Hugleiðingar um sameiningarmál á Snæfellsnesi
Kosning um sameiningu Eyja- og Miklaholtshrepps og Snæfellsbæjar var felld snemma árs 2022. Í kjölfar þeirrar sameiningarkosningar og samhliða sveitarstjórnarkosningum sama ár var framkvæmd skoðanakönnum meðal íbúa í Eyja- og Miklaholtshreppi um sameiningarmál. Afgerandi niðurstaða þeirrar skoðunarkönnunar var vilji íbúa sveitarfélagsins til að sameina Snæfellsnes allt í eitt sveitarfélag.
Á Snæfellsnesi voru skráðir 3.904 íbúar í fjórum sveitarfélögum; Snæfellsbæ, Grundarfjarðarbæ, Sveitarfélaginu Stykkishólmi og Eyja- og Miklaholtshreppi, þann 1. janúar 2025 skv. Hagstofunni.
Í þessum fjórum sveitarfélögum eru eðlilega fjórar kjörnar bæjar- og sveitarstjórnir. Kjörnir eru 26 fulltrúar til setu í þessum bæjar- og sveitarstjórnum. Ásamt þessum 26 kjörnu bæjar- og sveitarstjórnarfulltrúum eru varamenn og aðrir fulltrúar kjörnir í nefndir og ráð sveitarfélaganna. Þrír bæjarstjórar og einn oddviti eru starfandi á svæðinu.
Rekstur þessara fjögurra sveitarfélaga er vissulega ólíkur en viðfangsefnin eru þó allmörg þau sömu. En ólíkur rekstur er jú aðeins áskorun, ekki eitthvað til að hræðast. Ég efa ekki að allir kjörnir fulltrúar á Snæfellnesi ganga fram með það í huga að gera samfélag sitt sem allra vænlegastan kost til að búa í.
Á Snæfellsnesi blómstrar fjölbreytt atvinnulíf. Sjávarútvegur, ferðaþjónsta, skólaþjónusta, heilbrigðisþjónusta, landbúnaður og lengi mætti telja. Öflugt lið bakvarða svæðisins hvert sem litið er, sem starfa samfélögum sínu til heilla.
Snæfellsnes er ótvírætt eitt atvinnusvæði. Gott dæmi um það þá eru starfsmenn Fjölbrautaskóla Snæfellinga búsettir í öllum sveitarfélögunum fjórum.
Samvinna sveitarfélaganna fjögurra á Snæfellsnesi á sér vissulega langa sögu og hefur verið talsverð í gegnum árin. Helsta samstarfsverkefni sveitarfélaganna er Byggðasamlag Snæfellinga en þar undir eru m.a. sameiginleg verkefni eins og Earth Check vottunarverkefnið, Byggðasafn Snæfellinga (Norska húsið), Félags- og skólaþjónusta Snæfellinga og síðast en ekki síst, Svæðisgarðurinn Snæfellsnes.
Með þau kraftmiklu samfélög sem að eru á Snæfellsnesi, öflugt atvinnulíf, fjölbreytta þéttbýliskjarna, blómlegar sveitir og æskuna sem að hér býr og mun vonandi búa hér í framtíðinni þá tel ég að við getum gert Snæfellsnes enn nú öflugra, öll saman sem heild.
Þó ég ætli nú ekki að taka svo djúpt í árinni að segja að „sundraðir föllum vér,“ þá held ég að það megi alveg segja að „sameinaðir stöndum vér.“
Kæru nágrannar og vinir; er kannski lag nú um stundir til þess að við Snæfellingar veltum því fyrir okkur að snúa bökum saman – látum hreppapólitíkina til hliðar og stöndum saman sem aldrei fyrr, í einu öflugu sveitarfélagi hér á Snæfellsnesinu magnaða?
&nbsp;
Sigurbjörg Ottesen
Höf. er oddviti Eyja- og Miklaholtshrepps

