Flokkur fólksins er með í mótun almennar framsæknar breytingar á úthlutunarreglum um sértæka byggðakvóta Byggðastofnunar. Tillögurnar munu setja fólkið í sjávarbyggðunum í fyrsta sæti og verða vítamínsprauta til að efla frumkvæði heimamanna. Við viljum aftengja þá undarlegu kröfu að forsenda samnings um úthlutun á veiðiheimildum sé aðkoma sykurpabba sem tilheyra kvótaaðlinum.
Núverandi útfærsla á úthlutun veiðiheimilda Byggðastofnunar, fyrir fleiri milljarða kr. á ári, byggist á samningum við aðila sem hafa margir hverjir lítil eða jafnvel engin tengsl við þær byggðir sem fá úthlutun en hafa þeim mun sterkari tengsl inn í stjórnkerfið.
Sumir þessara samninga sem samþykktir hafa verið til nokkurra ára hafa orðið að verðmætri söluvöru um leið og blekið þornaði á undirskriftunum. Síldarvinnsla Samherja, sem hefur sett atvinnulíf Seyðisfjarðar í uppnám, fær t.d. árlega megnið af byggðakvótanum sem ætlaður er Þingeyri, en landar ekki einum einasta sporði í þorpinu!
Í nokkrum byggðum fer ekki fram nein vinnsla á þeim afla sem veiddur er á grundvelli byggðasjónarmiða og í enn öðrum fer fram einhver málamyndavinnsla, sem verður hætt um leið og ekki verður framhald á úthlutun á byggðakvótum.
Við í Flokki fólksins viljum treysta frumkvæði íbúanna sjálfra með eftirfarandi tillögum:
<ul>
<li>Koma þarf á löndunarskyldu á byggðakvóta í brothættu byggðunum, en taka af vinnsluskyldu.</li>
<li>Allur fiskur taki verð á frjálsum markaði, þó þannig að 20% af andvirðinu renni til uppbyggingarsjóðs í viðkomandi byggðarlagi.</li>
<li>Fiskvinnslur í viðkomandi sveitarfélagi hafa forgang að aflanum á 15% afslætti af meðalverði á markaði, en þá færi aðeins 5% til uppbyggingarsjóðs í byggðarlaginu.</li>
<li>Skipting á milli báta í hverju byggðarlagi en jafnframt yrði gerð krafa um að meirihluti áhafnarmeðlima væri með lögheimili í viðkomandi byggð.</li>
</ul>
Flokkur fólksins vill frelsa sjávarþorpin undan kvótaaðlinum, og um leið skapa fjármagn til sóknar í öðrum atvinnurekstri. Við fordæmum með öllu þá aðför sem tíðkast hefur að áður blómlegum sjávarbyggðum allt í kringum landið. Það er löngu tímabært að vinda ofan af þeirri óheillaþróun sem hér hefur fengið að viðgangast. Snúum þessari öfugþróun til betri vegar.
&nbsp;
Sigurjón Þórðarson
Höf. er varaþingmaður Flokks fólksins í NV kjördæmi

thumbnail

small

custom-size

Burt með sjálftöku og spillingu

Á hverjum degi fáum við nú hræðilegar nýjar fréttir af umfangi þess umhverfisskaða sem strok þúsunda frjórra eldislaxa úr sjókvíum Arctic Seafarm í Patreksfirði er að valda. Upp er komin gjörbreytt staða fyrir verndun villtra íslenskra laxastofna, sem krefst tafarlausra aðgerða.
Það þarf nú þegar að hefjast handa við endurskoðun á áhættumati erfðablöndunar við norska eldislaxa og grípa til annarra þeirra aðgerða sem þörf er á til að vernda stofnana. Bæta eftirlit og draga þau stórfyrirtæki sem að baki standa til enn frekari ábyrgðar gagnvart eigin starfsemi, eftirliti og samfélagslegri ábyrgð gagnvart þeim samfélögum sem þau starfa í og þeirri stöðu sem þau kunna að verða sett í vegna aðgerða sem þarf að grípa til gagnvart fyrirtækjunum.
Nú er það að gerast sem margir óttuðust, að kynþroska norskur eldislax syndi um þúsundum saman við strendur landsins eftir umhverfisslys og leiti upp í íslenskar ár til hrygningar.  Blandist þar við náttúrulega laxastofna með óafturkræfum áhrifum. Við stofna sem aðlagast hafa einstökum ám og náttúru þeirra í þúsundir ára. Neikvæð áhrif slíkrar erfðablöndunar geta komið fram strax eða mörgum kynslóðum síðar og skaðað þannig erfðasamsetningu og aðlögunarhæfni laxastofna til framtíðar.
Í 3 mgr. 6 gr laga varðandi áhættumat erfðablöndunar segir: „Áhættumat skal endurskoða svo oft sem þörf þykir en þó eigi sjaldnar en á þriggja ára fresti.“ Það er algerlega ljóst að sú fordæmalausa staða sem er nú komin upp kallar á að það mat verði tekið upp og endurskoðað í ljósi gjörbreyttra forsendna.
Styrkja þarf regluverk er tekur til ábyrgðar eldisfyrirtækjanna sjálfra, með skýrum og skilvirkum viðurlögum sem fela í sér nægjanlega hvatningu til að fyrirtækin sýni umhverfisáhrifum starfsemi sinnar enn frekari virðingu.
Ég vil benda á að matvælaráðherra tilkynnti, við upphaf stefnumótunar síðasta vor, að leyfisveitingar á nýjum svæðum væru á pásu meðan unnið væri að langtímastefnu. Einnig setti Matvælaráðherra af stað endurskoðun á ferlum gagnvart stroki eldislaxa og er nú unnið að innleiðingu þeirra aðgerða. Ég fagna þeirri vegferð matvælaráðherra.
&nbsp;
Bjarni Jónsson
Höfundur er þingmaður Vinstri grænna og formaður umhverfis- og samgöngunefndar Alþingis

