Haraldur Benediktsson er gestur Skinkuhornsins þessa vikuna. Hann er nýtekinn við starfi bæjarstjóra á Akranesi, eftir tíu ára setu á Alþingi. Haraldur er bóndi á Vestri-Reyni í Hvalfjarðarsveit hvar hann er fæddur og uppalinn, en hann tók við því búi af foreldrum sínum árið 1996 ásamt konu sinni Lilju Guðrúnu Eyþórsdóttur. Saman eiga þau þrjú börn, Benediktu og Eyþór sem komin eru á þrítugsaldur og Guðbjörgu sem er 15 ára og gengur í Heiðarskóla í Hvalfjarðarsveit. Haraldur segist ánægður og spenntur fyrir komandi starfi sínu fyrir Akraneskaupstað, hann hafi verið tilbúinn til að hætta á Alþingi og kom atvinnutilboð þetta því til hans á réttum tíma. Hann slær á þær raddir að ráðning hans í starfið hafi verið taktísk og segir að aldrei í ráðningarferlinu hafi það komið til tals að yrði hann bæjarstjóri myndi hann leiða saman Akranes og Hvalfjarðarsveit með sameiningu sveitarfélaganna. Hann segist þó sjálfur hafa ákveðna sýn á það mál.

Hver er maðurinn?

Haraldur er fæddur á Sjúkrahúsinu á Akranesi og uppalinn á bænum Reyn undir Akrafjalli. Hann gekk í Heiðarskóla í Hvalfjarðarsveit og fór síðan í Bændaskólann á Hvanneyri til að læra búfræði. Hann kláraði það nám og kynntist í kjölfarið konunni sinni sem einnig var við nám á Hvanneyri. Ákvörðunina um að verða bóndi og taka við búi foreldra sinna á Reyn segist Haraldur hafa tekið strax í barnæsku. Hann muni ekki eftir öðru en því að ætla að vera bóndi. „Mér var aldrei sagt að ég ætti að verða bóndi og taka við búinu. Ég gerði það af áhuga og kannski líka að einhverjum hætti af væntumþykju fyrir staðnum og fyrir jörðinni. En ég hafði og hef áhuga á búskapnum. Hann er ennþá mitt áhugamál, sumir segja að hann sé lífstíll, hann er sannarlega ekki hefðbundið starf. En ég er ómögulegur maður ef ég kemst ekki í mjaltir í langan tíma og enn þá verri ef ég kemst ekki í traktor í einhvern tíma,“ segir Haraldur sem notar þann tíma gjarnan í að núllstilla sig. „Það er mjög dýrmætt að hugsa í mjaltabásnum, þar eru bestu ræðurnar samdar og bestu hugmyndirnar koma við mjaltir og ekki síður í traktornum.“

Sat sinn fyrsta aðalfund 19 ára gamall

Haraldur byrjaði snemma að láta til sín taka í félagsmálum og var áberandi í bændapólitík. Hann gegndi formennsku í Bændasamtökum Íslands 2004-2013 og hafði þar á undan t.a.m. verið í stjórn Búnaðarsambands Borgarfjarðar og Búnaðarsamtaka Vesturlands þar sem hann var einnig formaður. Hann segir röð tilviljana hafa leitt hann þennan veg. „Ég var sendur 19 ára gamall af búnaðarfélaginu heima á aðalfund Búnaðarsambands Borgarfjarðar. Þá sat ég minn fyrsta aðalfund á svona virðulegri samkomu eins og aðalfundir búnaðarsambandsins voru. Svo líður tíminn og ég fæ þetta hlutverk. Í sveitinni þurfa allir að hafa hlutverk og svo leið nú bara tíminn og þetta vefur svo smám saman utan á sig. Ég verð formaður Búnaðarsamtaka Vesturlands árið 2002 og það er heilmikið hlutverk á þeim tíma. Þá hafði ég sest á Búnaðarþing 2001 í fyrsta sinn sem fulltrúi frá Vesturlandi. Árið 2004 verð ég svo svolítið óvænt formaður Bændasamtaka Íslands og þar upphefst svona þessi tími sem ég er að meirihluta í starfi annars staðar en á búinu,“ segir Haraldur sem fram að þessu hafði sinnt félagsmálum í og með búskap en var nú kominn í fulla vinnu hjá Bændasamtökunum.

Pólitísk endurhæfing á Brúnastöðum

Haraldur tók annað sæti á lista Sjálfstæðisflokksins í Norðvesturkjördæmi fyrir alþingiskosningarnar 2013. Hann segist snemma hafa vitað að hann væri Sjálfstæðismaður og rifjar upp þegar hann 12 ára gamall fylgdist spenntur með alþingiskosningunum 1978. Aldrei var þó talað um stjórnmál inni á heimili hans og komst hann ekki að því fyrr en löngu síðar að faðir hans var Sjálfstæðismaður.