medium

large

thumbnail

1536x1536

2048x2048

small

custom-size

Sól slær silfri á voga, sjáðu jökulinn loga

Ég hef nú mælt fyrir mikilvægu frumvarpi á Alþingi um veiðistjórn á grásleppu sem færir veiðistjórnina í fyrra horf með dagakerfi sem tryggir sjómönnum aftur rétt sinn til veiða og afnemur þau ólög sem sett voru á 2024 með kvótasetningu og framsali.
Frumkvæðismál atvinnuveganefndar
Meirihluti atvinnuveganefndar flytur þetta frumkvæðismál en annar meirihluti atvinnuveganefndar í fyrra vor flutti einnig það lagafrumvarp sem nú eru í gildi og hefur svipt fjölda sjómanna atvinnurétti sínum til grásleppuveiða og gert fjárfestingar þeirra verðlausar í kjölfarið sem er í raun eignaupptaka fyrir fjölmargar minni útgerðir og fjölskyldufyrirtæki. Núverandi lög þjóna hvorki hagsmunum atvinnugreinarinnar né nytjastofnum og þar með ekki hagsmunum sjávarbyggðanna né almennings.
Veiðistýring með dögum tekin upp aftur
Með frumvarpinu verði aftur tekin upp veiðistýring með útgáfu leyfa og fjölda veiðidaga sem tekur mið af leyfilegum heildarafla, þátttöku í veiðunum og þróun veiða á fyrstu vikum vertíðar. Frumvarpið hefur það markmið að tryggja aftur þeim sjómönnum rétt til veiða sem stundað hafa þessar veiðar um árabil og einnig nýliðum sem hafa verið að fjárfesta í greininni og fengu enga eða það litla úthlutun kvóta með núverandi lögum að þeir eiga enga möguleika á að stunda veiðar að óbreyttu.
Stærðarmörk báta
Veiðarnar myndu með þessu lagafrumvarpi takmarkast við ákveðna stærð báta sem tryggir tilveru smærri útgerða og hinna dreifðu sjávarbyggða.  Í núverandi ólögum eru engin stærðarmörk á bátum sem þýðir áframhaldandi samþjöppun í sjávarútvegi í þágu stórútgerða og kvótaeigenda með því framsali sem sett var á og er strax farið að sýna á sér klærnar.
Ef ekkert verður að gert má reikna með að grásleppuréttindi færist yfir á stór skip og farið er að ræða um veiðar á grásleppu í botnvörpu á úthafinu sem er algjörlega á skjön við aðvaranir hins þekkta vísindamanns Davids Attenborough gegn botnvörpuveiðum sem fara illa með lífríki sjávar og hvetur hann til eflingar umhverfisvænna veiða smábáta með umhverfisvæn veiðarfæri eins og netaveiðar og krókaveiðar eru við strendur landsins.
Veiðiráðgjöf Hafró áhyggjuefni
Það er áhyggjuefni hve Hafró hefur í raun litlar rannsóknir til að byggja á varðandi veiði ráðgjöf um stofnstærð grásleppunnar og eingöngu sé byggt á togararalli en ekki á sama hátt og aðrar uppsjávartegundir. Mikilvægt er að taka fleiri þætti inn í rannsóknir svo byggja megi á traustri ráðgjöf.
Ég treysti því að með því að færa veiðistjórnina í fyrra horf og lagfæra það sem þarf til hagsbóta fyrir greinina séum við að treysta smábátaútgerð og atvinnu á landsbyggðinni með samspili grásleppu og strandveiða.
&nbsp;
Lilja Rafney Magnúsdóttir
Höf. er alþingismaður Flokks fólksins.
&nbsp;
&nbsp;

Atvinnufrelsi!

Fyrirvaralaust var Úlfar Lúðvíksson, fyrrverandi lögreglustjóri á Suðurnesjum, boðaður á fund Þorbjargar S. Gunnlaugsdóttur, dómsmálaráðherra og þingmanns Viðreisnar, í byrjun vikunnar þar sem honum var tilkynnt að ráðningarsamningur við hann yrði ekki endurnýjaður þegar hann rynni út í haust og að embættið yrði auglýst til umsóknar. Úlfari var ekki greint frá því fyrir fundinn hvert tilefni hans væri. Haft var eftir ráðherranum í fjölmiðlum að ákvörðunin hefði verið pólitísks eðlis.
„Fyrirhugaðar eru töluverðar breytingar á embætti lögreglustjórans á Suðurnesjum sem eru í samræmi við áherslur nýrrar ríkisstjórnar um verulega aukinn þunga í landamærapólitík. Það liggur fyrir að ég mun leggja fram frumvarp í haust um brottfararstöð. Það eru sömuleiðis fyrirhugaðar breytingar um það að flytja komustöð svokallaða til Suðurnesja. Samhliða því að það er verið að skoða alvarlega að flytja ákveðin verkefni frá Ríkislögreglustjóra til lögreglustjórans.“
Með þessum hætti rökstuddi Þorbjörg ákvörðun sína um að segja Úlfari upp störfum í samtali við Vísi í gær sem er áhugavert í ljósi þess að hann hefur sjálfur ítrekað kallað eftir því í fjölmiðlum að stjórnvöld tækju landamæraeftirlitið fastari tökum og bent á brotalamir í þeim efnum. Bæði í tíð núverandi og síðustu ríkisstjórnar. Þá hefur ítrekað verið fjallað í fjölmiðlum um aukinn árangur lögreglunnar á Suðurnesjum til að mynda varðandi brottvísun erlendra afbrotamanna.
Fyrir vikið hefði mátt ætla að áframhaldandi störf Úlfars féllu einkar vel að áðurnefndum áherzlum dómsmálaráðherra og þær þar af leiðandi miklu fremur rök fyrir því að endurnýja ráðningarsamning hans frekar en að segja honum upp. Hins vegar hefur Úlfar einnig bent á ýmsar brotalamir varðandi aðild Íslands að Schengen-svæðinu. Sú gagnrýni fellur vitanlega illa að stefnu Viðreisnar um að gengið verði í Evrópusambandið en eins og ráðherrann sagði var ákvörðunin pólitísk.
Fyrir skömmu ritaði Guðni Ágústsson, fyrrverandi formaður Framsóknarflokksins, grein í Morgunblaðið þar sem hann gagnrýndi aðildina að Schengen-svæðinu og vitnaði í nýleg ummæli Úlfars í Dagmálum um grafalvarlega stöðu mála á landamærunum að öðrum aðildarríkjum þess. Meðal annars þau ummæli að stjórnvöld yrðu að vakna í þeim efnum. „Viðtalið við lögreglustjórann er nánast samfellt neyðaróp. Ákall til stjórnmálamanna um að grípa í taumana.“
„Ég skora á dómsmálaráðherra að skoða þá fullyrðingu Úlfars Lúðvíkssonar lögreglustjóra að herða verði löggjöfina á landamærum,“ sagði Guðni áfram. Þorbjörg svaraði á síðum Morgunblaðsins og sagði áhyggjur Guðna ástæðulausar. Taldi hún síðan upp mál sem hún væri með í gangi en eiga það flest sameiginlegt að hafa átt upphaf sitt í tíð forvera hennar. Til að mynda brottfararstöð og hælissvipting vegna alvarlegra afbrota. Réttum tveimur vikum síðar rak hún Úlfar.
&nbsp;
Hjörtur J. Guðmundsson
Höf. er sagnfræðingur og alþjóðastjórnmálafræðingur
&nbsp;
&nbsp;

Hvers vegna var Úlfar rekinn?

