjör og afkomu íbúa í byggðarlaginu.
Undanfarin ár hefur fasteignamat hækkað umfram verðlag, en þrátt fyrir það hefur skattaprósentan verið óbreytt. Þetta hefur leitt til þess að fasteignagjöld og fasteignatengd gjöld hafa hækkað umfram almennt verðlag.
Ef bornir eru saman fasteignatengdir skattar á einbýlishúsi í Kveldúlfsgötu annars vegar og húsi í Grafarvogi hins vegar þá er niðurstaðan samkvæmt meðfylgjandi töflu:
<img width="600" height="323" class="alignnone size-medium wp-image-87476" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudsteinn-Einarsson_2-1-600x323.jpg" alt="" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudsteinn-Einarsson_2-1-600x323.jpg 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudsteinn-Einarsson_2-1-1200x646.jpg 1200w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudsteinn-Einarsson_2-1-300x161.jpg 300w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudsteinn-Einarsson_2-1.jpg 1297w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />
Samkvæmt þessu er fasteignamat hússins í Grafarvogi 55% hærra en hússins í Kveldúlfsgötu, á meðan fasteignatengdu skattarnir á húsinu í Kveldúlfsgötu eru 60% hærri en af húsinu í Grafarvogi.
Og íbúinn í Kveldúlfsgötu þarf að ráðstafa 1,2 milljónum af brúttó tekjum sínum til að greiða fasteignatengdu gjöldin eða 454 þúsund krónum meira en eigandi hússins í Grafarvogi.
Þessi ofur skattlagning Borgarbyggðar hefur því verulega íþyngjandi áhrif á afkomu íbúa Borgarbyggðar.
Er ekki kominn tími á breytingar?
Slagorð næstu sveitastjórnakosninga í Borgarbyggð verður því: Er ekki best að gleyma og grafa Framsókn!
&nbsp;
Borgarnesi, 27. janúar 2025.
Guðsteinn Einarsson.

Óboðleg skattheimta!

Í upphafi hvers árs er mikið um að vera hjá ferðaþjónustufólki sem kemur saman til að ráðfæra sig við hvert annað, finna nýjar hugmyndir og skapa verðmæti. Mannamót Markaðsstofa landshlutanna er haldið í Kópavogi og samhliða því er heil vika af spennandi viðburðum með mismunandi áherslum. Þar er meðal annars rætt um tækniþróun, ráðstefnur, sjálfbærni og auðvitað markaðssetningu. Nú eru liðin 11 ár frá því að hugmyndin um Mannamót varð til í einu af mörgum samtölum markaðsstofanna um hvernig mætti efla íslenska ferðaþjónustu og vinna að dreifingu ferðafólks um landið. Þessi hugmynd um að skapa vettvang fyrir landsbyggðarfyrirtækin til að koma saman í höfuðborginni og eiga þar fundi með ferðaþjónustunni er nú orðin að stærsta kynningarviðburði ferðaþjónustunnar og farin að vekja áhuga erlendra ferðaskrifstofa.
Markaðssetning til lengri tíma er mikilvæg. Til þess að efla ferðaþjónustuna í verðmætasköpun þarf að tala saman, vinna í sömu átt og segja frá Íslandi. Náttúran er okkar stóra aðdráttarafl og hefur náðst að kynna vel hversu stórfengleg hún er á öllum tímum ársins. Þjónusta er að byggjast upp jafnt og þétt til að taka á móti ferðafólkinu og er jákvætt að sjá í nýjustu tölum um fjölda ferðamanna hvernig vetrarferðaþjónustan er að sækja í sig veðrið enda er næg þjónusta í boði á þeim árstíma og mikil tækifæri til að nýta fjárfestinguna betur og skapa heilsársstörf.
Ferðaþjónustan er byggð upp af öflugu fólki, frumkvöðlum sem hafa sýnt af sér mikla þrautseigju og hugmyndaauðgi. Þessi hópur sem kemur úr öllum áttum er grunnurinn að stærstu atvinnugrein landsins þegar horft er til landsframleiðslu. Þessi atvinnugrein skilar ekki eingöngu verðmætum inn í landið heldur byggir upp mikil lífsgæði fyrir íbúa með uppbyggingu þjónustu um allt land. Það er ekki sjálfgefið að ná þeim árangri sem Ísland hefur náð undanfarin ár í þróun og markaðssetningu ferðaþjónustunnar. Fagmennska, menntun, stöðug þróun og öflug markaðssetning er lykillinn að árangri og þessu fögnum við saman á Mannamótum og í ferðaþjónustuvikunni.
&nbsp;
Arnheiður Jóhannsdóttir
Höf. er talsmaður markaðsstofa landshlutanna og framkvæmdastjóri Markaðsstofu Norðurlands.

