Fjörutíu ára baráttu Sýnar, áður Stöðvar 2, við að halda úti daglegri fréttaþjónustu í sjónvarpi er við það að renna sitt skeið. Á föstudaginn birti fyrirtækið tilkynningu þess efnis að hætt yrði að senda út fréttir í sjónvarpi um helgar og á almennum frídögum. Þannig verður stöðin ekki lengur samkeppnishæf við Ríkisútvarpið hvernig sem á það er litið. Launafólki og verktökum við fréttaþjónustu var sagt upp störfum. Í þeim hópi var meira að segja Magnús Hlynur Hreiðarsson sem hefur verið óþreytandi við að afla frétta víðsvegar af landinu, en þó mest á Suðurlandi. Hann hefur verið sannkallaður Haukur í Horni landsbyggðarfólks, verið fundvís á jákvæðar og uppbyggilegar fréttir og algjörlega borið af þeim fréttamönnum sem starfa á ljósvakamiðlunum hvað þetta snertir.

Ríkissjónvarpið hóf útsendingar haustið 1966. Í stóra BSRB verkfallinu haustið 1984 lagðist nánast öll starfsemi RÚV niður og þótti þáverandi alþingismönnum ljóst að við slíkt einræði á markaði yrði ekki lengur unað. Í kjölfarið fóru þeir að huga að endurskoðun útvarpslaga og ný lög voru samþykkt sumarið 1985 sem tóku gildi í ársbyrjun 1986. Þá um haustið hóf Stöð 2 göngu sína. Frá 1986 til 2025 var stöðin áskriftarstöð í læstri dagskrá. Veitti hún ríkisrekna miðlinum verðuga samkeppni og oftar en ekki hefur stöðin haft yfirhöndina í gæðum og ferskleika. Erfiðleikar hafa þó steðjað að fyrirtækinu og nú í sumar var hrundið í gang endurskoðaðri framtíðarsýn, stöðin nefnd Sýn og öll dagskrá gerð opin hverjum sem er. Áskriftarformið var ekki lengur að ganga upp. Nú hefur sýnt sig að þetta var röng stefnumörkun.

Ég vil ganga svo langt að segja að þegar einungis einn fjölmiðill verður eftir á sjónvarpsmarkaði, er komið upp neyðarástand. Með allri virðingu fyrir Ríkisútvarpinu er miðlinum og starfsfólki þess enginn greiði gerður með að hafa ekki aðhald í formi virkrar samkeppni.

Því er ekki að neita að svo mjög hefur verið gengið að afkomu einkarekinna fjölmiðla hér á landi að við óbreytt ástand verður ekki unað. Þeim mun því fækka enn frekar og tíðindin af Sýn eru einungis toppurinn á ísjakanum. Á þriðja tug ritstýrðra miðla eru enn í landinu og samkvæmt mínum heimildum eru þeir í hæsta lagi þrír sem reknir eru með hagnaði án tillits til styrkja frá hinu opinbera. Þetta þýðir á mannamáli að ef sá litli stuðningur sem einkareknir fjölmiðlar fengu í tíð Lilju Alfreðsdóttur fráfarandi menningarmálaráðherra hefði ekki verið greiddur út, væru innan við fimm fjölmiðlar eftir í landinu. Þar af flestir í boði fjárfesta sem kjósa með gleði að borga fyrir „gott veður“ á vel lesnum miðli. Í löndunum í kringum okkur eru stuðningsgreiðslur frá ríki miklum mun hærri en hér á landi. Ráðamenn ytra hafa fyrir margt löngu viðurkennt aðhaldshlutverk fjölmiðla. Hér á landi hefur stjórnvöldum hins vegar mistekist að tryggja tilveru heilbrigðrar fjölmiðlaflóru. Fjölmiðlar eru nefnilega ekki eins og hvert annað fyrirtæki úti í bæ. Þeir eru grunnstoð lýðræðis, hvaða skoðun sem menn hafa á ritstjórnarstefnu þeirra eða efnistökum. Hvarf fréttastofu Sýnar úr sjónvarpi þriðjung úr ári eru því grafalvarleg tíðindi.

Logi Einarsson menningarmálaráðherra kynnti fyrir helgi að í þessari viku muni hann opinbera drög að nýjum lögum um fjölmiðla og varnaraðgerðir þeim til handa. Ég skal vel viðurkenna að ég bíð spenntur eftir að hann sýni á spilin því framtíð okkar miðils er líkt og annarra háð því að viðurkennt verði að mæta þurfi tekjutapi fjölmiðla með einhverjum hætti. Í tilfelli Skessuhorns er það tekjutap í formi minnkandi auglýsinga. Kaupendur auglýsinga mega vel líta í eigin barm og íhuga hvort það sé skynsamlegt til lengri tíma að beina auglýsingakaupum til erlendra streymisveitna og samfélagsmiðla, fremur en til íslenskra fjölmiðla sem reyna að rækja skyldur sínar gagnvart almenningi. Það er nefnilega hagur allra að fjölmiðlum fækki ekki meira en orðið er. Þá tapast nefnilega stríðið að fullu, bæði hjá Sýn og öllum, nema RUV.

Magnús Magnússon

Stríðið er við það að tapast