Fimmtudaginn 24. mars voru liðin tíu ár frá því Akranesviti var opnaður almenningi til skoðunar en að þeim tíma voru það einungis vitaverðir sem höfðu aðgang að vitanum. Hugsjónamaðurinn Hilmar Sigvaldason átti upphaflega þá hugmynd að opna vitann fyrir ferðafólki og hefur hann staðið þá vakt allar götur síðan. Breiðin og Akranesviti eru nú orðnir þekktir staðir til að skoða á Akranesi og vitinn orðinn eitt mesta aðdráttarafl í komu ferðamanna á Akranes. Vitinn hefur skapað sér sess í menningarlífi Skagans, hann hefur verið vinsæll staður fyrir tónleika, listsýningar og ýmsa viðburði. Akranesviti var teiknaður af Axel Sveinssyni verkfræðingi og var tekinn í notkun árið 1947. Hann er 22,7 metrar á hæð með sívölu kónísku turnformi þar sem er 3,5 metra hátt sænskt ljóshús á steinsteyptri undirstöðu. Gamli vitinn sem stendur neðar yst á Suðurflös var byggður árið 1918 og er steinsteyptur tíu metra ferstrendur viti. Hann var byggður eftir teikningum Thorvalds Krabbe verkfræðings og var starfræktur til ársins 1947.

Hugmynd úr ljósmyndafélagi

Blaðamaður Skessuhorns kíkti í heimsókn til Hilmars á fimmtudaginn og settist niður með honum í aðstöðunni við Akranesvitann. Hann segir að sumarið 2012, sem vitinn var fyrst opnaður, hafi Ljósmyndafélagið Vitinn verið með gæslu á svæðinu. „Þetta varð eiginlega til út frá því að einn úr félaginu, Finnur Andrésson, kom með þá hugmynd að fara upp á topp á vitanum og taka myndir yfir bæinn og þannig byrjaði þetta. Ég var alltaf með þá hugmynd að reyna að gera eitthvað meira ferðamannatengt hér í bænum og þetta var ein af þeim hugmyndum. Félagar í Ljósmyndafélaginu Vitanum höfðu verið að taka mikið af myndum hérna í fjörunni af vitunum og svo nefndi Finnur þetta einhvern tímann og við sögðum: „Alveg frábært en við þurfum að fá lykla“.“

Í framhaldinu fékk svo Hilmar lyklavöld og byrjaði að vinna í vitanum meðfram vinnu upp í álveri í sínum frítíma í sjálfboðavinnu til að fikra sig áfram með þetta. Í nóvember 2014 fór hann í fullt starf hjá bænum sem vitavörður og starfsmaður í íþróttamiðstöðinni. Fram að faraldrinum var þetta fullt starf hjá Hilmari að vera vitavörður en er þar núna eins og sakir standa í fullu starfi yfir sumarið. Í nóvember 2011 vakti Hilmar athygli á því hvað gamli vitinn á Suðurflös væri orðinn illa farinn. Akraneskaupstaður á gamla vitann og var hann tekinn í gegn árið 2013. Árið 1992 tóku Kiwanismenn sig reyndar til, í tilefni 50 ára afmælis Akraneskaupstaðar, og löppuðu aðeins upp á hann, settu í hann hringstiga og var hann hafður opinn í einhvern tíma en síðan var skellt í lás vegna slæmrar umgengni. Hilmar segir að það sé í skoðun að hafa hann opinn af og til en þá aðallega fyrir sérstök tilefni.