2048x2048

Ferðaþjónustufólk kemur saman

Af jákvæðum fréttum héðan úr Suðurdölum er ein sem lítið hefur farið fyrir en þarft er að minnast á og þakka sveitarstjórn Dalabyggðar og starfmönnum hennar sem komu að málinu. Undanfarin tvö ár hefur sveitarfélagið unnið að viðgerðum og endurbótum að uppsteyptum almenningi Fellsendaréttar.
En af hverju þarf að minnast á þetta? Hluti af mínu starfi undanfarin ár hefur verið að spjalla við ferðamenn, mest erlenda og svara þeirra spurningum. Oft er spurt um hvernig bændur nái fé sínu úr fjöllunum, þær séu bara út um allt. Því hef ég svarað að við séum svo heppin að hafa aldagamalt skipulag sem heitir Fjallskil, þar sem sauðfjárbændur hafi hjálpast að við að smala fjöllin, eitt svæði einn daginn og svo næsta svæði. Svo þarf að skýra út fyrir þeim réttarhaldið, fé allra sé rekið sameiginlega inn í almenning og þar fyrst geti menn náð sínum kindum sér í sinn dilk.
Þessar samræður mínar við gesti mína hafa hjálpað mér að meta mikilvægi fjallskila skipulagsins fyrir sauðfjárbændur og að það virki vel fyrir alla sauðfjárbændur. Og í framhaldi af því met ég það mikils að með því að tryggt er nú að almenningur Fellsendaréttar standi uppi samfélagi sínu til sóma næstu áratugina.
Fellsendarétt stendur nánast í vegkanti þjóðvegar 60 og er hluti af andliti samfélagsins er fólk sem kemur að sunnan inn í Dalina. Víða um land má sjá mjög fallegar fjárréttir sem eru sínu samfélagi til mikils sóma og er það vel að sveitarstjórn Dalabyggðar hefur það sjónarmið líka að leiðarljósi.
Ljóst er að alltaf er hægt að laga eitt og annað en tel að það sé mun minna verk eftir að tryggt sé að almenningurinn verði til sóma. Ég sem sauðfjárbóndi hér í Miðdölum vil ítreka þakklæti til þeirra sem ákváðu að endurbyggja almenninginn í Fellsendarétt.
&nbsp;
Finnbogi Harðarson
Höf. er sauðfjárbóndi á Sauðafelli í Dölum.
<img width="600" height="338" class="alignnone size-medium wp-image-86754" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Finnbogi-Hardarson_2-600x338.jpg" alt="" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Finnbogi-Hardarson_2-600x338.jpg 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Finnbogi-Hardarson_2-1200x675.jpg 1200w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Finnbogi-Hardarson_2-1536x864.jpg 1536w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Finnbogi-Hardarson_2-scaled.jpg 2048w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Finnbogi-Hardarson_2-300x169.jpg 300w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />
&nbsp;