Íþróttahreyfingin er stærsta fjöldahreyfing landsins og flestir landsmenn eiga samleið með hreyfingunni á einhverjum tímapunkti á lífsleiðinni. Okkar skipulagða íþróttastarf hringinn í kringum landið og árangur afreksíþróttafólksins okkar er heimsþekktur.
Ég hef verið svo lánssamur að hafa fengið að hitta margt forystufólk annarra landa í íþróttum. Þegar þau spyrja hver sé lykilþátturinn í gróskumiklu íþróttastarfi Íslendinga er mitt fyrsta svar alltaf sjálfboðaliðinn.
Íþróttastarfið okkar er byggt upp af dugmiklum sjálfboðaliðum í sinni heimabyggð og sínu nærumhverfi, frá grasrótinni upp í afreksstarf fullorðinna. Sjálfboðaliðinn er hornsteinn íþróttastarfsins.
Takk!
Munum öll að þakka þessum mikla fjölda einstaklinga fyrir sína samfélagsvinnu, eitt lítið takk gerir mikið. Án þeirra væri ekki bara íþróttahreyfingin fátækari heldur Ísland allt, árangur okkar á erlendri grund minni og Ísland minna þekkt út um allan heim.
Það er einstakt hve vel Íslendingar standa sig í íþróttum, sérstaklega þegar litið er til smæðar þjóðarinnar, við búum við takmarkað fjármagn, oft er mannskapurinn fáliðaður og verkefnin dreifast á fáar hendur. Samt náum við árangri sem stórþjóðir öfunda. Þetta gerist ekki af sjálfu sér. Það byggir á sterkri grasrót, djúpum metnaði – og ómetanlegu sjálfboðaliðastarfi.
Hver króna kemur margfalt til baka
Íþróttir eru mikilvægur þáttur í forvörnum, uppeldi, og lýðheilsu. Þær kenna virðingu, aga, félagsfærni, samvinnu og jafnrétti. Ávinningurinn er langt umfram það sem mælt er í medalíum. Hér er verið að móta einstaklinga, ekki bara sem íþróttafólk, þau verða virkir þátttakendur í samfélaginu, hvort sem þau verða kennarar, múrarar, læknar eða góðir nágrannar.
Fjölmargar rannsóknir sýna að íþróttastarf sparar ríkinu verulegar fjárhæðir árlega, bæði í heilbrigðisútgjöldum og félagslegum stuðningi. Því ætti ekki að líta á fjármagn til íþrótta sem útgjöld heldur sem fjárfestingu – fjárfestingu í börnunum okkar, framtíðinni og heilbrigðara samfélagi.
&nbsp;
Hannes S Jónsson
Höfundur er varaþingmaður Samfylkingarinnar og framkvæmdastjóri KKÍ
&nbsp;
&nbsp;

Sjálfboðaliðinn er hornsteinninn

Þegar færð eru rök fyrir umfangsmiklum samgönguframkvæmdum á borð við jarðgöng er oft bent á mikilvægi þess að stækka atvinnusvæði smærri samfélaga. Þannig geti fólk farið um skemmri veg til að sækja fjölbreyttari störf en alla jafnan fyrirfinnast í smærri sveitarfélögum úr alfaraleið. Á hinn bóginn getur sú hætta skapast að þjónusta færist frá heimabyggð og fólk þurfi að fara um lengri veg til að komast í apótek, banka eða sækja opinbera þjónustu, svo dæmi séu tekin.
Þegar Verslunarmannafélag Akraness tók ákvörðun um að sameinast VR, sem þá var sérstaklega kennt við Reykjavík, var það frumskilyrði að áfram yrði rekin skrifstofa á Akranesi. Það gekk sannarlega eftir og gott betur en það, enda fjölgaði stöðugildum VR í bæjarfélaginu þar sem hægt var að sinna ýmissi annarri þjónustu félagsins óháð staðsetningu. Starfsfólk VR nýtur góðs af þessu í dag og getur starfað á skrifstofunni á Akranesi eftir hentugleika, enda eru sum þeirra sem vinna að staðaldri í Reykjavík búsett á Akranesi.
Líka eitt búsetusvæði
Það vill nefnilega oft gleymast að með jarðgangagerð verður ekki aðeins til eitt atvinnusvæði, heldur líka eitt búsetusvæði. Þannig eru það ekki eingöngu íbúar Akraness sem geta sótt vinnu á höfuðborgarsvæðið fyrir tilstilli Hvalfjarðarganganna, heldur getur vinnandi fólk í Reykjavík og nærsveitum valið að setjast að á Akranesi, sem fjölmörg dæmi eru um.
Því miður hafa ekki öll fyrirtæki áttað sig á þeim tækifærum sem í þessu felast, hvort sem lýtur að því að auka mannauðinn eða viðskiptin. Til eru ótalmörg dæmi um fundi sem haldnir eru í höfuðstöðvum stærri fyrirtækja þar sem excel-skjölum er varpað upp á skjá og niðurstaða útreikninganna sú að vel megi loka útibúum eða smærri rekstrareiningum á landsbyggðinni; fólk geti farið á netið eða notað bæjarferðina. Stundum er þetta rétt, en oft er hins vegar um mikla skammsýni að ræða. Það segir til dæmis sína sögu að VÍS sem lokaði útibúi sínu á Akranesi árið 2018 kynnti nú í apríl með stolti að fyrirtækið hyggist reka fulla þjónustu á Skaganum að nýju og ná þannig betur til Vesturlands í heild sinni. Slík ákvörðun er ekki tekin af hugsjóninni einni saman, því auðvitað er búið að fara betur yfir excel-skjalið og reikna út að líklega varð félagið af miklum viðskiptum með þessari ákvörðun árið 2018.
Sum þjónusta á að vera í nærumhverfinu
Mér segir svo hugur að sú þróun að þjónusta sé færð burt frá fólki eigi eftir að ganga til baka á fjölmörgum stöðum. Auðvitað gerir hún það ekki að öllu leyti og í þessu felst engin þrá eftir því að allt verði eins og það einu sinni var. En hins vegar er staðreyndin sú að sum þjónusta á heima í nærumhverfinu og bæði hið opinbera og fyrirtæki þurfa að átta sig á því.
Þótt ekki sé stanslaus traffík inn á hina öflugu skrifstofu VR á Akranesi alla daga, þá er félagsfólki engu að síður mikilvægt að þjónustan sé á staðnum. Enn fremur er það gott fyrir starfsemina, þar sem starfsfólk lifir og hrærist í nærsamfélaginu og hefur þá skilning og þekkingu á þeim staðbundnu áskorunum og tækifærum sem þar leynast.
Í grein minni í Skessuhorni þann 5. mars sl. greindi ég frá því að hlyti ég kjör sem formaður VR myndi ég hafa reglubundna viðveru á skrifstofum VR um landið, bjóða félagsfólki til samtals og heimsækja vinnustaði. Mér þótti sérlega skemmtilegt að hefja leika á Akranesi í síðustu viku og ég þakka góðar móttökur í Krónunni, Bónus og Verslun Einars Ólafssonar. Einnig þakka ég þeim sem litu við í kaffi og með því á skrifstofunni, sem jafnframt urðu mér innblástur við skrif þessarar greinar! Ég hvet félagsfólk VR á Akranesi til að sækja skrifstofuna heim, hvort sem er með erindi eða erindisleysu.
Það verður tekið vel á móti ykkur!
&nbsp;
Halla Gunnarsdóttir, formaður VR

