medium

large

thumbnail

1536x1536

2048x2048

small

custom-size

„Viljum enda hærra í deildinni í sumar“

Þungarokkshátíðin Sátan verður í Stykkishólmi í júní

Lítil Barnamenningarhátíð í Borgarnesi

Skallagrímur hélt lokahóf í körfunni

Vilja stækka Garðavöll um níu holur

Síðari umferð biskupskosningar hafin

core/paragraph

Fanney Einarsdóttir ólst upp á Jarðlangsstöðum við Langá en bjó lengst af á höfuðborgarsvæðinu. Árið 2010 las hún viðtal við býflugnabónda sem vakti hjá henni áhuga á býflugum og ákvað hún þá að fara á námskeið í býflugnarækt hjá Býræktarfélagi Íslands. Fanney starfaði síðast sem skrifstofustjóri hjá Borgarplasti þegar hún hætti að vinna árið 2020 en 2019 keypti hún húsið Árnes við Andakílsá. Fanney býr þar í dag með býflugurnar en hún fær frá þeim hunang sem hún kallar Hunangið úr árskóginum. Auk hunangsins framleiðir hún chilisultu, súrsaðar gúrkur, rabbabarasýróp ásamt mýkjandi áburði úr býflugnavaxi en einnig selur hún krukkur til annarra býbænda og sultugerðarfólks í gegnum Facebooksíðu sína Krukkur og kruðerý. Blaðamaður Skessuhorns leit við í kaffi hjá Fanneyju í Árnesi og forvitnaðist um býflugnabúskapinn og matvælaframleiðsluna.

Býflugur heilluðu Hvernig fékstu áhuga á býflugnahaldi? ,,Ég vissi ekkert um býflugur en fékk áhuga þegar ég las viðtal við mann sem hafði verið læknir í Svíþjóð en hann var nýfluttur heim og hafði tekið með sér flugur til Íslands. Síðar varð hann einn af stofnendum og formaður Býræktarfélags Íslands. Í framhaldinu sá ég auglýst námskeið í býflugnarækt sem ég ákvað að fara á, en þannig byrjaði þetta. Mér fannst þetta bara áhugavert og sé ekki eftir því að hafa farið út í þetta. Ég fékk fyrstu flugurnar í júní 2011 og hef verið með þær síðan. Býræktarfélagið flytur flugurnar inn en hægt er að fá flugur í gegnum félagið eftir að hafa farið á námskeið. Upphaflega var ég með þær við sumarbústað sem ég á í landi Jarðlangsstaða. Svo þegar ég kaupi hér við Andakíl flutti ég flugurnar með mér hingað,“ segir Fanney.

Að halda býflugur Hvernig gengur býrækt fyrir sig? ,,Býflugnaræktin er mjög flókin og það gengur á ýmsu. Stundum drepst allt hjá manni yfir veturinn og enginn veit af hverju, það er ýmislegt sem getur komið upp á. Á vorin þarf að fara yfir búin og sjá hvernig þau koma undan vetri en það á ekki að kíkja í búin yfir vetrartímann því þá hafa býflugurnar myndað vöndul utan um drottninguna til að halda á henni hita sem getur rofnað ef búið er opnað. Það drepst alltaf eitthvað yfir veturinn en svo á vorin þarf að meta hvort þurfi að þrengja að þeim og minnka búið eða fóðra. Hitastigið í búinu skiptir miklu máli, þess vegna mega þær ekki hafa of mikið pláss; þá er erfiðara fyrir þær að halda hita í búinu. Svo er bara að bíða og þegar kemur gott veður fer allt af stað. Maður kíkir í búið að lágmarki á tíu daga fresti til að athuga hvort drottningin sé ekki að verpa og að plássið sé passlegt. Líftími flugnanna er stuttur og það er engin endurnýjun í búinu nema drottningin sé að verpa en þetta samfélag er alveg magnað og sér að mestu leyti um sig sjálft.