Fellsendarétt

Kæru kjósendur og stuðningsfólk!
Árið 2024 hefur verið gefandi og viðburðarríkt, þar sem ég hef stigið allverulega út fyrir þægindarammann. Mæli eindregið með því!
Í aðdraganda alþingiskosninganna steig ég nokkuð óvænt inn á svið stjórnmálanna sem oddviti Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi þar sem ræturnar mínar eru svo djúpar og hafa hafa togað í mig sl. ár. Ég vildi og vil vinna landsbyggðinni gagn, sem á svo mikið í mér. Í kjölfar heimkomu frá sendiherrastörfum í Noregi og eftir um 25 ár á flakki um heiminn í utanríkisþjónustunni, þá nefnilega leyfði ég aðdráttarafli rótanna að ráða ferðinni og fór á árinu 2023 í leyfi frá störfum utanríkisþjónustu, til þess að vinna að eigin hugmynd. Ég veit að sumum þótti þetta nokkuð djarft hjá mér, en mér fannst það nauðsynlegt, því ég veit að flestir geta verið embættismenn en færri hafa elju og kraft til að stíga út úr því öryggi, og inn í óvissu frumkvöðulsins. Að leiðarljósi hafði ég fallegt hvetjandi listaverk sem dóttlan mín hafði búið til handa mér fyrir nokkrum árum, með textanum: „Ekki láta draumana þína alltaf vera drauma“. Ég hafði uppgötvað að það vantaði hvetjandi stoðkerfi á Íslandi fyrir nýsköpun í fæðutengdri starfsemi og landbúnaði, með áherslu á styrkingu byggða – hannað að íslenskum aðstæðum og veruleika. Eftir miklar vangaveltur og enn fleiri fundi og ferðalög um landið þá teiknaðist upp fyrirbæri sem heitir nú Íslenski fæðuklasinn. Fæðuklasinn var stofnaður sumarið 2024 og er hvetjandi vettvangur samstarfs fyrirtækja, frumkvöðla og stofnana með verðmætaskapandi verkefni í fyrirrúmi. Geggjað skemmtilegt og hefur fengið frábærar viðtökur.
Ég var einmitt á Vestfjörðum í fundaferð vegna Fæðuklasans upp úr miðjum október! Og svo aftur í byrjun nóvember en þá af öðru tilefni, sem nýr oddviti Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi. Þetta nýjasta ævintýri hefur verið skemmtilegt, gefandi og lærdómsríkt. Frambjóðendur óku um allt kjördæmið, við heimsóttum fjöldann allan af fyrirtækjum, stofnunum og heimilum – og héldum fjölda funda. Hvarvetna var okkur tekið opnum örmum og var veðrið og færðin að mestu leyti án vandræða! Bara ein hraðasekt, á sjálfan kjördag, rétt fyrir utan Borgarnes – en þeir sem eru reyndari en ég í kosningabaráttu, segja það vel sloppið. Ég vil þakka öllum sem tóku þátt í þessari vegferð – þeim sem lögðu sitt af mörkum við skipulagningu, stóðu vaktir, komu á fundi, tóku þátt í samtölum og lögðu hart að sér fyrir flokkinn. Þið vitið hver þið eruð.
Hjartans þakkir fyrir ómetanlegan stuðning í aðdraganda Alþingiskosninganna og það traust sem þið sýnduð Miðflokknum á kjördag, í Norðvesturkjördæmi og um land allt. Fram undan eru spennandi tímar og verkefnin eru mörg. Ég hlakka til þess að vinna að hag Norðvesturkjördæmis, lands og þjóðar inni á Alþingi Íslendinga, fyrir okkur öll.
Ég vona að þið hafið haft það gott yfir hátíðarnar, þakka yndislegheitin og samfylgdina og óska ykkur heillaríks árs 2025.
&nbsp;
Ingibjörg Davíðsdóttir
Höfundur er oddviti Miðflokksins í Norðvesturkjördæmi
&nbsp;
&nbsp;

Hjartans þakkir og áramót!