Þjónusta á staðnum – því hún skiptir máli

Mikil umræða hefur átt sér stað um frumvarp ríkisstjórnarinnar um leiðréttingu veiðigjalda, jafnt á þingi sem og úti í samfélaginu. Sjávarútvegsmál hafa alltaf kallað fram sterkar skoðanir og réttlætiskennd hjá þjóðinni, hvort sem er í umræðum um kvótakerfið, veiðigjöld, eða strandveiðar.
Þjóðin á fiskinn í hafinu og í umboði hennar geta stjórnvöld ráðstafað aflaheimildum og lagt á gjald fyrir nýtingu þessarar verðmætu eignar. Um það er sem betur fer ekki lengur neitt vafamál í umræðunni.
Leiðrétting veiðigjalda er stórt sanngirnismál fyrir þjóðina og hún á að fá réttláta hlutdeild í arði af eigin auðlind, í samræmi við lögin.
Staðreyndin er sú að þjóðin hefur verið hlunnfarin. Hún hefur ekki fengið þann arð af greininni sem mælt er um í lögum um veiðigjald. Það er þess vegna sem lagt er til að leiðrétta veiðigjöldin.
Veiðigjald er lagt á í þeim tilgangi að mæta kostnaði ríkisins við rannsóknir, stjórn, eftirlit og umsjón með fiskveiðum og fiskvinnslu og til að tryggja þjóðinni í heild beina og sýnilega hlutdeild í afkomu við veiðar á nytjastofnum sjávar.
Sanngjörn veiðigjöld sem renna til uppbyggingar innviða geta því stuðlað að sátt um stjórn fiskveiða. Áratuga ágreiningur hefur staðið um kvótakerfið og hvað sé réttlátt og sanngjarnt afgjald af notkun þessarar verðmætu eignar þjóðarinnar. Hækkun veiðigjalda snýst ekki um að breyta kvótakerfinu heldur að leiðrétta veiðigjöld á þann hátt að þau miðist við verð á markaði en ekki verð sem fundið er út með öðrum hætti.
Þetta er sanngjörn og réttlát leiðrétting sem atvinnugreinin ræður mjög vel við og mun leiða af sér hraðari uppbyggingu innviða á Íslandi. Litlum og meðalstórum útgerðum verður hlíft og ávinningurinn fer í uppbyggingu innviða.
Sterk staða íslensks sjávarútvegs 
Sjávarútvegurinn er og hefur um áratugaskeið verið burðarás í íslensku efnahagslífi. Hann er ein af stoðgreinum samfélagsins, ekki aðeins hvað varðar verðmætasköpun og útflutning, heldur líka þegar kemur að byggðafestu, atvinnuöryggi og tækniþróun. Íslenskur sjávarútvegur er í dag meðal þeirra öflugustu og sjálfbærustu í heiminum og það er ekki sjálfgefið. Það er árangur áratuga vinnu, umbóta og mikilla fjárfestinga í nýsköpun, tækni og þekkingu. Þessi árangur er líka sprottinn vegna þessa ramma sem íslensk stjórnvöld hafa mótað þeim.
Góður árangur greinarinnar birtist skýrast í hagtölum. Arðsemi útgerða hefur verið gríðarleg á síðustu árum og fjárfestingar hafa verið umfangsmiklar, bæði í skipum, tækjabúnaði og vinnslu. Þessi velgengni hefur gert fyrirtækjum í greininni kleift að auka við sig, bæði hér heima og erlendis, og eflt stöðu sína sem alþjóðlegir leikmenn á sviði matvælaframleiðslu. Það má vel fullyrða að Ísland sé fremst meðal þjóða þegar kemur að sjávarútvegi.