medium

large

1536x1536

2048x2048

Verndun villtra laxastofna

Inn um lúguna okkar hefur laumast bréf frá Vegagerðinni, stílað þann 13. september sl. og efni þess er rannsóknir og byrjunarathuganir vegna fyrirhugaðra vegaframkvæmda Hringvegar og færslu Sæfellsnesvegar.
Í bréfinu er eigendum Bjargs 2 tilkynnt að vegna fyrirhugaðra framkvæmda við nýja legu Hringvegar 1 meðfram Borgarnesi og færslu Snæfellsnesvegar þurfi starfsmenn Vegagerðarinnar að hefja rannsóknir og gera byrjunarathuganir á vegstæðinu sem gert er ráð fyrir að liggi um eða við landareign sem tilheyrir Bjargi 2, landnr. 219257.
Fram kemur að umrætt verkefni hafi þegar verið sett inn á samgönguáætlun og Alþingi samþykkt að farið verði í umræddar vegaframkvæmdir. Vegagerðinni hafi verið falið að undirbúa verkið og bjóða það út og því nauðsynlegt fyrir starfsmenn Vegagerðarinnar að fara um landið sem gert er ráð fyrir að nýi vegurinn muni liggja um. Eigendum sé skylt að veita aðgang að landi sínu, heimila aðgang bifreiða og léttra vinnuvéla á grundvelli 34. gr. vegalaga nr. 80/2007.
Sveitarstjórn er kosin af íbúum sveitarfélagsins til að vera fulltrúi íbúanna og gæta hagsmuna þeirra. Því biðjum við sveitarstjórn Borgarbyggðar að vera gagnrýna á það sem við þau er sagt og sækja þekkingu til annarra þegar þörf er á. Við ætlumst ekki til að þið hafið svörin við öllu. Ekki samþykkja hugmyndir sem koma inn á ykkar borð hvort sem eru frá mönnum eða stofnunum án gagnrýnnar hugsunar og vera óhrædd við að leita þekkingar til óháðra sérfræðinga.
Hvernig umhverfi okkar er skipulagt skiptir íbúana miklu máli til að íbúunum líði vel. Vegstæði þjóðvegar við eða gegnum bæinn okkar á ekki að vera smekksatriði, eitthvað sem við höldum að geti virkað eða lítur vel út á blaði. Slík ákvarðanataka á að byggjast á kerfisbundinni gagnasöfnun þar sem metin eru áhrifin á íbúana sem og lífríkið. Við eigum að skipuleggja og móta framtíð sem styður við andlega og líkamlega velferð samfélagsins en ekki einblína á að aðrir komist örlítið hraðar á áfangastað.
Við ábúendur á Bjargi skorum hér með á sveitarstjórn Borgarbyggðar að láta gera sjálfstæða rannsókn og mat á áhrifum á þeirri veglínu sem fyrirhuguð er úti í firðinum, bæði fyrir núverandi og verðandi íbúa á svæðinu sem og vegna útivistarsvæða sem næst eru veglínunni en ekki síst mat á áhrifum á annað lífríki. Fá óháða sérfræðinga, svo sem umhverfissálfræðinga, líffræðinga og aðra til að hefja vinnu við gagnasöfnun og gera niðurstöður aðgengilegar fyrir íbúa sveitarfélagsins til að auka þekkingu og skilning þeirra á samspilinu. Gefa íbúum tækifæri að nýta vísindin til að stilla upp möguleikum og móta þar með skoðun sína á framtíð vegstæðisins og sveitarfélagsins byggða á óháðum rannsóknum. Ákvarðanataka um mál sem hefur jafnmikil áhrif og fyrirhugað vegstæði á ekki að vera á höndum nokkurra sveitastjórnarmanna án alls samráðs og samtals við íbúa sveitarfélagsins.
Við ítrekum boð okkar til sveitastjórnar og íbúa frá því 26. janúar sl. um að koma og upplifa svæðið næst fyrirhugaðri veglínu og munum að í hvert skipti sem við tökum ákvörðun breytum við framtíðinni og að komandi kynslóðir þurfa að lifa með þeim ákvörðunum sem við tökum.
&nbsp;
Heiður Hörn Hjartardóttir og fjölskylda, Bjargi