„Þetta er algerlega galið,“ sagði Eyjólfur Ármannsson, þingmður Flokks fólksins og nýr samgöngu- og sveitarstjórnarráðherra, á Útvarpi Sögu 12. september síðastliðinn. Tilefnið var frumvarp sem Þórdís Kolbrún Reykfjörð Gylfadóttir, þáverandi utanríkisráðherra, hugðist leggja fram í annað sinn varðandi svonefnda bókun 35 við EES-samninginn sem felur í sér að almenn lög hér á landi sem eigi uppruna sinn í regluverki Evrópusambandsins í gegnum samninginn gangi framar löggjöf sem er innlend að uppruna.
„Þetta gengur ekki að stjórnarskránni vegna þess að þú getur ekki sagt í almennum lögum að ein tegund almennra laga sem á uppruna sinn í Brussel gangi framar öðrum. Þú verður að gera það í stjórnarskrá, að sjálfsögðu,“ sagði Eyjólfur enn fremur. „Þannig að ég vona að þetta verði bara ein tilraunin enn til þess að leggja þetta fram og það verði ekkert af þessu. Ég bara trúi ekki öðru. Við munum allavega, sem höfum áhuga á að verja fullveldi þessa samfélags, fullveldi Íslands, þeir munu berjast gegn þessu og ég ætla að gera það.“
Hins vegar var haft eftir Eyjólfi á Vísir.is á Þorláksmessu að hann ætlaði að greiða atkvæði með fyrirhuguðu frumvarpi Þorgerðar Katrínar Gunnarsdóttur utanríkisráðherra um málið. Spurður út í áðurnefnd og önnur orð hans fyrir kosningarnar gegn málinu sagði Eyjólfur að kveðið væri á um samþykkt bókunar 35 í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar og fyrir vikið myndi hann styðja það: „Þetta er inni í sáttmála ríkisstjórnarinnar og ég virði það samkomulag.“ Hvergi er hins vegar kveðið á um málið sem slíkt í stjórnarsáttmálanum.
Með öðrum orðum hyggst Eyjólfur, sem er lögfræðingur að mennt meðal annars með áherzlu á Evrópurétt, greiða atkvæði með frumvarpi sem hann hefur sjálfur lýst því yfir, ásamt ófáum lögspekingum, að fari gegn stjórnarskrá lýðveldisins af þeirri einu ástæðu að hann er kominn í ríkisstjórn og ekki lengur í stjórnarandstöðu. Mál sem hvergi er að finna í stjórnarsáttmálanum þrátt fyrir fullyrðingu hans um annað sem aftur vekur eðlilega upp spurningar um það hvort hann hafi lesið sáttmálann áður en hann var samþykktur.
&nbsp;
Hjörtur J. Guðmundsson
Höf. er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur (MA í alþjóðasamskiptum með áherzlu á Evrópufræði og öryggis- og varnarmál).
&nbsp;
&nbsp;