Hunangið sem við tökum frá þeim er vetrarforði býflugnanna en í staðinn fá þær sykurlög fyrir veturinn. Hann er auðmeltari fyrir þær og þær nýta hann alveg eins og hunangið,“ segir Fanney.

core/image

<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/2023/09/Framleidir-ymsar-matvorur-og-heldur-byflugur-vid-Andakil_3-1200x900.jpg" alt="" class="wp-image-69171" /><figcaption>Býflugnabúin</figcaption></figure>

Metsumar Þegar frjó kemur í náttúruna fara flugurnar af stað og sækja frjóið í búin. ,,Við tökum aldrei hunang frá býflugnabúi sem hefur verið fóðrað með sykurdeigi. Það er rosalega misjafnt hvað búið skilar miklu hunangi yfir sumartímann en sumarið í ár sló algjört met. Ég fékk 70-80 kíló af hunangi en áður hef ég mest fengið 15 kg. Það er ýmislegt sem hefur áhrif á það, júlí og ágúst voru mjög góðir mánuðir fyrir flugurnar og fullt af flugum í búinu. Býflugurnar eru mjög duglegar,“ segir Fanney.

Afurðirnar Hvernig vinnur þú hunangið? ,,Ég set hunangið í fötur og þarf að hræra í því tvisvar á dag þangað til það er orðið þykkt, þá set ég það í krukkur. Ég er með tvö bú núna og það er sitthvort bragðið milli búanna.“

Auk hunangsins vinnur Fanney fleiri matvæli. ,,Ég bý til chilisultu og fæ í hana paprikur á Kleppjárnsreykjum sem eru splunkunýjar. Ég bið alltaf um rauðustu paprikurnar til að sultan verði rauð og girnileg. Svo fæ ég gúrkur á Laugalandi og súrsa þær. Síðan útbý ég líka krem úr býflugnavaxinu sem er mýkjandi og gott á þurrkvandamál ásamt því að gera rabbabarasýróp,“ segir Fanney en hún vinnur matvælin í vottuðu eldhúsi á Grímsstöðum í Reykholtsdal.

<figure class="wp-block-image size-large"><img src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/2023/09/Framleidir-ymsar-matvorur-og-heldur-byflugur-vid-Andakil_2-1200x900.jpg" alt="" class="wp-image-69170" /><figcaption>Vörur Fanneyjar.</figcaption></figure>

Ljúfa lífið við Andakílsá Fanney er búin að koma sér vel fyrir í Árnesinu við Andakílsá og segist ekki geta búið á betri stað. ,,Ég er með góða granna sem kvarta ekki yfir býflugnaræktinni. Býflugurnar eru nú samt meinlausar, ekki eins og geitungarnir. Þær vilja ekki fara inn til fólks, þær eru svo uppteknar við dagsverkin sín. En ég hafði séð þetta hús og hugsað með mér að hér myndi ég einn daginn vilja búa. Stuttu seinna fór húsið svo á sölu, þá stökk ég auðvitað til en mér finnst ég búa á yndislegum stað. Ég er hér alveg útaf fyrir mig en á sama tíma bara tólf mínútur að keyra í Borgarnes. Mér finnst rosalega gott að vera hér og kann vel við Skessuhornið sem býður mér góðan daginn. Ég sá mig ekki fyrir mér í íbúð í Reykjavík eftir að ég hætti að vinna. Ég er hér í mínu dundi, svo er ég líka að flytja inn krukkur sem ég sel til annarra býbænda og sultugerðarfólks í gegnum Facebook síðu sem heitir Krukkur og kruðerý.

Hvar seluru vörurnar þínar? ,,Ég er dugleg að mæta á markaði en vörurnar eru líka fáanlegar í Ljómalind í Borgarnesi og í Skjálfta í Reykholti. Svo er alltaf hægt að heyra beint í mér,“ segir Fanney.

Sérðu fyrir þér að bæta einhverju fleiru við vöruflóruna hjá þér? ,,Þetta er nú orðið ágætt en ég er alltaf í smá tilraunastarfsemi, nú er ég að prófa að súrsa gular paprikur en ég á eftir að sjá hvernig það kemur út,“ segir Fanney að lokum.

Fréttaveita Vesturlands

Framleiðir ýmsar matvörur og heldur býflugur í Andakíl