Áhrifavaldar mikilvægir

Mikill fjöldi ferðamanna hefur heimsótt vitann á þessum tíu árum og giskar Hilmar á að þeir séu að nálgast eitt hundrað þúsund. Þegar mest var komu eitt árið 14 þúsund gestir í heimsókn. Hilmar segir að hann reyni að grípa alla umfjöllun um vitann eins og hægt er og koma henni sem víðast. Sem dæmi um slíka umfjöllun nefnir hann að í nýjustu seríu af The Bachelor sem að hluta var tekin upp á Íslandi var drónamyndband tekið og sýnt af Akranesvita. „Áhorfið á þættina er í kringum 200 milljónir manns og ef við fengjum eitt prósent af því í heimsókn væru það tvær milljónir ferðamanna.“ Varðandi framtíð ferðaþjónustunnar á Akranesi segir Hilmar að það þurfi að halda áfram þessari vegferð og kannski nýta betur alla þessa ferðamenn sem eru vel tengdir og eru áhrifavaldar. „Stundum gerum við okkur ekki grein fyrir því hverjir þetta eru sem eru að kíkja í heimsókn til okkar og get ég nefnt dæmi að í sumar er ég að fá listakonuna Roisin O´Shea í heimsókn frá Írlandi. Hún ætlar að halda málverkasýningu í vitanum á Írskum dögum og mögulega lengur en það, en hún kom hingað fyrir þremur árum sem ferðamaður. Þá nefndi ég við hana að við værum að nýta vitann undir sýningar og tónlistarviðburði og hún spurði hvort hún gæti haldið sýningu árið eftir og ég sagði bara já. Ég vissi ekkert hvaða manneskja þetta var og hvað hún væri að mála. Svo komst ég að því að hún væri mjög stórt nafn og meðal annars eiga tveir fyrrverandi forsetar Bandaríkjanna verk eftir hana og einnig sendiráð víða um heim. Roisin O´Shea hefur gefið út dagatöl með sinni list í nokkur ár og hafa þau ávallt selst upp.“

Einstakur hljómburður

Tónlistarviðburðir hafa verið tíðir frá opnun vitans enda hljómburður í vitanum einstakur. Töluvert af fólki hefur hljóðritað í vitanum og gefið efnið út. Berglind Tómasdóttir flautuleikari, sem er í flautukór Bjarkar Guðmundsdóttur, gaf út disk fyrir skemmstu sem var eingöngu tekinn þar upp. Spurður um eftirminnilegustu tónleikana í vitanum segir Hilmar að það séu tónleikar með Fjallabræðrum sem voru sumarið 2014. „Þá kom helmingurinn af kórnum hingað, um 30 manns, og veðrið var ekkert sérstakt, hálfgerður suddi og á sama tíma var knattspyrnuleikur hjá meistaraflokki ÍA á Akranesvelli. Sá leikur hefði átt að draga úr aðsókn á tónleikana en svo fór að streyma að fólk og endaði í um 220 áhorfendum inni í vitanum og 150 fyrir utan. Eina sem var neikvætt við þá tónleika var að þegar þú ert með svona mikið af fólki inni í vitanum þá getur það skemmt hljómburðinn, en þeir tóku einnig nokkur lög utan dyra. Þetta var allt tekið tekið upp á myndband af Hlédísi Sveinsdóttur og er góð heimild um þennan frábæra dag.“

Nokkrir frægir tónlistarmenn hafa komið og heimsótt vitann. Þar nefnir Hilmar sænsku tónlistarkonuna Zöru Larsson sem kom árið 2019, en hún hitaði upp fyrir Ed Sheeran á tvennum tónleikum á Laugardalsvelli. Þá hafa innlendir tónlistarmenn eins og Bríet, Elín Hall og Árný Margrét tekið upp myndbönd og spilað í vitanum. En hvernig sér Hilmar fyrir sér næstu ár á þessum stað? „Ef að allt fer á réttan veg og við náum til að mynda svipuðum fjölda ferðamanna og 2019 þá lítur þetta vel út. En við þurfum hérna á Akranesi að vera duglegri að tala bæinn okkar upp og nýta þessa fjölmörgu fleti sem við erum með eins og vitann, Langasand, Guðlaugu, tjaldsvæðið, skógræktina, Akrafjallið og golfvöllinn.“

Blaðamaður og Hilmar horfa yfir svæðið á Breiðinni og ég spyr Hilmar hvort ekki megi nýta þetta svæði enn betur fyrir tónleika og stóra viðburði því það sé langt frá öllu og lítið ónæði sem skapist af þannig samkomum. Til dæmis væri á fimmtudagskvöldum yfir sumarið tilvalið að halda slíka viðburði á Akranesi og hægt að nefna einnig staði eins og skógræktina, við Guðlaugu og Akratorg. „Það væri örugglega ekki mikið vandamál og yrði örugglega mjög skemmtilegt upp á það að ná stemningu í bænum og ekkert endilega bara fyrir ferðamenn heldur einnig fyrir okkur öll sem búum hérna á svæðinu. Við þurfum ekki alltaf að sækja allt annars staðar frá, við þurfum að vera duglegri að búa til okkar eigið því tækifærin eru alls staðar og það er ekki nóg að tala um hlutina heldur þarf að koma þeim í framkvæmd,“ segir Hilmar sem nú fer á sinn annan áratug í starfi vitavarðar.

Tíu ár frá opnun Akranesvita