Það virðist vera nokkuð ríkt í hugsunarhætti sumra stórþjóða eða leiðtoga þeirra að líta á sig sem sjálfskipaða útsendara almættisins og telja sig eina hafa leyfi beint frá hinum æðsta til að drepa fólk. Um þennan hugsunarhátt kvað Kristján Eiríksson:

Við stríðsfýsn hygg ég húsráð allra besta

þeim höfðingjum er drepa vilja flesta:

Þeir aldrei drepi fleiri en fá þeir étið,

svo fari ei til spillis af þeim ketið.

Oft er það svo þegar deilur verða illvígar að þeir sem standa lengra frá hafa meiri samúð með öðrum aðilanum þó þeir hafi lítið annað en fréttaflutning fjölmiðlanna til að mynda skoðanir sínar. Þær skoðanir geta hins vegar breyst með breyttum aðstæðum. Þegar barist var hvað harðast í Beirút á sínum tíma sagði Jón Þ. Björnsson:

Í Beirút liggja nú líkin í hrönnum

og Líbanon stynur af hryggð.

Vor einlæga samúð með Ísraelsmönnum

er orðin að viðurstyggð.

Gyðingar eru fjölfróðir um sögu forfeðra sinna og vafalaust margur merkilegur fróðleikur sem er varðveittur í þeirra helgiskjölum ef þau yrðu aðgengileg almenningi sem mér skilst að sé ekki. Alltaf er þó varasamt að taka bókstafinn of alvarlega. Ég verð nú að viðurkenna að ég var aldrei mjög sterkur á bókina í Kristinfræðinni í gamla daga en ef ég man rétt var frelsarinn eitthvað að ámálga það við okkur mennina að vera góð hvert við annað. Einhvern veginn virðist þessi boðskapur hafa farið svolítið framhjá mörgum en menn velta sér hins vegar töluvert upp úr því hvað kom fyrir Jesús heitinn ásamt því að eyða ómældum tíma í að rífast um og jafnvel drepa hver annan út af því hvor skaparinn beri þetta nafn eða hitt eða hvort páfinn í Róm sé óskeikull fulltrúi hans á jörðinni. Um þessa hluti kvað Hálfdan Björnsson:

Það finnast enn farisear,

fræðanna totta snuð,

trúa á trúarbrögðin,

taka þau fyrir Guð.

Okkur er þó kennt að öll séum við sköpuð í Guðs mynd. Mig minnir að það væri Stefán Stefánsson frá Móskógum sem orti um Pál Zophaníasson:

Ýmsu að trúa æði er valt,

eins þó standi í guðspjöllonum.

Skaparinn sjálfur ekki er allt

ef að Páll er líkur honum.

Það var hinsvegar Pálína Jóhannesdóttir á Húsavík, kona Karls Kristjánssonar alþingismanns, sem hlustaði á stríðsfréttir í útvarpinu og varð að orði:

Guð minn ég skil þig ekki enn

og ég þó talsvert gömul kona.

Gastu ekki búið til betri menn

svo bannsettur heimurinn yrði ekki svona?

En svo aftur sé vikið að bókabéusunum mætti rifja upp vísu eftir Einar Jochumsson, bróður séra Matthíasar, sem orti um mann nokkurn sem átti velmargt bóka og þóttist nokkuð af:

Einar karl því eftir tók

og á það minnir glaður

að Abraham átti enga bók.

-einn sá besti maður.

Þarna getur að vísu þriðja lína orðið ofstuðluð og þarf aðeins að gæta að áherslunum í framburði. Sveinbjörn heitinn Beinteinsson allsherjargoði með meiru orðaði aftur á móti sínar hugsanir svo:

Stuðlar falla fast í brag,

flyst það kall um geiminn,

undir snjallast ljóðalag

legg ég allan heiminn.

Einhvern veginn hef ég á tilfinningunni að flokkatryggð manna sé ekki með sama hætti og var þegar menn voru bara framsóknarmenn eða íhald eða kratar lífið út og því varð ógjarna breytt nema með stóraðgerðum. Á þeim tímum sem Ólafur Jóhannesson var framarlega í pólitíkinni hittist svo á að Páll Jóhannesson á Skagaströnd átti leið hjá pósthúsi staðarins og sá einn samþorpara sinn standa á tröppunum með nýfengið málgagnið í höndunum og var að rífa úr umbúðunum sér til fróðleiks og sáluhjálpar heldur ánægjulegur á svip:

Að sér Tímann óspart dró,

ánægður hann kímdi og hló.

Það var Óli en ekki Jóh,

en Framsóknarmaður þó!

Ætli það hafi ekki verið á þeim tímum sem Halldór Blöndal var samgöngumálaráðherra að hann sat eitt sinn fyrir svörum í útvarpi og fékk ýmsar vel meintar og greinargóðar ráðleggingar og athugasemdir frá innhringjendum sem fæstir voru honum sammála um nokkurn hlut en Ármann Jóhannsson þuldi honum þessa stöku:

Lítið vitið í þér er

ofar beins á völu.

Guð hefur lága gefið þér

greindarvísitölu.

Baldur Eiríksson frá Dvergsstöðum tók virkan þátt í starfi Ferðafélags Akureyrar um árabil, kom meðal annars nokkuð að slóðaruðningum til fjalla og fylgdist með hvenær fært yrði vegna snjóalaga og fleira:

Þótt vikum saman sé veður bjart

og vegina ríkið hefli

þá verður það alltaf undur margt

sem er manni að fótakefli.

Stundin er týnd við töf og kák

tækifærin að baki

og úrslitaleikir í lífsins skák

leiknir í tímahraki.

Óttar Einarsson, sonur Einars Kristjánssonar frá Hermundarfelli, var kennari allt sitt líf og naut starfsins ásamt því að þar með nutu börnin kennslunnar en ekki er ég viss um að Óttar hafi meint hvern stafkrók bókstaflega þegar hann orti í páskafríi 2007:

Dymbilvikudaga þrjá

dapur mátti hanga.

Mesta fjörið fannst mér á

föstudaginn langa.

Óttar gerði þessa líka:

Loks ég hörfa lúinn má

lífs úr örvabrýnum.

Klæddur lörfum kem ég frá

kennslustörfum mínum.

Sem góður og gegn vinstri maður barst Óttar ekki mikið á eða ekki er það að skilja á síðustu vísu enda kvað hann líka:

Hver á trausta trú og von

tengda norðanblænum?

Það er Óttar Einarsson,

einn af vinstri grænum.

Á mínum æskuárum var stundum minnst á páskahrotuna sem stundum kom (og stundum ekki) en þá gat líka orðið nokkur handagangur í öskjunni þegar bátarnir komu hver af öðrum með fullfermi. Skipstjórar voru ekki þá frekar en nú neitt óðfúsir að gefa of miklar upplýsingar um staðsetningu sína né aflabrögð en margir hlustuðu á „bátabylgjuna“. Hafsteinn Stefánsson tók saman hvað þekktur aflaskipstjóri lét frá sér á öldur ljósvakans:

Engum fréttum útbýti,

eru línur hreinar.

Hundrað þúsund helvíti

og horfur ekki neinar.

Með þökk fyrir lesturinn,

Dagbjartur Dagbjartsson,

Hrísum, 320 Reykholt

S 435 1189 og 849 2715

dd@simnet.is

Úrslitaleikir í lífsins skák – leiknir í tímahraki – Vísnahorn