Í Bændaskólanum var Haraldur sendur í þriggja mánaða verknám að Brúnastöðum í Flóa. Þar segist hann hafa þurft að rökstyðja sínar skoðanir, enda var þar mikið Framsóknarfólk. „Ég segi það stundum að ég hafi ekki fattað það fyrr en löngu seinna að ég var sendur á Brúnastaði í pólitíska endurhæfingu,“ segir Haraldur og hlær, en á Brúnastöðum bjó þá Ágúst Þorvaldsson sem lengi sat á þingi fyrir Framsóknarflokkinn og er m.a. faðir Guðna Ágústssonar fyrrum landbúnaðarráðherra. „Ágúst tekur þarna að sér ákveðna uppfræðslu sem var alveg ógleymanleg og ómetanleg. Það var mjög fjölbreytt uppfræðsla og framan af tímanum þá mátti ég alveg standa mig í því að rökstyðja það af hverju ég væri Sjálfstæðimaður. Hann lagði bara að mér og „af því bara“ var ekkert gilt svar. Svo þegar ég er búinn að standa þetta af mér í 3-4 vikur þá kveður Ágúst upp þennan ógleymanlega úrskurð: „Það þurfa að vera góðir menn í öllum flokkum. Vertu bara Sjálfstæðismaður!“,“ segir Haraldur og hlær og bætir við að hann hafi tekið margt með sér út í lífið eftir dvöl sína á Brúnastöðum.

Tíu ára þingseta

Haraldur var í fjárlaganefnd öll þau tíu ár sem hann sat á Alþingi. Hann segist hvorki eiga mörg lagafrumvörp né þingsályktanir, hann hafi valið sér aðra leið til þess að ná málum áfram í þinginu. „Í fjárlaganefndinni lærir þú svolítið á ríkiskerfið allt saman og þú sérð hvað er verið að fjármagna og hvernig er verið að fjármagna málaflokka og þá ferðu að skoða hverjar eru áherslurnar inni í þeim málaflokkum. Ég sat líka lengst af í atvinnuveganefnd sem er bara bein tenging við atvinnulífið í landinu. Ég fór svo meira út í það að vera í beinu sambandi við ráðherrana, og vinna fyrir þá og með þeim að málum,“ segir Haraldur og nefnir þar fjarskiptaverkefnið Ísland ljóstengt sem var mikið áherslumál hjá honum og beindist að því að bæta fjarskipti í sveitum. „Ég valdi mér miklu frekar að vera í samstarfi við ráðherra einstakra málaflokka og nudda í þeim og leggja lausnir með þeim á borðið heldur en að vera í t.d. tillöguflutningi inni í þingsal af því að langflest þingmannamál eru bara flutt og svo deyja þau. Þannig að ég valdi þessa leið, að vinna að málinu, því þú kemst ótrúlega langt í pólitík ef þú þarft ekki að eiga allan heiðurinn sjálfur. Eftir á að hyggja get ég sagt að það hafi verið mottóið mitt að ef ég kem málum áfram þá þarf ég ekki að eiga allan heiðurinn af því og ef þú getur sætt þig við það sem stjórnmálamaður þá getur þú komið ótrúlegustu málum áfram.“

„Þetta er heimasveit mín“

Haraldur segist hafa verið algjörlega tilbúinn til að hætta á Alþingi þegar honum var boðið bæjarstjórastarfið nú í vor, að loknu ráðningarferli. „Mér fannst þetta ótrúlega spennandi tækifæri og mér fannst ég svolítið búinn með minn tíma á Alþingi. Svo er ég líka heimamaður, þetta er heimasveit mín þótt ég hafi búið í öðru sveitarfélagi og ég hef alveg sýn fyrir mína heimasveit og mér fannst frábært að ég fengi nú tækifæri til að leggja eitthvað lóð á vogarskálina um hvernig það myndi síðan þróast og vaxa á næstu árum,“ segir Haraldur. Aðspurður slær hann á þær raddir um að hann hafi verið ráðinn til að standa fyrir sameiningu Hvalfjarðarsveitar og Akraneskaupstaðar. „Það kom aldrei fram í samtölum mínum við þetta ágæta fólk sem réði mig til starfa að það lægi á einhvern hátt þarna á bakvið. En ég heyri alveg hvað þú segir og ég er búinn að fá þessa spurningu mörgum sinnum hvort ég sé ráðinn til að sameina og mitt svar er „nei“, það hefur aldrei verið minnst á það. En það þýðir ekki að ég hafi ekki sjálfur ákveðna sýn. Ég sé þetta fyrir mér sem eitt samfélag og þetta er eitt samfélag,“ segir Haraldur. „Það sem mér finnst að bæði þessi samfélög verði að átta sig á er að þau geta ekkert án hvors annars, þau eiga alla hagsmuni sameiginlega. Það er allt önnur ákvörðun hvort þetta eigi að vera eitt sveitarfélag. Í dag eru engar sérstakar aðstæður sem kalla á að þau sameinist,“ segir Haraldur Benediktsson í Skinkuhorni vikunnar.

Hægt er að hlusta á þáttinn í heild sinni í spilaranum hér að ofan, á Spotify eða á skinkuhorn.is.

Skinkuhorn – Haraldur Benediktsson