Það sætti helst tíðindum í vikunni að sveitarstjórnarfólk á Vesturlandi brá sér bæjarleið. Ferðinni var heitið í miðborg Reykjavíkur, nánar til tekið í sjálft Stjórnarráðið. Þar tóku tveir ráðherrar á móti gestum og hlýddu á boðskapinn sem var málafylgja við að stjórnvöld færu nú að taka hendur úr vösum og hefja endurgerð og betrumbætur á ónýtum vegum á Vesturlandi. Nokkru áður hafði sama sveitarstjórnarfólk sent margra síðna bænaskjal til stjórnvalda sem efnislega segir; hingað og ekki lengra.

Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra er stjórnmálamaður þeirrar gerðar að hún slær sér ekki endilega til riddara með því að tala aðra stjórnmálamenn og pólistíska andstæðinga niður. Hún er rökföst og yfirleitt málefnaleg. Því vakti það athygli mína að nýverið á fundi í Borgarnesi sagði hún eitthvað á þá leið að það verði að segjast að innviðaskuld sú sem fráfarandi ríkisstjórn skildi eftir sig á Vesturlandi væri of stór, ekki ásættanleg.

Bágt ástand vega á Vesturlandi hefur vissulega ratað í fjölmiðla. Ekki einvörðungu í Skessuhorni heldur hafa fleiri sagt frá ástandinu. Við höfum mjög langt vegakerfi í kílómetrum talið og miðað við aðra landshluta verður að segjast eins og er að við erum eftirbátar í endurbyggingu og viðhaldi þessara vega, alveg sama hvaða mælikvarðar eru notaðir. Af því leiðir að vegirnir eru stórhættulegir; ekki einvörðungu fyrir vana og góða ökumenn, heldur ekki síður fyrir þúsundir ferðamanna sem um þá aka í hverjum mánuði.

Vegir eru lífæð allra byggðarlaga utan höfuðborgarsvæðisins. Um þá fer daglega fólk og flutningatæki; aðföng frá og til frumvinnslugreina svo sem sjávarútvegs, fiskeldis, landbúnaðar, iðnaðar, ferðaþjónustu og allskyns framleiðslu sem íbúar hafa lifibrauð sitt af. Ef vegirnir eru laskaðir og jafnvel ónýtir hefur átt sér stað forsendubrestur. Kerfið virkar ekki lengur.

Í raun má segja að við séum óheppin að stjórnun og umsýsla um vegagerð er ekki í höndum þeirra sem mestra hagsmuna hafa að gæta, þ.e. heimafólks. Maður hlýtur að spyrja sig hvort það sé endilega besta lausnin að vegirnir séu í umsjón ríkisins í ljósi þess að sama ríki lætur ekki í viðhald vegakerfisins renna þá fjármuni sem sannarlega eru innheimtir í gegnum allskyns skattheimtu, svo sem á bíla og eldsneyti. Ef stjórnvöldum er ekki treystandi til að skila til uppbyggingar vega því sem þarf til að í það minnsta halda í horfinu, þá hefur átt sér stað forsendubrestur. Mætti einnig kalla það trúnaðarbrest.

Síðastliðin tvö kjörtímabil voru við völd í landinu flokkar sem skildu eftir sig alvarlega innviðaskuld sem núverandi forsætisráðherra vissulega hefur bent á. Nú er því lag fyrir nýja stjórnarflokka að gera betur. Það þýðir ekkert fyrir þá að láta margar vikur líða þar til upplýst verður hvernig koma á til bjargar helstu stofnleiðum á Snæfellsnes eða í gegnum Dali og vestur á firði. Bráðaaðgerðir þarf strax á þessu ári og langtímaáætlun um heildar endurbyggingu þessara vega. Þeir eru nefnilega að stofni til svo gamlir að réttast væri að afskrifa þá. Við þurfum nýja vegi til að anna þeirri umferð sem um þá mun fara á komandi árum.

Það er líka gott að sveitarstjórnarfólk á Vesturlandi er að ranka við sér. Mér fannst sannast sagna á síðasta kjörtímabili alltof mikil lynka vera í garð þeirra stjórnmálamanna sem bera ábyrgð á því að til suðursvæðis landsins runnu 18 milljarðar króna í nýframkvæmdir á fimm árum, á sama tíma og okkur Vestlendingum var náðarsamlegast skaffaðar 700 milljónir! Ekki er hægt að útiloka að lynka gagnvart fjárveitingavaldinu megi skýra með því að fulltrúar sömu flokka mynduðu ríkisstjórn og margar af þeim sveitarstjórnum sem hér sitja. Menn sýndu ekki þann pung sem þurfti – því sat vegakerfið okkar eftir laskað, vansinnt og jafnvel hrunið. Vonandi eru nýir tímar að renna upp þar sem heimafólk lætur ekki bjóða sér hvað sem er af hálfu þeirra sem sitja um budduna við Austurvöll.

Magnús Magnússon

Nýir tímar í málafylgju?