„Þetta er algerlega galið“

Í ágúst síðastliðnum mættu tæplega 60 nemendur til náms við rafiðnadeildina í FVA. Öll þrjú árin í rafvirkjun eru kennd við deildina og dreifast nemendur býsna jafnt á árin þrjú.
Sex rafiðnaðarkennarar kenndu sl. vetur við skólann en þau eru í stafrófsröð: Davíð Reynir Steingrímsson, Guðmundur Þór Þorsteinsson, Sævar Berg Sigurðsson, Trausti Gylfason (deildarstjóri), Vera Pálsdóttir og Viktor Ýmir Elísson. Öll hafa þau réttindi til að kenna eða eru að ljúka réttindanámi.
Kennt er eftir námskrá menntamálaráðuneytisins eins og lög gera ráð fyrir. Námið hefur verið stytt og þjappað og núna er fyrsti veturinn sem sjöunda önnin er ekki kennd. Námsefni hennar var dreift á fimmtu og sjöttu annirnar. Því var kennt á fyrstu, þriðju og fimmtu önnum rafvirkjunar á þessari önn sem er að líða.
&nbsp;
<div id="attachment_86487" style="width: 610px" class="wp-caption alignnone"><img aria-describedby="caption-attachment-86487" class="wp-image-86487 size-medium" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Trausti-Gylfason_2-1-600x285.jpg" alt="" width="600" height="285" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Trausti-Gylfason_2-1-600x285.jpg 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Trausti-Gylfason_2-1-300x142.jpg 300w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Trausti-Gylfason_2-1.jpg 641w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />Myndin sýnir dæmi um merkingar og útlit á Bluetooth hátölurum nemenda.</div>
&nbsp;
Nýjar áherslur
Námið í rafiðnaðardeildinni tekur sífelldum breytingum milli ára. Áherslur breytast og kapp lagt á að gera námið eins nútímalegt og framast er unnt. Síðustu ár hefur stefna deildarinnar verið að steypa fagbóklegum þáttum meira inn í verklega þætti sem verða á vegi nemandans í vegferðinni í gegnum námið. Margir nemendur sem ljúka grunnskólanámi hafa lengi þráð að komast í verknám og fá allskonar spennandi að fást við í FVA.
Kennarar rafiðnðardeildarinnar hafa síðustu annir tekið þátt í stefnumótun skólans af miklum móð. Stefnumótunin hefur sýnt okkur kennurum hversu hollt og gott það er að fara í naflaskoðun, hugsa út fyrir „boxið“ og prófa nýjar leiðir í kennsluaðferðum. Á haustönninni voru áherslubreytingar t.d. á:
&#8211;          verkefnaskilum úr verklegum áföngum. Munnleg próf í verklegum áföngum hafa verið innleidd
&#8211;          fjölgun vettvangsferða/heimsókna nemenda á vinnustaði
&#8211;          góða vinnuaðstöðu, góð kennslutæki, góð verkefni fyrir nemendur
&#8211;          jákvætt og skapandi umhverfi sem kennarar skapa sjálfir
&#8211;          innleiða snjalltækni í tækjum og verkefnum sem nemendur vinna að
Í tengslum við snjallvæðinguna þá voru töluverðar fjárfestingar á haustönninni í tæknibúnaði fyrir rafiðnaðardeildina þar sem keyptur var hermibúnaður fyrir lýsingartækni og stýringar á ýmsum búnaði sem snjalltæki bjóða uppá, svo sem hitastýringar o.fl. RARIK styrkti skólann myndarlega til að gera þetta kleift, eða um 1,4 milljónir króna.
Frábær aðstaða
Kennarar rafiðnaðardeildarinnar fengu á haustdögum endurnýjað athvarfið sitt í þeim hluta skólans þar sem rafvirkjun er kennd. Athvarfið sem var endurnýjað hýsti áður útvarpið Blómið og er nú hið vistlegasta rými með góðum húsbúnaði sem þarf til að virkja hugvit og gott starfsfólk.
Bæði er hið hefðbundna skólastarf stundað í samblandi við nýjungar en þannig komum við inn nýjum hugsunum og þankagangi um námið sem fleytir okkur áfram á þeim hraða sem tækniheimurinn er á inn í framtíðina.