Áskorun til sveitarstjórnar Borgarbyggðar

20 ár eru frá frumsýningu fyrstu Pirates of the Caribbean kvikmyndarinnar sem fjallaði um bölvun svörtu perlunnar. Í umræðu um stefnuræðu forsætisráðherra í vikunni sem leið var farið um víðan völl og oft stóð sannleikurinn ekki í vegi fyrir fallegum loforðum eða sögum. Ein af þeim sem gerðu atlögu að gullinu var Píratinn Þórhildur Sunna sem reyndi að teikna upp þjóðfélagið sem leikrit og mætti halda að hún væri að kynna handrit að sjöttu myndinni um Pírata Karabíska hafsins &#8211; bölvun íslensku perlunnar. Sem betur fer eru flest leikrit skáldskapur og það leikrit sem Þórhildur Sunna lýsti er þar engin undantekning. Mig langar að hrekja fleiri bullyrðingar en ég geri í þessum pistli, því fæstir nenna að lesa mörg þúsund orða ritgerð, svo ég læt tvær stærstu duga.
„Misskipting auðs á Íslandi fer ört vaxandi“
Hér dregin upp mynd í leikriti Þórhildar Sunnu sem á ekki við nein rök að styðjast. Þetta virðist vera útbreiddur misskilningur sem mátti finna í leiðara Heimildarinnar ásamt fleiri rangfærslum um stöðuna í þjóðfélaginu fyrir nokkrum vikum. Diljá Mist Einarsdóttir, þingkona Sjálfstæðisflokksins, svaraði þessu atriði á Heimildinni í vikunni með þessari mynd sem sýnir þróun síðustu 10 ára.
<img width="582" height="357" class="alignnone size-full wp-image-69407" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Kristofer-Mar-Maronsson_1.jpg" alt="" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Kristofer-Mar-Maronsson_1.jpg 582w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Kristofer-Mar-Maronsson_1-300x184.jpg 300w" sizes="(max-width: 582px) 100vw, 582px" />
Hér eru gögn Hagstofunnar um eigið fé (eignir að frádregnum skuldum) sett upp sem eign hverrar tíundar (10% af heildinni) sem hlutfall af heildarauði í landinu. Líkt og sjá má áttu ríkustu 10% landsmanna 70% af eignum landsins árið 2013 en í fyrra var hlutfallið orðið 54%. Þeir sem minnst eiga eru mjög nálægt því að komast í jákvætt eigið fé, þ.e.a.s. að hún eigi meira en hún skuldar. Þetta er stórmerkilegt því í þessari tíund er yfirleitt stór hluti námsmanna sem safnar skuldum áður en haldið er út í lífið og hefur ekki hafið eignasöfnun. Það er annað sem þarf að hafa í huga hér að á milli ára getur fólk færst á milli tíunda og margir sem byrja fullorðinsárin í neðstu tíundunum en vinna sig svo upp. Fullyrðing Þórhildar Sunnu er sem betur fer bara í leikritinu hennar, því hér er ekki vaxandi misskipting auðs heldur þvert á móti &#8211; eignajöfnuður er að aukast á Íslandi.
„Kaupmáttur almennings rýrnar jafnt og þétt“
Önnur sorgleg staðreynd sem Þórhildur Sunna segir frá í leikriti sínu er sú að kaupmáttur almennings sé að rýrna jafnt og þétt. Hún gleymir að vísu að tala um hvaða tímabil hún á við, en vissulega hefur í raunveruleikanum kaupmáttur rýrnað lítillega nokkra mánuði í röð &#8211; sáralítið á heildina litið en sum heimili koma verr út en önnur. Síðastliðin 10 ár hefur kaupmáttur þó aukist um yfir 40% að jafnaði &#8211; og mest í þeim hópum sem lægstar hafa tekjurnar líkt og birtist í kynningu á fjárlögum ársins.
<img width="600" height="313" class="alignnone size-medium wp-image-69408" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Kristofer-Mar-Maronsson_2.jpg-600x313.png" alt="" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Kristofer-Mar-Maronsson_2.jpg-600x313.png 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Kristofer-Mar-Maronsson_2.jpg-300x157.png 300w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Kristofer-Mar-Maronsson_2.jpg.png 802w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />
Þetta þýðir að fyrir launin sín getur fólk keypt meira en áður, laun hafa hækkað hraðar en verðlag. Þetta er fyrst og fremst vegna þess að okkur hefur tekist að skapa meiri verðmæti innanlands en áður og það skapar rými fyrir launahækkunum. Á hinn bóginn eru einnig markviss skref sem Sjálfstæðisflokkurinn hefur tekið í ríkisstjórn sem stuðla að þessu, t.a.m. niðurfelling vörugjalda, lækkun tekjuskatts og fleiri skattalækkanir sem hafa bein áhrif á veski heimila. Aftur &#8211; mest hjá þeim sem minnstar hafa tekjurnar. Það ætti ekki að koma neinum á óvart enda er það hluti sjálfstæðisstefnunnar að tryggja afkomu og verja velferð þeirra sem eiga undir högg að sækja í lífinu.
Að lokum
Það getur verið töfrandi að stíga í leikhús og miklir snillingar á sínu sviði hrífa okkur með sér inn í aðra veröld. Nokkrum klukkustundum síðar stígum við svo út úr leikhúsinu og aftur út í raunveruleikann. Sem betur fer er það eins í þessu tilfelli, leikrit Þórhildar Sunnu er ekki sá raunveruleiki sem við búum við hér á Íslandi. Hér er staðan góð þó áfram megi gera betur en hún er miklu betri en fyrri 10 árum síðan á flesta mælikvarða. Nýjar áskoranir berast samfélaginu reglulega og það tekur mismikið á að eiga við þær. Andúð á Sjálfstæðisflokknum er til staðar hjá háværum hóp í samfélaginu og reynir þessi hópur að skilgreina hvað Sjálfstæðisflokkurinn stendur fyrir, með rógburði og ósannindum. Ég hvet alla til þess að kynna sér sjálfsstæðisstefnuna, sem er lífsviðurhorf frekar en hugmyndafræði. Þar er lögð áhersla á að tryggja sjálfstæða og þróttmikla einstaklinga og að þeir verði kjölfestan í frjálsu og öflugu atvinnulífi. Slíku verkefni lýkur aldrei, því kynslóðir vaxa úr grasi og nýjar taka við &#8211; en við erum sannarlega á réttri leið.
&nbsp;
Kristófer Már Maronsson
Höf. er hagfræðingur og aðstoðarmaður þingflokks Sjálfstæðisflokksins.

