Blikksmiðja Guðmundar á Akranesi hefur undanfarið tekið þátt í athygliverðu samstarfi með samtökum blikksmiðjueigenda á Norðurlöndum. Samstarfið felst í flokkun á öllu sorpi fyrirtækjanna auk þess sem skoðaðir eru möguleikar á að nýta eða endurnýta afgangs málma; afklippur sem falla til á verkstæðunum. Í samtali við Skessuhorn sagði Sævar Jónsson eigandi blikksmiðjunnar: „Af hverju erum við að henda þessum bútum sem eru einn metri að lengd? Markmiðið er að minnka sem mest afskurð. Ein hugmynd sem velt var upp var að fyrir þá sem vilja byggja ódýrt mætti fá áfellur fyrir húsaklæðningar sem yrðu alltaf 1,2 metri í stað þriggja metra eins og hefðbundið er. Með því myndi nýting efnisins batna og afskurðurinn minnka og kostnaðurinn sömuleiðis.“

Tvær blikksmiðjur á Íslandi, Blikksmiðja Guðmundar og ÞH blikk á Selfossi, fá styrk frá áðurgreindum samtökum til þess að stunda þessar rannsóknir og að halda utan um og skrá alla málmafganga, stærðir á afskurði, hvaða málma er um að ræða og svo framvegis. Samtökin greiða fyrirtækjunum fyrir kostnaðinn sem hlýst af því að mæla þetta og skrá. Fyrirtæki á Íslandi, Danmörku, Svíþjóð og Noregi taka þátt í þessu samstarfi. Þetta er í fyrsta skipti sem fjögur norræn fagfélög, Plåt och vent (Svíþjóð), Tekniq (Danmörk), Félag bikksmiðueigenda Íslandi (FBE) og Ventilasjons- og blikkenslagerbedriftenes Landsforbund (Noregur,) vinna saman að verkefni af þessari stærðargráðu. Verkefninu er stýrt af norska Ventilasjons- og blikkenslagerbedriftens Landsforbund (VBL). „Það eru Norðmennirnir í samtökunum sem komu með þessa tillögu og komu henni í gegn en þeir eru mjög grimmir í þessari endurvinnslu,“ segir Sævar.

Skessuhorn ræddi við Sævar og son hans Emil sem er framkvæmdastjóri blikksmiðjunnar. Í máli þeirra kom fram að þeir eru ósáttir við að bæjaryfirvöld á Akranesi skuli ekki útvega fyrirtækjum í bænum ílát til flokkunar á sorpi. Eins eru þeir ósáttir við kostnaðarstrúktúrinn sem þeir segja að sé ekki hvetjandi til flokkunar sorps og endurvinnslu. „Sorpurðun Vesturlands er í eigu sveitarfélaganna. Sorpurðun Vesturlands er rekin með hagnaði sem þýðir að sveitarfélögin hagnast af því að urða sorp í stað þess að flokka það,“ bendir Sævar á, en sjálfur situr hann í stjórn Sorpurðunar Vesturlands fyrir Akraneskaupstað.

Akraneskaupstaður útvegar fyrirtækjum og heimilum eina sorptunnu og heimili fá að auki eina endurvinnslutunnu. Lögaðilum er ekki útveguð endurvinnsluílát. Endurvinnslutunnur þurfa fyrirtæki að greiða sérstaklega fyrir til Terru sem sinnir sorphirðu á Akranesi. Blikksmiðjan hefur lengi lagt mikla áherslu á að flokka sorp og hefur jafnframt haldið ítarlegt bókhald yfir flokkunina. Sérstök áhersla hefur verið lögð á að minnka sorp sem fer til urðunar og segir Emil Sævarsson, framkvæmdastjóri, að sorp til urðunar hafi minnkað um 50% á milli áranna 2019 og 2020.

Blikksmiðjan er með þrjú minni endurvinnsluílát á kaffistofu, tvö minni endurvinnsluílát frammi í vinnslusal og þrjár stórar endurvinnslutunnur í vinnslusalnum. Þessi ílát greiðir Blikksmiðjan fyrir auk þess að greiða Terru fyrir hverja losun en losað er tvisvar í mánuði.

Þá hefur Blikksmiðja Guðmundar ákveðið að ganga enn lengra og semja við Kolvið um að kolefnisjafna alla starfsemina. En með Loftslagsmæli Festu, climatepulse.is, geta lítil og meðalstór fyrirtæki reiknað út kolefnisfótspor sitt með fljótlegum og auðveldum hætti. Útreikningar fyrir Blikksmiðjuna sýna að gróðursetja þarf 300 tré til þess að binda 30 tonn af CO2 sem reksturinn losar á ári. Emil segir að það sé ekkert sem krefur fyrirtækið til þess að taka þessa ákvörðun, þetta snúist einfaldlega um hugarfar stjórnenda og eigenda fyrirtækja.

Í umhverfisstefnu Akraneskaupstaðar sem verið er að leggja lokahönd á og er til kynningar á vef kaupstaðarins stendur meðal annars: „Akraneskaupstaður verði í fararbroddi meðal íslenskra sveitarfélaga í úrgangsforvörnum og úrgangsmeðhöndlun með góða nýtingu auðlinda að leiðarljósi.“ Þeir feðgar Sævar og Emil vilja sjá umhverfisstefnu bæjarins taka betur á umhverfismálum fyrirtækja í stað þess að einblína á einstaklinga. Þá vilja þeir sjá sveitarfélagið auka áherslu á hirðingu lífræns úrgangs og að moltugerð verði tekin upp í stað urðunar á slíkum úrgangi.

Emil segist vilja sjá Terra taka upp svipaða vottun og Creditinfo er með. „Við myndum vilja geta sett slíka vottun í okkar markaðsefni, bláan stimpil sem segir „Skiljum ekkert eftir,“ vottun sem segir að við tökum endurvinnslu alvarlega og stöndum okkur vel í henni.“ Emil bendir jafnframt á að slík vottun gæti auðveldað viðskiptavinum val á þjónustuaðilum og verslunum, kjósi þeir að styðja við umhverfið.

Að mati þeirra feðga eru of fá lítil og meðalstór fyrirtæki á Akranesi sem eru virkilega að huga að þessum málum. „Það er of ódýrt að urða sorp í Fíflholtum, það er enginn beinn hagur fyrir fyrirtæki að endurvinna sorp í stað þess að urða á meðan það er svona ódýrt að urða. Markmiðið hlýtur að vera að það sé ódýrara að flokka sorp til endurvinnslu heldur en að urða það,“ segir Sævar og Emil heldur áfram: „Það á ekki að bitna á umhverfinu að við séum í rekstri.“

„Það á ekki að bitna á umhverfinu að við séum í rekstri“