Matreiðslumeistarinn Helga Haraldsdóttir er uppalin í Reykhólasveit til tólf ára aldurs en flutti þá í Dalina. Þar var hún ekki alls ókunn því rætur hennar liggja þar en mamma hennar Guðbjörg Björnsdóttir er mikil Dalakona, fædd þar og uppalin. Helga er mjög gefin fyrir athygli og hefur gaman af gríni. Segist hún hafa verið glaðlynt barn og sterkur karakter, þrjósk og ákveðin. Sem barn var hún fljót að taka eftir því að hún væri öðruvísi en krakkarnir í kringum sig. Hún var stór og sterk og að sögn strákaleg. Hún vildi til að mynda aldrei klæðast kjólum þótt samfélagið væri sífellt að segja henni að hún ætti að gera það. Hún hefur í gegnum lífið glímt við mikið þunglyndi á köflum og voru unglingsárin henni sérstaklega erfið. Um tvítugt kom hún út úr skápnum og hefur hún síðustu ár verið virk í hinsegin samfélaginu á Íslandi, t.a.m. setið í stjórn Hinsegin daga undanfarin fjögur ár. Segir hún að það gefi sér mikið að vera í kringum annað hinsegin fólk, því þar geti hún speglað sig. Í dag er Helga matreiðslumeistari, yfirkokkur á veitingastaðnum Mat og Drykk og á og rekur sitt eigið fyrirtæki, Kandís, sem framleiðir brjóstsykur innblásinn af íslenskri náttúru.

Finnst gaman að gefa fólki að borða

Helga fór sextán ára gömul í Fjölbrautaskóla Vesturlands á Akranesi. Hún flosnaði hins vegar upp úr námi, var áhugalaus og segist hafa átt erfitt með að taka ábyrgð. Hún flutti þá til Reykjavíkur og fór út á vinnumarkaðinn. „Ég hafði enga burði til að sinna námi á þessum árum. Ég var frekar þunglynd og átti erfitt með að fúnkera. Ég flyt svo í bæinn og byrja aftur í skóla um 21 árs, fer í Borgarholtsskóla og síðan Flensborg og klára þar stúdentinn,“ segir Helga. Þegar hún svo var að klára framhaldsskólann byrjaði hún að vinna á veitingastað sem aðstoðarmanneskja í eldhúsi. Það höfðaði til hennar og skráði hún sig strax í matreiðslunám í MK að loknu stúdentsprófi. „Mér fannst alveg ótrúlega spennandi og skemmtilegt að vinna í eldhúsi. Spennan og skipulagið, það að fá inn margar pantanir í einu og ná að forgangsraða öllu saman finnst mér mjög gaman. Og svo finnst mér líka bara mjög gaman að gefa fólki að borða og sýna umhyggju og þann hátt,“ segir Helga og bætir við að hún hafi í matreiðslunni algjörlega fundið sína hillu í lífinu.

Athyglissjúk í eldhúsinu

Sem barn og ungling langaði Helgu reyndar alltaf að verða leikari. Hún hefur alltaf haft gaman af gríni og af því að koma fram, tók til að mynda þátt í leiklistarstarfi í FVA, var aukaleikari í sjónvarpsþáttunum Dagvaktinni og fór að reyna fyrir sér í uppistandi. Hún tók þátt í uppistandskeppninni fyndnasti maður Íslands árið 2011, þá 19 ára gömul og varð í þriðja sæti. Þá tók hún einnig þátt í raunveruleikaþáttunum Ísland got talent árið 2014 en lét svo lítið fyrir sér fara í nokkurn tíma eftir það. „Mér þótti erfitt að fá gagnrýni á útlit mitt, sjálfsöryggi mitt höndlaði það ekki á þessum tíma. En það gerðist þegar ég var að koma fram, og eftir Ísland got talent, en aðallega á netinu.“ Svo fór að Helga ákvað að elta ekki drauminn um leiklistina, en segir hún að það hafi líklega verið hún ein sem stóð í vegi fyrir því. „Ég hugsaði með mér að það væri erfitt að byggja upp frama og erfitt að vera með stabílar tekjur í leiklistinni. Plús það að vera bæði feit og líka mjög augljóslega lesbía, bara strákaleg. Það er ekkert á hverju strái sem eru skrifuð þannig hlutverk. Þannig að ég hugsaði líka að það yrði mögulega takmörkuð eftirspurn. En þetta er Nota Bene eitthvað sem ég er sjálf að ákveða þarna fyrir fram og hefði kannski ekkert verið raunin. Kannski skorti mig líka bara eitthvað hugrekki að kýla ekki bara á það.“ Helga segist þó fá ákveðna útrás fyrir athyglissýkina þegar hún er í eldhúsinu, að elda fyrir allra augum, eftir handriti.