Bölvun íslensku perlunnar

Það er kunnara en frá þurfi að segja að þörf er á fjölgun hjúkrunarrýma um allt land og það sama gildir um þjónustusvæði Brákarhlíðar. Einmitt þess vegna hafa stjórn og stjórnendur heimilisins þrýst í mörg ár á heilbrigðisyfirvöld að nýta tækifæri til fjölgunar hjúkrunarrýma við Brákarhlíð þar sem húsnæði heimilisins býður upp á slíkar breytingar. Með öðrum orðum að það þarf ekki að byggja húsnæði með tilheyrandi kostnaði og löngum framkvæmdatíma. Ávinningurinn er að hjúkrunarrýmin komast mun fyrr en ella í notkun og við fögnum hverju einasta slíku rými sem við getum tekið í notkun til að bregðast við brýnni þörf.
Almennt er sú áhersla uppi í heilbrigðis- og öldrunarþjónustu að sem flestir geti búið sem lengst fram á efri ár í eigin húsnæði og njóti þjónustu sem geri þeim það kleift. Margir þurfa hins vegar á sérhæfðari hjúkrunarþjónustu að halda og rétt er að undirstrika að mikill munur er á hjúkrunarrýmum og dvalarrýmum á heimilum líkt og Brákarhlíð. Líkt og orðið felur í sér fylgir hjúkrunarrýmum mun víðtækari sérhæfð umönnunarþjónusta, sérhæfing hvað varðar húsnæði og búnað og ekki síst fagþekking starfsfólks. Það er ekki síst vegna sérþekkingar okkar góða starfsfólks á Brákarhlíð sem heilbrigðisyfirvöld taka þá ákvörðun að  grípa tækifærið og heimila fjölgun sjö nýrra hjúkrunarrýma við Brákarhlíð strax í haust.
Þróun í starfsemi Brákarhlíðar á undanförnum árum hefur sýnt að þörf fyrir hjúkrunarrými og hvíldarinnlagnir eykst öðru fremur. Hjá okkur eru biðlistar eftir slíkri þjónustu, líkt og hjá öðrum hliðstæðum stofnunum á landinu. Til að bregðast við því höfum við það svar eitt að þrýsta á heilbrigðisyfirvöld um fjölgun hjúkrunarrýma og við okkar ákalli og rökum var orðið, líkt og nýgerður samningur sýnir.
Sem fyrr segir mun hjúkrunarrýmum á Brákarhlíð fjölga um sjö og undirbúningur þess er þegar hafinn. Föstum hjúkrunarrýmum Brákarhlíðar fjölgar þar af um tvö til framtíðar og til reynslu mun Landspítalinn hafa aðgang að fimm nýjum hjúkrunarrýmum í byrjun. Nýti hann ekki rýmin munu þau nýtast Brákarhlíð til hvíldarinnlagna. Samkvæmt samningnum verður staðan endurmetin um næstu áramót en ljóst er að samningurinn gerir okkur kleift að bregðast við þörf fyrir fleiri hjúkrunar- og hvíldarinnlagnarými. Þess vegna fögnum við þessu skrefi og lítum á það sem stóran áfanga á enn lengri leið í uppbyggingu öflugrar öldrunarþjónustu á Vesturlandi.
&nbsp;
Sigrún Ólafsdóttir, formaður stjórnar Brákarhlíðar
Inga Dóra Halldórsdóttir, framkvæmdastjóri Brákarhlíðar í Borgarnesi