Vettvangsferðir
Nemendur á fyrstu önn fengu góða heimsókn í september en Rafmennt, sem er endurmenntunardeild Rafiðnaðarsambandsins, kom færandi hendi með vinnubuxur sem eru óspart notaðar af nemendum í verklegum greinum. Jafnframt fengu nemendurnir stutta kynningu á því hvað Rafiðnaðarsambandið og Rafmennt standa fyrir.
Á önninni voru fyrirtæki heimsótt. Nemendur á þriðju önn heimsóttu fiskafurðafyrirtækið Akraborg á Akranesi. Fyrirtækið er í fremstu röð við að sjálfvirknivæða framleiðsluferlið hjá sér frá upphafi til enda. Mikil upplifun er fyrir nemendur að sjá slíkt.
Þá fóru nemendur af fimmtu önn í heildagsferð þar sem gufuaflsvikjunin á Hellisheiði var heimsótt en hún er í eigu Orku náttúrunnar. Þar var vel tekið á móti nemendum og fengu þeir góða kynningu á fyrirtækinu og framleiðsluferlinu. Eins fengu þeir að sjá vélasalinn en allur vélbúnaður virkjunarinnar er innandyra. Eftir hádegisverð á KFC sem er vinsælasti veitingastaður þessa hóps, voru Veitur á Akranesi heimsóttar. Þar var farið yfir veitukerfi Akurnesinga með nemendum auk þess sem aðveitustöð Skagamanna var heimsótt ásamt dreifistöð.
Heimsóknir sem þessar eru nauðsynlegar nemendum svo þeir geti áttað sig á þeim möguleikum og tækifærum sem framundan eru þegar þeir hafa lokið sínu námi.
FabLab
Kennarar og nemendur rafiðnaðardeildar FVA eru sífellt meira farin að nýta sér tæknina sem FABLAB á Akranesi býður uppá en FVA er í samstarfi við Þróunarfélagið Breið um rekstur þess. Í áfanganum um verktækni eru smíðaðar allskonar rafeindarásir og kassar utan um rásirnar eru hannaðar og smíðaðar með það í huga að sú tækni og tækjabúnaður sem er að finna hjá FABLAB-inu er nýttur eins og kostur er. Meðal annars voru nemendur að smíða bluetooth hátalara í vetur. Þeir eru smíðaðir inn í box þar sem útlitið er hannað og framkvæmt í smiðju FABLAB (sjá mynd). Reyndar er FABLAB-ið ekki staðsett hér við Fjölbrautaskólann en væri líklega meira notað af nemendum ef svo væri.
Íslandsmeistaramót 2025
Síðla annar voru rafiðnaðarkennara á landinu öllu boðaðir á TEAMS fund með Rafiðnaðarsambandinu til undirbúnings Íslandsmeistaramóti iðnnema sem haldið verður lok mars 2025. Búið er að útnefna þátttakendur fyrir hönd FVA sem keppa en í rafvirkjun keppa þau Íris Arna Ingvarsdóttir af þriðju önninni, og Elvar Ingi Kristjánsson af fimmtu önn. Fulltrúi skólans í húsasmíði keppr Mattías Bjarmi Ómarsson. Vegleg verðlaun eru í boði, bæði í formi vinnufatnaðar og verkfæra auk þess sem efstu nemendur keppninnar fá þátttöku í Evrópukeppni iðnnema sem að þessu sinni verður haldin í París í Frakklandi.  Undirbúningur þessara tveggja nema fyrir keppnina hefst strax í upphafi næsta árs.
Nemendur og kennarar rafiðnaðardeildarinnar og skólans alls eru ánægð með önnina sem er að líða og hlakka til ævintýra sem bíða á vorönn 2025.
&nbsp;
Trausti Gylfason

Fréttaveita Vesturlands

Að eitra Hvalfjörð

Haraldur Eiríksson

Hvað þarf Sjálfstæðisflokkurinn?

Hjörtur J. Guðmundsson

Holtavörðuheiðarlína

Sigurður og Ragnhildur Eva skrifa

Af framboðsmálum í Hvalfjarðarsveit

Áskell Þórisson

Óboðleg skattheimta!

Guðsteinn Einarsson

Ferðaþjónustufólk kemur saman

Arnheiður Jóhannsdóttir

Fellsendarétt

Finnbogi Harðarson

Hjartans þakkir og áramót!

Ingibjörg Davíðsdóttir

„Þetta er algerlega galið“

Hjörtur J. Guðmundsson

Blússandi stuð í rafmagninu

Trausti Gylfason