*Matreiðslumeistarinn og kandísgerðarkonan Helga Haraldsdóttir.*

Súrsum, söltum eða reykjum

Eftir sveinsprófið í matreiðslu var Helgu boðin yfirkokksstaða á veitingastaðnum Mat og drykk sem sérhæfir sig í klassískri íslenski matargerð með nútímalegu ívafi. Segir Helga að áhugasvið sitt í matargerð sé íslensk matargerð og því hafi smellpassað fyrir hana að taka til starfa á Mat og drykk. „Ég myndi segja að íslensk matargerð sé matur sem hefur þróast út frá menningunni hér, t.d. það hvernig við geymum mat þegar við eigum ekki ísskáp, þá súrsum við í mysu, söltum eða reykjum. Þessir hlutir sem við Íslendingar út frá aðstæðum höfum fundið okkur knúna til að gera. Íslensk matargerð er vanmetin en mjög merkileg.“

Helga tók sér leyfi frá Mat og drykk á meðan hún kom á fót fyrirtækinu sínu Kandís sem hún starfar hjá í dag ásamt því að vera yfirkokkur á Mat og drykk. Í dag stendur hún ekki vaktina í eldhúsinu þar en sér m.a. um utanumhald og að búa til matseðil.

Fengu styrk úr Matvælasjóði

Í byrjun Covid faraldursins datt Helga inn á vefsíðu þar sem verið var að auglýsa eftir umsóknum í matvælasjóð. „Ég og Wiola Tarasek, sem vann með mér í eldhúsinu, kom með mér í þetta. Hún er með diplóma í jurtalækningum eða jurtafræði og er þekkingarmikil þegar kemur að íslenskum jurtum. Okkur langaði að handgera sælgæti og nýta íslenskar jurtir og flóruna í það. Og ekki bara út frá einhverjum heilsulegum sjónarmiðum. Ekki út frá því að hvönnin er svo góð fyrir hálsinn heldur af því að hvönnin er góð á bragðið. Við vildum nýta þessar íslensku jurtir í að búa til sælgæti. Út frá því stofnum við Kandís sem er þá þetta vörumerki. Við handgerum fjórar tegundir af brjóstsykri og gerum líka svona gamaldagskandís, bæði venjulegan og með viskí bragði. Við fengum svo styrk frá matvælasjóði til að þróa þessa hugmynd og þannig byrjaði þetta allt saman,“ segir Helga en þær Wiola framleiða brjóstsykurinn í Eldstæðinu sem er deilieldhús staðsett í Kópavogi. Þær íslensku jurtir sem koma við sögu í framleiðslunni eru rabarbari, birki, hvönn og blóðberg.

Vildu búa til ábyrga vöru

Áhersla Helgu og Wiolu var á að framleiða ábyrga og vistvæna vöru. „Við hefðum getað búið til brjóstsykur í tonnatali og selt í kramarhúsi en við vildum skapa vörumerki, við vildum skapa hönnunar- og gjafavöru. Eitthvað sem væri gaman að gefa, eitthvað ekki bara bragðgott heldur líka fallegt. Og það heppnaðist ágætlega,“ segir Helga. „Við lögðum mikið upp úr því að hafa pakkningarnar vistvænar og fallegar og lögðum mikið upp úr því að nota bara náttúruleg hráefni í brjóstsykurinn, litarefni og bragðefni. Við notum líka sykur úr norrænu sykurrófunni en ekki sykurreyr af því það er mun hagstæðara að flytja inn sykur frá norrænu löndunum heldur en t.d. Suður-Ameríku, það mengar mun minna. Fyrir utan það að norræna ræktunin er að mestu vélræn, og því minni hætta á að margir séu þar að vinna mikla og harða vinnu en fá illa greitt fyrir. Við vildum búa til eitthvað á ábyrgan hátt,“ segir Helga.

Íslenskar jurtir í nýjan búning

Í Kandís eru íslensku jurtirnar settar í nýjan búning en þær eru betur þekktar sem heilsu- eða lækningavörur, t.d. í hálstöflum eða jurtaseyðum og smyrslum. „Okkur langaði að gera góðgæti, eitthvað sem væri ekki endilega stimplað sem heilsuvara heldur bara sælgæti. Eitthvað sem þú leyfir þér að fá þér stöku sinnum til að gera vel við þig, og upplyfta íslensku jurtunum þannig. Við erum að nota sykur og eins og flestir vita er sykur í miklu magni óhollur. En eins og með margt í þessu lífi er eitthvað í óhófi óhollt. Þess vegna vildum við skapa þetta vörumerki á ábyrgan hátt. Þetta er munaðarvara og hún er dýr. Þetta er eitthvað sem þú kaupir þegar þú vilt gera vel við þig, þegar þú átt fyrir því og vilt njóta. Kandís er ekki eitthvað sem þú getur keypt á lágu verði í miklu magni og borðað í algjöru óhófi,“ segir Helga Haraldsdóttir í Skinkuhorni vikunnar.

Hægt er að hlusta á þáttinn í heild sinni í spilaranum hér að ofan og á Spotify eða á skinkuhorn.is.

Skinkuhorn – Helga Haraldsdóttir