Öflugri öldrunarþjónusta fyrir íbúa Vesturlands

Þá er að gerast það sem við höfum óttast lengi. Að eldislax streymi upp í laxveiðiárnar með tilheyrandi tjóni fyrir lífríkið og þá atvinnustarfsemi sem stunduð er á árbökkunum. Tilvist villtra laxa er ógnað.
Veiðifélag Norðurár er elsta veiðifélag landsins. Í hartnær 100 ár hafa bændur og landeigendur unnið saman að því að nýta þá auðlind sem áin er. Hér hefur verið hlúð að ánni í áranna rás, rannsóknir á lífríki hennar stundaðar, veiðihús byggð og þjónusta í kringum veiðimennskuna bætt frá ári til árs. Allt til þess að þessi fallega og gjöfula á fengi að blómstra. Og hingað sækja veiðimenn ár eftir ár til að veiða – glíma við Norðurárlaxinn, komast á uppáhalds veiðistaðina sína en líka til að njóta friðsældar og fallegs umhverfis.
Kollsteypa tilverunnar
Í einni svipan er þessari fallegu mynd kollsteypt og margra áratuga uppbyggingarstarfi stefnt í hættu. Ef einhver heldur að það sé eftirsóknarvert að telja sig vera að veiða heilbrigðan og sprækan lax en draga síðan útlitsljótan eldislax að landi þá er það ekki þannig. Upplifun veiðimanna af slíku er mjög neikvæð og líklegt að þeir hugsi sig vel um áður en þeir fjárfesta aftur í veiðileyfi þar sem líkur eru á að veiða slíkan fisk.
Ítrekaðar viðvaranir hunsaðar
Og nú er þetta allt að gerast – alveg fyrir framan nefið á okkur og án þess að nokkur sé viðbúinn að takast á við vandamálið. Og það þrátt fyrir margítrekaðar viðvaranir bænda, landeigenda og veiðimanna sem vilja verja villta laxinn. Hvernig eigum við að fara að því að verja árnar okkar fyrir eldislöxum sem nú hópast í árnar til að hrygna? Ég er varla ein um það að finnast leitin að eldislöxum vera eins og að leita að nál í heystakki.
Af hverju?
Hvað veldur því að ráðamönnum þjóðarinnar er bara skítsama um villta laxinn? Það verður að segjast að þögn þingmanna er ærandi. Af hverju skortir bæði kjark og þor þegar kemur að því að verja villta laxinn? Af hverju er látið eins og atvinnugreinin laxveiði skipti bara engu máli? Skiptir það bara engu máli að stangveiðin skapi 1200 störf, velti tugum milljarða og að 2250 lögbýli hafi af henni beinar tekjur? Af hverju þarf að fórna þessari atvinnugrein til þess að byggja upp aðra annars staðar? Hvernig er hægt að segjast vera að taka ægilega mikið á í umhverfismálum og láta svo bara engu skipta að erfðablöndun eldislaxa við villta laxinn kemur líklega til með að valda þeim síðarnefnda mikilli hningun ef ekki útdauða? Hvenær ætla stjórnvöld að grípa í taumana? Hvað þurfum við að gera til þess að hlustað verði á okkar málstað?
&nbsp;
Guðrún Sigurjónsdóttir.
Höf. er bóndi á Glitstöðum og stjórnarformaður Veiðifélags Norðurár

Þögn þingmanna er ærandi

Móðir mín er 88 ára gömul, búsett í Borgarnesi og hefur fengið vistunarmat fyrir hjúkrunarrými. Hún er nú á biðlista eftir slíku á Brákarhlíð og ekki fyrirsjáanlegt hvenær hún getur fengið þar vistun – engin svör fást um það og ekki eru heldur neinar upplýsingar um lengd biðlistans.
Nýverið birtist frétt í Skessuhorni um að náðst hefðist samkomulag milli stjórnar Brákarhlíðar í Borgarnesi og heilbrigðisráðuneytisins um fjölgun hjúkrunarrýma á Brákarhlíð. Í samkomulaginu felst að fimm dvalarrýmum heimilsins verður breytt í fimm hjúkrunarrými fyrir Landspítala og því til viðbótar fær Brákarhlíð tvö ný varanleg hjúkrunarrými. Breytingar dvalarrýmanna fimm í hjúkrunarrými munu taka gildi eftir því sem rými losna á Brákarhlíð. Með öðrum orðum, í hvert sinn sem hjúkrunarrými losnar, þá fær Landspítalinn það, en ekki móðir mín þó svo hún búi í næsta húsi og hafi fengið vistunarmat. Landspítali á fyrir fjögur hjúkrunarrými á heimilinu og verður því samtals með níu af þeim 35 rýmum (samkvæmt vefsíðu Brákarhlíðar eru þau 35) sem heimilið hefur yfir að ráða eða ríflega fjórðung. Það er afar hátt hlutfall af því sem er til ráðstöfunar og væri áhugavert að vita hlutfallið hjá öðrum dvalar- og hjúkrunarheimilum í umdæmi Heilbrigðisstofnunar Vesturlands.
Fréttina mátti skilja á þann veg að það væri sérstakt fagnaðarefni stjórnenda Brákarhlíðar að þessir samningar hefðu náðst þrátt fyrir að hjúkrunarrýmin séu aðeins tvö og hvergi komi fram að einstaklingar með lögheimili í sveitarfélaginu njóti forgangs í þau. Kannski er það fagnaðarefni fyrir fjárhag Brákarhlíðar og vissulega hlýtur það að vera svo fyrir ráðuneytið og Landspítalann. Fyrir einstaklinga í bráðri þörf fyrir hjúkrunarrými í sveitarfélaginu er það hins vegar ekki þannig. Ekki leikur neinn vafi á því að Landspítalinn mun nýta þau hjúkrunarrými sem samið hefur verið um til hins ítrasta þó í fréttinni kæmi fram að ef svo væri ekki myndi Brákarhlíð geta nýtt þau en þó aðeins til hvíldarinnlagna. Endurteknar fréttir af fráflæðisvanda Landspítalans gefa ekki tilefni til slíkrar bjartsýni.
Mamma er með minnisglöp, langt gengið krabbamein í munni sem gerir að verkum að hún á erfitt með að nærast og er um flesta hluti ósjálfbjarga. Hún fær þó þjónustu frá heilsugæslunni á morgnana virka daga og dagvist í Brákarhlíð sem ber að þakka en á kvöldin og um helgar þarfnast hún einnig umönnunar og hana höfum við aðstandendur hennar tekið að okkur þrátt fyrir nokkra fjarlægð frá heimili hennar. Þó við fjölskyldan séum öll af vilja gerð erum við ekki það sérhæfða heilbrigðisstarfsfólk sem hún þarf svo sárlega á að halda.
Mamma fylgdi samviskusamlega þeirri stefnu stjórnvalda að búa heima sem lengst án mikillar aðstoðar. Þegar veikindi hennar fóru að ágerast seinni part sumars og engar lausnir voru í sjónmáli var mér sagt frá því af nefndarmanni í færni- og vistunarmatsnefnd umdæmisins að hjúkrunarrými væri laust á Skjólgarði á Höfn og hvort að það gæti verið lausn í stöðunni þar sem systir okkar væri búsett þar. Okkur þótti þetta heldur kaldar kveðjur til mömmu og hálfgerðir hreppaflutningar um 530 kílómetra leið. Kannski verður endirinn þó sá að við verðum að sætta okkur við að þangað fari hún eftir að hafa búið alla sína ævi á því landsvæði sem nú er nefnt Borgarbyggð. Okkur hefur reyndar ítrekað verið sagt af starfsmönnum heilsugæslunnar að ef mamma gæti ekki reist höfuð frá kodda væri ekkert annað í stöðunni en fá sjúkrabíl og senda hana á sjúkrahúsið á Akranesi hverju svo sem sá gjörningur átti að skila til lengri tíma. Komi upp sú staða munum við óska eftir því að hún verði send á Landspítalann og í framhaldinu í biðhjúkrunarrými á Brákarhlíð.
Það er í sjálfu sér göfugt markmið að aðstoða stjórnvöld í þeirra vanda þrátt fyrir að fórnarkostnaðurinn verði mun meiri en ávinningurinn. Í samtölum við forsvarsfólk Brákarhlíðar höfum við fengið þau svör að enginn hafi lýst yfir óánægju með þessa samninga og er það reyndar umhugsunarefni en ég tek þá að mér að vera fyrst til þess.
&nbsp;
Ingibjörg Hallbjörnsdóttir
Höfundur er brottfluttur Kolhreppingur