Undanfarin ár hefur íslenskum útgerðarfyrirtækjum gengið afar vel og eigendur margra þeirra notið verulegs fjárhagslegs ávinnings. Þessi mikli hagnaður hefur hins vegar ekki einvörðungu verið nýttur til að efla grunnrekstur fyrirtækjanna heldur hafa eigendur beint fjármagni í fjölbreytta starfsemi sem á sér enga beina tengingu við sjávarútveg. Með öðrum orðum hafa tekjur sem orðið hafa til með nýtingu sameiginlegra fiskistofna verið nýttar til að kaupa eignarhluti í alls kyns öðrum atvinnugreinum. Má þar nefna stærstu einkareknu fjölmiðlafyrirtæki landsins, fjármálastofnanir, verslunarkeðjur sem selja matvörur, eldsneyti og aðrar nauðsynjar, flutningafyrirtæki, innflutningsfyrirtæki, fiskeldisfyrirtæki, heilbrigðis- og velferðarþjónustu, fyrirtæki á sviði matvæla- og landbúnaðarframleiðslu, skyndibitastaði, sósu- og majónesframleiðslu og þetta er aðeins brot af því sem mætti telja upp. Þess utan hefur þessi hópur verið stórtækur í fasteignakaupum og þróun fasteignaverkefna, og við bætast fjárfestingar erlendis sem aldrei hafa verið skráðar eða greindar með heildstæðum hætti.
Leiðrétting veiðigjalda mun lenda þyngst á stærstu útgerðunum sem hafa sannarlega til þess bolmagn. 10 stærstu útgerðirnar greiða 69% af veiðigjöldunum, 30 stærstu fyrirtækin borga 90% af veiðigjöldunum.
Stjórnvöld sem hlusta – komið til móts við minni útgerðir
Frumvarpið hefur tekið veigamiklum breytingum eftir að hafa farið í samráðsgátt þar sem kallað var eftir athugasemdum. Þær snerust að miklu leyti um áhyggjur af afkomu minni útgerða og auk þess var kallað eftir frekari greiningum.
Það bárust líka fjölmargar umsagnir sem sýndu mikla ánægju með frumvarpið. Stjórnvöld hlustuðu á framkomnar athugasemdir og hafa komið til móts við minni útgerðir með því að hækka frítekjumarkið verulega. Þessi breyting er metin á 1,5 milljarð króna til lækkunar á væntum tekjum af hækkun veiðigjalds.
Bættir innviðir styrkja samkeppnisstöðu og bæta lífskjör
Af hverju er verið að hækka veiðigjaldið? Þetta er fyrst og fremst réttlætismál fyrir þjóðina að fá leiðrétt afgjald fyrir eignina sína og það er verið að sækja tekjur til að vinna á innviðaskuldinni.
Eitt það árangursríkasta sem stjórnvöld geta gert til að styrkja samkeppnishæfni sjávarútvegsfyrirtækja er að bæta innviði, laga vegi, lengja vetrarþjónustu, bora göng og byggja brýr.
Góðir innviðir bæta lífskjör. Það er brýn þörf á að lækka innviðaskuldina þar sem við höfum ekki náð að byggja upp innviði í takti við þarfir atvinnulífs og landsmanna.
Veiðigjöldin munu skila sér í innviðauppbyggingu. Gefin hafi verið skýr fyrirheit þess efnis og birtist það m.a. í nýkynntri fjármálaáætlun þar sem gert er ráð fyrir miklum fjármunum í t.a.m. vegakerfið.
Uppbyggingu og viðhald innviða þarf að setja í forgang. Góðir innviðir eru forsenda samkeppnishæfs atvinnulífs og bættra lífskjara. Til þess þurfum við tekjur og þær þarf að sækja til breiðustu bakanna.
Góður stuðningur
Það er gott að finna þennan mikla stuðning við frumvarpið, hvort sem er á fundum eða í heitum pottum. Þjóðarviljinn er líka skýr í þeim í könnunum sem hafa verið gerðar á afstöðu fólks sem birtist síðast í könnun sem birtist í gær sem sýnir að 69% segjast vera hlynnt frumvarpinu um breytingar á veiðigjöldum en 18% andvíg. Stuðningurinn hefur aukist eftir því sem málið fær meiri umræðu og eftir birtingu taktlausra auglýsinga frá SFS. Fólki er misboðið.
Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur dæmist fyrst og fremst af verkum sínum en þá er óneitanlega gott að finna þennan mikla stuðning meðal almennings.
&nbsp;
Arna Lára Jónsdóttir
Höf. er oddviti Samfylkingarinnar í Norðvesturkjördæmi
&nbsp;
&nbsp;