Af Brákarhlíð og fráflæðisvanda Landspítala

Vinnuskóli Akraness lauk starfsemi 11. ágúst síðastliðinn. Í vinnuskólanum störfuðu um 300 unglingar, fæddir 2005-2009, tíu flokkstjórar og verkstjóri. Starfsemin hófst ekki fyrr en 7. júní vegna skólahalds og unnu krakkarnir mislangan tíma eftir aldri. 10. bekkur og 17 ára gátu unnið allt sumarið. Sú nýbreytni var gerð í sumar að ekki var unnið á föstudögum en einungis flokkstjórar unnu þá undir handleiðslu garðyrkjustjóra.
Ný handbók vinnuskólans var unnin síðastliðinn vetur af garðyrkjustjóra og verkefnastjóra æskulýðs- og forvarnamála. Í sumar var stuðst við þessa handbók og ýmis nýbreytni sett inn í vinnu vinnuskólans. Má þar nefna jafningjafræðslu á vegum Hins hússins en tvisvar í sumar kom hópur af fræðurum úr Reykjavík og voru með unglingunum heilan dag. Þá fléttuðum við Hinsegin Vesturlandi þannig inn í fræðslu við unglingana að hver hópur fékk að taka þátt í undirbúningi fyrir hátíðina og skreyta og m.a. var einn vagninn í göngunni með skreytingum frá þeim. Þá var starfræktur Listavinnuskóli í allt sumar og gekk það verkefni mjög vel, í það fengum við styrk úr sóknaráætlun Vesturlands, Samtökum sveitarfélaga á Vesturlandi. Unglingar fengu val um að starfa í Listavinnuskólanum sem var mjög skemmtilegt að geta boðið upp á öðruvísi verkefni fyrir þau sem höfðu áhuga á því. Verkefni Listavinnuskólans voru að endurnýja allt skraut fyrir Írska daga og uppfæra álfana sem voru á ljósastaurunum. Þá tók Listavinnuskólinn einnig þátt í skreytingum fyrir Hinsegin Vesturland og stór partur af vinnu þessa hóps var líka að mála og bera á leiktæki á leikvöllum bæjarins.
Vinnuskólinn starfaði mest við hefðbundin verkefni eins og grasslátt og hreinsun á beðum. Á lista hjá vinnuskólanum voru um 70 lóðir þar sem slegið var fyrir eldri borgara og öryrkja, allt að fjórum sinnum í sumar. Þá eru grasblettirnir allnokkrir og svo öll leiksvæðin, leikskóla- og skólalóðirnar. Við erum einnig mikið að tína rusl út um allan bæ enda er mikill munur á bænum eftir að vinnuskólinn hættir. Þá höfum við gert átak í að klippa njóla á sérstökum stöðum og svo höfum við farið reglulega í að hreinsa meðfram götum og gangstéttum en betur má ef duga skal í þeim verkefnum.
Annars hefur Vinnuskólinn gengið vel í sumar, það tekur alltaf tíma að slípa hlutina til og koma öllu í rútínu. En svo eru þau bara allt í einu hætt og sumarið ekki búið. Vinnuskólinn er heljarinnar vinnustaður og ein fjölmennasta stofnun eða starfsstöð bæjarins á sumrin. Það þarf mikið skipulag og aga til að halda slíkum vinnustað úti svo vel sé, því það koma alltaf upp ýmsir vankantar og vandamál, sem þarf að leysa fljótt og vel.  Vinnuskólinn sem starfsstöð á skilið miklu meiri virðingu en þá sem hann fær fyrir öll þau fjölbreyttu verkefni sem hann sinnir, þótt það sé ekki nema þessa þrjá mánuði á sumrinu.
Með vinsemd og virðingu,
&nbsp;
Jón Arnar Sverrisson, garðyrkjustjóri Akraneskaupstaðar
<div id="attachment_68886" style="width: 610px" class="wp-caption alignnone"><img aria-describedby="caption-attachment-68886" class="wp-image-68886 size-medium" src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Jon-Arnar-Sverrisson_2-600x450.jpg" alt="" width="600" height="450" srcset="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Jon-Arnar-Sverrisson_2-600x450.jpg 600w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Jon-Arnar-Sverrisson_2-1200x900.jpg 1200w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Jon-Arnar-Sverrisson_2-1536x1152.jpg 1536w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Jon-Arnar-Sverrisson_2-scaled.jpg 2048w, https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/adsendar-greinar/Pennagrein_Jon-Arnar-Sverrisson_2-300x225.jpg 300w" sizes="(max-width: 600px) 100vw, 600px" />Vinnuskólinn að störfum í sumar. Ljósm. vaks</div>

Vinnuskólinn sumarið 2023

Í upphafi kjörtímabils setti matvælaráðherra af stað einn fjölmennasta starfshóp Íslandssögunnar undir nafninu Auðlindin okkar. Markmiðið, að koma á sátt um stjórn fiskveiða. Allir vita að íslenska kvótakerfið hefur um árabil misboðið réttlætiskennd þjóðarinnar. Kvótakerfið hefur skilað helmingi minni afla á land en fyrir daga þess og kvótaþegar hafa komist upp með að selja helstu útflutningsafurð þjóðarinnar í gegnum skúffufyrirtæki í skattaskjólum.
Í upphafi var alið á tortryggni þegar matvælaráðherra skipaði verkstjóra undirnefndanna, en það voru ýmist fyrrverandi forstjórar stórútgerðanna eða ráðgjafar sem hafa meira og minna verið að skrifa skýrslur í beit og álit í þágu stórútgerðarinnar.
Í stuttu máli var niðurstaða 464 blaðsíðna skýrslunnar sú að íslenska kvótakerfið væri frábært og gildir þá einu að það hafi stórskaðað sjávarbyggðirnar. Fyrir liggur álit Mannréttindanefndar Sameinuðu þjóðanna um að kvótakerfið í núverandi mynd brjóti í bága við atvinnufrelsi og almenna jafnræðisreglu stjórnarskrárinnar. Helstu tillögur nefndarinnar eru að breyta sem minnstu nema þá þeim 5,3% veiðiheimilda sem ætlað er að styðja við brothættar sjávarbyggðir. Í skýrslunni er talað um þetta sem félagslegan stuðning eins og um ölmusu sé að ræða.
Skýrslan mærir núverandi úthlutunaraðferðir Byggðastofnunar. Sem dæmi má nefna að Byggðastofnun hefur úthlutað aflamarki til byggðalaga þar sem engin fisk­vinnsla fer fram. Úthlutað hefur verið til fyrirtækja í eigu erlendra auðmanna og til útgerða sem komnar eru upp fyrir leyfilegt kvótaþak og þannig mætti lengi telja. Í skýrslunni kemur m.a. fram að hvorki sé vilji til að auka við strandveiðar né taka á verðmyndun á fiski og vigta fisk með samræmdum hætti. Þetta er í hreinni andstöðu við þjóðarviljann um leið og það hyglir stórútgerðinni.
Vinnubrögð matvælaráðuneytisins voru slík að þrenn samtök sem voru í samráðsnefnd starfshópanna hafa hafnað því alfarið að vera bendluð við skýrsluna.
Að sjálfsögðu hefði átt að tryggja samræmda frjálsa verðmyndun á fiski, samræmdar vigtarreglur, endurbætur á byggðapottum, endurskoða ráðgjöf Hafró, tryggja opna veiði fyrir ónýttar fiskveiðiheimildir á síðari hluta fiskveiðiárs, uppboð á aflaheimildum og stórauka hlut strandveiða.
Flokkur fólksins berst fyrir endurreisn hinna blómlegu sjávarbyggða allt í kringum landið. Við fordæmum þá aðför sem gerð hefur verið að þeim og skilið þær eftir í sárum.
Það er dapurt að sjá en um leið kemur ekki á óvart hvernig skýrslan afhjúpar frekjugang sægreifanna og húskarla þeirra í stjórnkerfinu. Það sjá allir sem sjá vilja að þeir sem allt hafa fá aldrei nóg. Þeir kunna sér ekki magamál.
&nbsp;
Sigurjón Þórðarson
Höf. er varaþingmaður fyrir Flokk fólksins í NV kjördæmi