Leiðrétting veiðigjalda mun skila sér í bættum innviðum

Við gerum okkur flest grein fyrir mikilvægi þess að halda verslun og þjónustu í heimabyggð &#8211; en hversu staðföst erum við í að fylgja því eftir? Hversu mikið leggjum við raunverulega upp úr því að viðskipti haldist innan samfélagsins okkar? Viðskipti í heimabyggð stuðla almennt að sjálfbærni, þar sem þau hafa jákvæð áhrif á þrjár grunnstoðir hennar; samfélagið, efnahaginn og umhverfið.
Hugtakið „heimabyggð“ er afstætt, allt eftir því hvernig hver og einn lítur á umhverfi sitt. Er heimabyggðin bundin sveitarfélagsmörkum? Nær hún yfir nágrannasveitarfélög? Landshlutann? Eða jafnvel allt landið? Telst það stuðningur við heimabyggð að versla í stórfyrirtæki í heimabænum, eða er það fremur að versla í rótgrónu íslensku fyrirtæki í næsta bæjarfélagi? Hvort tveggja styður við verslun á svæðinu en getur þó haft mismunandi áhrif. Það sem við þurfum að leitast við er að velja þá kosti sem styrkja staðbundna starfsemi meira en aðila sem hafa lítil eða engin félagsleg og efnahagsleg áhrif á nærumhverfið.
&nbsp;
<img width="600" height="400" class="alignnone size-medium wp-image-90875" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudrun-Magnea-Magnusdottir_2-600x400.jpg" alt="" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudrun-Magnea-Magnusdottir_2-600x400.jpg 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudrun-Magnea-Magnusdottir_2-1200x800.jpg 1200w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudrun-Magnea-Magnusdottir_2-300x200.jpg 300w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Gudrun-Magnea-Magnusdottir_2.jpg 1536w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />
Ekki er allt gull sem glóir
Lítil, staðbundin og oft fjölskyldurekin fyrirtæki eru hryggjarstykki landsbyggðarinnar. Þau einkennast af persónulegri þjónustu og sterkum hefðum, auk þess sem þau mæta þörfum samfélagsins með nýsköpun og sköpunargáfu. Þegar við styðjum við staðbundið frumkvöðlastarf, stuðlum við að blómlegu umhverfi fyrirtækja og samfélags þar sem fjármagn helst innan svæðisins og allir njóta góðs af.
Þessi persónulega þjónusta í smærri byggðum er verðmæt og í raun ómetanleg. Þó er þróunin á þann veg að fleiri og fleiri velja að versla vörur á netinu. Það getur auðvitað verið hentugt, sérstaklega þegar vöruúrval er takmarkað í nærumhverfinu eða kostnaður lægri annars staðar. En þegar samfélagið í heild fer að treysta alfarið á vörur og þjónustu utan svæðisins, jafnvel erlendis frá, þá lækkar þjónustustigið í nærumhverfinu. Það kann að hljóma klisjukennt, en saman getum við spornað gegn þessari þróun og tryggt að þjónusta og lífsgæði haldist á landsbyggðinni.
Grænni valkostir á heimavelli
Viðskipti í heimabyggð hafa einnig verulegan umhverfislegan ávinning. Þegar við verslum staðbundið dregur það úr flutningsfjarlægð, eldsneytisnotkun og þar með losun gróðurhúsalofttegunda. Að auki hafa lítil, staðbundin fyrirtæki stundum minna umhverfisfótspor og tileinka sér sjálfbærari aðferðir, eins og að nota vistvæn efni og hráefni úr heimabyggð og að styðja hringrásarhagkerfið með endurnýtingu og endurvinnslu. Á móti koma stærri keðjur, sem setja fjöldaframleiðslu í fjarlægum löndum og miklar umbúðir í forgang, oft á kostnað umhverfisins.
Félagshagfræðileg áhrif – samfélagið í forgang
Viðskipti í heimabyggð hafa líka mikil félagsleg og efnahagsleg áhrif. Í sumum tilfellum byggja samfélög á landsbyggðinni afkomu sína nánast alfarið á örfáum fyrirtækjum sem halda tannhjólunum gangandi. Viðskipti í heimabyggð skapa atvinnu, skila skatttekjum í formi útsvars, fasteignagjalda og styrkja til félagsstarfs. Þau laða einnig að sér nýja íbúa og sérhæfða starfskrafta, sem geta eflt atvinnulífið og samfélagið í heild.
Við getum litið á tvö nærtæk dæmi:
Sviðsmynd 1: Einstaklingur fær vinnu í verslun á Snæfellsnesi og flytur þangað með fjölskyldu sinni. Makinn, sem hefur færni sem samfélagið hefur skort, fær starf hjá sveitarfélaginu. Fjölskyldan tekur virkan þátt í íþróttastarfi og félagasamtökum, sem styrkir samfélagið enn frekar.
Sviðsmynd 2: Stórfyrirtæki kemur inn á svæðið og býður upp á vörur sem áður voru seldar af rótgrónum fjölskyldufyrirtækjum. Með lægri verðum, meiri markaðssetningu og meiri sveigjanleika í fjárþörf hrekur það smærri fyrirtækin úr rekstri. Eftir nokkur ár breytist rekstrarstefna stórfyrirtækisins, störfum fækkar og fólk flytur á brott. Lífsgæðin í bænum dala og fjölbreytni atvinnulífsins minnkar.
Viðlíka atburðarás er því miður kunnugleg í mörgum samfélögum á landsbyggðinni.
Á síðustu árum hefur störfum fækkað hjá opinberum stofnunum, bönkum og tryggingafélögum á Snæfellsnesi, en þrátt fyrir það býr svæðið enn við gott úrval smærri verslana og þjónustu þó eitthvað hafi verið um breytingar eða lokanir. Þessar staðbundnu verslanir bjóða upp á fjölbreytt vöruúrval og þjónustu sem er aðgengileg í næsta nágrenni, sem styrkir bæði samfélagið og efnahag svæðisins. Smærri aðilar, eins og bakarí, veitingastaðir, byggingarvöruverslanir og prentþjónusta veita íbúum tækifæri til að versla án þess að þurfa að fara langar leiðir. Ef þessi fyrirtæki fá stuðning frá íbúum, eru þau mikilvægur hlekkur í lífsgæðum á svæðinu og stuðla að atvinnu, þjónustu og sjálfbærni á staðnum.
Að standa vörð um heimabyggðina
Viðskipti í heimabyggð eru ekki aðeins spurning um hagkerfi – þau snúast um lífsgæði, samfélagsanda og framtíðarsýn. Með því að velja staðbundna þjónustu og vörur eflum við atvinnulífið en um leið eflum við samfélagið og lágmörkum umhverfisáhrif, sem færir okkur nær sjálfbærara samfélagi. Á endanum er það okkar ákvörðun: Viljum við styðja nærumhverfið okkar – eða færa völdin í hendur stórfyrirtækja sem hafa engin tengsl við samfélagið? Enginn veit hvað átt hefur fyrr en misst hefur. Bíðum ekki með að velja verslun og þjónustu í heimabyggð, því við gætum lent í þeirri stöðu að hafa ekki það val!
&nbsp;
Guðrún Magnea Magnúsdóttir
Höf. er verkefnastjóri EarthCheck vottunar á Snæfellsnesi
&nbsp;
&nbsp;