Botnlaust hungur, skefjalaus græðgi

Í upphafi síðustu aldar var lífsbaráttan hörð á Íslandi, alþýða landsins bjó við kröpp kjör. Fólk reyndi að sýna samstöðu í baráttunni fyrir bættum lífskjörum og stofnuð voru verkalýðsfélög um land allt. Fljótlega var stofnað Alþýðusamband Íslands eða árið 1916, á sama tíma var Alþýðuflokkurinn stofnaður. Undir merkjum Alþýðusambandsins voru unnir stórir sigrar, má þar nefna vökulögin 1918, lög um verkamannabústaði 1928, almannatryggingar 1936, vinnulöggjöfin 1938, orlofsréttur 1942, atvinnuleysistryggingar 1956 og svo má lengi telja.
Með samstilltu átaki alþýðu landsins undir merkjum Alþýðuflokksins, jafnaðarmannaflokks Íslands sem klofnaði fljótlega úr því að vera einn flokkur í félag kommúnista, síðar sósíalista og þar næst bandalags.
Samhliða baráttunni og í kjölfar sundrungar var reynt að búa til samfylkingu alþýðunnar með sameiningu jafnaðarmanna og sósíalista en ekkert gekk fyrr en um aldarmót með stofnun Samfylkingarinnar sem hefur tæpum 25 árum síðar náð vopnum sínum og stefnir til sigurs í næstu kosningum ef marka má skoðanakannanir og að þær gangi eftir.
Samstaðan um landhelgina
Ekki má gleyma samstöðu fólksins í landinu fyrir útærslu landhelginnar. þjóðin stóð saman í því að standa vörð um fiskveiðilögsögu landsins. Haldnir voru margir fjölmennir samstöðufundir á Lækjartorgi um miðja síðustu öld um mikilvægi þess að tryggja útfærslu landhelginnar og að koma úr lögsögu okkar erlendu togurunum sem voru á veiðum hér allt í kringum landið. En undir lok aldarinnar var sett á kvótakerfi undir forystu sjávarútvegsráðherra Framsóknarflokksins í samstarfi við Landsamband íslenskra útgerðarmanna (LÍÚ), sem hefur leitt af sér síðar að fiskimiðin eru komin á hendur örfárra aðila í landinu.
Húsnæðisvandinn er mannanna verk
Félagslega íbúðarkerfið var lagt niður af Framsóknarflokki og Sjálfstæðisflokki í lok síðustu aldar, þrátt fyrir mikla mótspyrnu jafnaðarmanna og fór þar fremst í flokki Jóhanna Sigurðardóttir, sem hélt lengstu ræðu í sögu Alþingis þegar hún talaði í rúmar 10 klukkustundir, að öðrum ólöstuðum.
Hún sagði m.a. í upphafi þeirra ræðu:
„Herra forseti. Það mál sem við ræðum hér er rothögg fyrir láglaunafjölskyldurnar á Íslandi og stærsti skellurinn sem láglaunafólk hefur orðið fyrir í marga áratugi“
Fólkið í landinu sýpur seiðið af þeirri ákvörðun Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks núna um allt land.
,,Það eru erfiðir tímar, það er atvinnuþref&#8230;“
Síðasta vetur var kjarabaráttan hörð en samið var til skamms tíma og eru svo til allir kjarasamningar lausir núna í kringum áramótin. Þetta verður erfiður vetur á sama tíma og að verðbólgan er há. Í samningunum þurfa öll að koma að samningaborðinu, verkalýðshreyfingin, Samtök atvinnulífsins og ríkisstjórnin. En það er ekki gæfulegt þegar fjármálaráðherra og formaður Sjálfstæðisflokksins segir að það sé ekki í verkahring ríkisstjórnarinnar að ná niður verðbólgu í landinu heldur bendir á Seðlabankann í því samhengi. Svo ekki er við miklu að búast á þeim bænum.
Forysta Samfylkingarinnar hefur lýst því yfir að hún vill aukið samráð og meiri tengingu við verkalýðsfélögin í landinu eins og í upphafi síðustu aldar þegar fólkið í ASÍ var með tengingu í Alþýðuflokkinn. Forysta Samfylkingarinnar hefur sagt að Samfylkingin á að vera fyrir hinn venjulega vinnandi mann.  Með því að endurvekja verkalýðsmálaráð í upphafi síðasta árs var grunnurinn lagður að þessari tengingu. Við í verkalýðsmálaráði munum vinna að því í vetur að efla þau tengsl og með því auka vægi verkalýðsfélaga innan flokksins til framtíðar. Sýna fólkinu í landinu að við viljum byggja með því réttlátara samfélag allra.
&nbsp;
Gylfi Þór Gíslason
Höfundur er formaður Verkalýðsmálaráðs Samfylkingarinnar og formaður Samfylkingarinnar á Vestfjörðum

Fréttaveita Vesturlands

Burt með sjálftöku og spillingu

Sigurjón Þórðarson

Verndun villtra laxastofna

Bjarni Jónsson

Áskorun til sveitarstjórnar Borgarbyggðar

Heiður Hörn Hjartardóttir

Bölvun íslensku perlunnar

Kristófer Már Maronsson

Öflugri öldrunarþjónusta fyrir íbúa Vesturlands

Sigrún Ólafsdóttir og Inga Dóra Halldórsdóttir

Þögn þingmanna er ærandi

Guðrún Sigurjónsdóttir

Af Brákarhlíð og fráflæðisvanda Landspítala

Ingibjörg Hallbjörnsdóttir

Vinnuskólinn sumarið 2023

Jón Arnar Sverrisson

Botnlaust hungur, skefjalaus græðgi

Sigurjón Þórðarson

„Grípum geirinn í hönd!“

Gylfi Þór Gíslason