Hagkerfi heimabyggðar – hvernig þín viðskipti hafa áhrif

Hvenær settistu síðast niður, án allra tækja og truflana, og gafst þér virkilegan tíma, og athygli í að hlusta? Hvort sem það var að hlusta á börnin þín, maka, foreldra eða vinnufélaga, þá skiptir miklu máli að hlusta af einlægni. Það er grundvallarmunur á því að heyra og að hlusta, og þetta getur verið áskorun fyrir marga. Ein dýrmætasta gjöfin sem þú getur gefið sjálfum þér og öðrum er tími og athygli, og hún kostar ekkert. Það eina sem þarf er áhugi og viljinn til að gefa öðrum þessa verðmætu gjöf. Oft þarf ekki langa stund; nokkrar mínútur af óskiptri athygli geta skipt sköpum fyrir þann sem fær hana. Hins vegar getur það verið krefjandi að kunna að hlusta án þess að grípa fram í og trufla frásögnina. Ef við hlustum af athygli og með það að markmiði að skilja, þá skoðum við tjáninguna, horfum á viðmælandann, bíðum, meltum og truflum ekki frásögnina. Oft má lesa mikið úr öðru en orðum, svo sem tónfalli, hljómfalli og orðavali, en við getum ekki skynjað og túlkað þetta án þess að veita fulla athygli.
Virk hlustun felst ekki aðeins í því að hlusta á orðin sem eru sögð, heldur einnig að skilja tilfinningarnar og merkinguna á bak við þau. Þetta krefst þess að við séum til staðar í augnablikinu, án þess að hugsa um hvað við ætlum að segja næst eða hvernig við getum svarað. Það krefst þess að við séum opin fyrir því sem viðmælandinn er að deila, án þess að leggja dóm á það eða reyna að breyta því.
Hvort sem það er í faglegu samhengi eða í persónulegum samböndum, þá hefur það gríðarlega jákvæð áhrif að staldra við og hlusta af athygli. Þegar við hlustum af einlægni þá sýnum við viðmælanda okkar, hvort sem það er yfirmaður, undirmaður, maki eða barn, að við metum og virðum það sem þau hafa að segja. Þetta getur skipt sköpum fyrir samskipti og árangur og leiðir til betra samstarfs. Þannig getum við komið í veg fyrir misskilning og leyst ágreining.
Það er mikilvægt að muna að virk hlustun er ekki meðfædd, hún er ekki hæfileiki sem við fæðumst með og við erum misvel í stakk búin til að hlusta á aðra. Virk hlustun er færni sem vel er hægt að þróa og bæta með æfingu.
Við skulum gæta þess að leggja ekki dóm á það sem sagt er við okkur eða gefa óumbeðin ráð. Ef óskað er eftir því að þú viðrir skoðanir þínar, þá verður beðið um það. Ekki reyna að troða skoðunum þínum og lífsviðhorfum á aðra nema sérstaklega er óskað eftir því. Stundum er best að þegja bara og HLUSTA! Þá geta einstök undur gerst.
&nbsp;
Liv Åse Skarstad
&nbsp;

Ertu að hlusta?

Nýtt starfssár Listfélags Akraness hófst með aðalfundi 20. mars síðastliðinn. Ein breyting varð á stjórn félagsins. Cathrine Sofía Guðnadóttir vék úr stjórn vegna þess að hún er á leið í nám erlendis, en í hennar stað var kosin Hanna Þóra Guðbrandsdóttir. Aðrir stjórnarmeðlimir voru endurkjörnir og er þá stjórn félagsins skipuð eftirfarandi: Smári Jónsson formaður, Erna Hafnes ritari, Guðný Ása Degan Guðmundsdóttir gjaldkeri, Lára Magnúsdóttir meðstjórnandi, Hanna Þóra Guðbrandsdóttir meðstjórnandi og varamenn eru Tinna Rós Þorsteinsdóttir og Ole Jacob Volden.
Mikill hugur er hjá félagsmönnum á nýju starfsári, margt er í farvatninu á næstunni og ýmsir viðburðir fyrirhugaðir. Fyrsta verk var að halda fyrirlestur um myndlist í Stúkuhúsinu 16. apríl síðastliðinn. Fyrirlesari var Jón B K Ransú myndlistarmaður og kennari við Myndlistaskóla Reykjavíkur. Þetta var mjög fræðandi og skemmtilegur fyrirlestur.
Fleiri fyrirlestrar eru fyrirhugaðir og hyggst stjórn prófa að hafa fyrirlestra opna almenningi og bjóða alla velkomna að sitja þá og fræðast um listir og annað sem boðið verður upp á.
Annað sem er á döfinni er að stefnt er á að vera með viðburð á Írskum dögum á Akranesi. Nánar um það síðar, en núna á næstu dögum, nánar tiltekið 3. maí næstkomandi, verður hleypt af stokkunum í samstarfi við Kallabakarí verkefni sem nefnist Listamaður mánaðarins.
Verkefnið gengur út á það að á einum vegg í anddyri Kallabakarís verður kynntur einn listamaður í félaginu í hverjum mánuði, opnun verður alltaf fyrsta laugardag í hverjum mánuði. Með þessu viljum við kynna fyrir almenningi félaga og alla þá fjölbreytni listgreina og listamanna sem starfa innan félagsins. Að sjálfsögðu eru allir velkomnir að sækja opnun á Listamanni mánaðarins.
Við verðum að sjálfsögðu með á Vökudögum næskomandi haust með samsýningu myndlistarmanna og sviðslistafólk félagsins ætlar að endurtaka Menningarstrætó sem sló rækileg í gegn í fyrra.
Við hlökkum mikið til að gleðja bæjarbúa með því að auðga menningarlíf á Akranesi með okkar starfi og framlagi til listalífs á Akranesi. Við viljum einnig benda á facebook síðu félagsins sem heitir einfaldleg Listfélag Akraness og öllum er opin og frjálst að fylgja eftir. Þar munum við vera dugleg að segja frá starfi félagsins, flytja fréttir og kynna þau verkefni sem eru á döfinni.
Við viljum einnig nota tækifærið í þessari grein og þakka Skessuhorni fyrir velvilja í okkar garð að flytja fréttir og birta greinar um þau verkefni sem við vinnum að. Skessuhorn auðgar menningarlíf í bænum með því að birta fréttir og umsagnir um listviðburði, takk fyrir okkur og vonandi eigum við gott samstarf eftir sem áður í framtíðinni.
&nbsp;
Smári Jónsson
Höf. er formaður stjórnar Listfélags Akraness

Af Listfélagi Akraness

Annað af ERASMUS samstarfsverkefnum Grunnskólans i Borgarnesi þetta skólaárið er um þrívíddarprentun. Samstarfsaðili er grunnskólinn Základní Škola Karla Jeřábka í Roudnice nad Labem í Tékklandi. Í verkefninu er farið yfir hvernig þrívíddarprentun nýtist í skólastarfi og unnin handbók um það. eTwinning vefurinn og samfélagsmiðlar nýttir i samstarfinu og hugmyndaauðgi nemenda fær að njóta sín við hönnun og útfærslu verkefna. Heimasíða um verkefnið verður aðgengileg seinna i ferlinu. En mikilvægur hluti er að nemendur hittist og kynnist skólastarfinu í þessum tveimur ólíku skólum. Vikuna 31. mars til 4. apríl sl. sótti tékkneski hópurinn okkur heim. Fimm nemendur í 9. bekk, verkefnisstjóri og tveir kennarar. Í skólanum var fræðsla um þrívíddarprentun, en einnig um aðrar tækni sem nýtist i skólastarfinu og hvernig má nýta hana í verkefnum um þrívíddarprentun, m.a. google classroom og gervigreind.
Nærsamfélagið studdi verkefnið okkar rausnarlega, að vanda. Landnámssetrið bauð hópnum á sögusýningarnar, Borgarbyggð bauð í sund og á sýningar í Safnahúsinu og hrossabændur á Sturlu-Reykjum fræddu hópinn um íslenska hestinn og nýtingu jarðvarma.  Hópnum var boðið í Kviku í Menntaskóla Borgarfjarðar þar sem enn dýpri fræðsla var um þrívíddarprentun, auk annarrar hönnunarvinnu. Kunnum við þeim bestu þakkir fyrir.
Í maí munu okkar nemendur i þessu verkefni sækja tékkneska félaga sína heim og læra enn meira um tækninýjungar. Fram að því verða vikulegar kennslustundir eins og verið hefur i vetur.
Það er þroskandi að takast á við áskoranir sem fylgja samstarfi á ensku og rafrænum verkefnum og enn meira gaman að ferðast á nýjar slóðir. Meira um það síðar.
&nbsp;
Hildur Hallkelsdóttir og Hulda Hrönn Sigurðardóttir
<img width="600" height="470" class="alignnone size-medium wp-image-90190" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Hildur-og-Hulda-600x470.jpg" alt="" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Hildur-og-Hulda-600x470.jpg 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Hildur-og-Hulda-1200x940.jpg 1200w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Hildur-og-Hulda-1536x1204.jpg 1536w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Hildur-og-Hulda-scaled.jpg 2048w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Hildur-og-Hulda-300x235.jpg 300w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />

Fréttaveita Vesturlands

Sól slær silfri á voga, sjáðu jökulinn loga

Sigurbjörg Ottesen

Atvinnufrelsi!

Lilja Rafney Magnúsdóttir

Hvers vegna var Úlfar rekinn?

Hjörtur J. Guðmundsson

Sjálfboðaliðinn er hornsteinninn

Hannes S Jónsson

Þjónusta á staðnum – því hún skiptir máli

Halla Gunnarsdóttir

Leiðrétting veiðigjalda mun skila sér í bættum innviðum

Arna Lára Jónsdóttir

Hagkerfi heimabyggðar – hvernig þín viðskipti hafa áhrif

Guðrún Magnea Magnúsdóttir

Ertu að hlusta?

Liv Åse Skarstad

Af Listfélagi Akraness

Smári Jónsson form. Listfélags Akraness

Samstarfsverkefni um þrívíddarprentun

Hildur og Hulda skrifa