Á sunnudaginn varð útgáfufélagið Árvakur fórnarlamb rússneska netglæpahópsins Akira. Þar mun vera á ferðinni hópur sem annað hvort er studdur af þarlendum stjórnvöldum eða í það minnsta er leyft að starfa. Hópurinn hefur það markmið að valda fórnarlömbum sínum í fjarlægum löndum sem allra mestum skaða. Fórnarlömbunum eru svo sendar upplýsingar um hvernig sé hægt að komast í samband við hryðjuverkamennina. Þessi skemmdarverk eru svo vel útfærð að færustu sérfræðingar í netöryggismálum hér á landi fá ekki rönd við reist í ljósi þess að þetta er a.m.k. fjórða fyrirtækið hér á landi sem er „straujað“ með þessu móti.

Þannig vill til að ég er í vikulegu samtali við starfsfólk Morgunblaðsins, eða öllu heldur starfsfólk Landsprents, sem prentar fyrir okkur Skessuhorn. Fékk á mánudaginn að heyra þann skaða sem hryðjuverkahópurinn hafði valdið fyrirtækinu. Bókstaflega allt gagnasafn blaðsins var dulkóðað þannig að það er mögulega glatað, verði ekki greitt lausnargjald. Fólk getur getið sér nærri um þann skaða sem orðið hefur ef þau gögn verða ekki endurheimt, þar með talið myndasafn hins 111 ára gamla fjölmiðils. Þá voru ýmis sérhæfð forrit gerð óvirk, tölvupóstar og símkerfið; allt var tekið herfangi ef svo má segja. Það verður því að teljast eins og hvert annað kraftaverk að starfsfólk blaðsins náði í tæka tíð á sunnudagskvöldið að gefa út 16 síðna blað, prenta það um kvöldið og senda til áskrifenda. Það var skrifað með gamla laginu í ritvinnsluforriti og brotið um með gamla laginu. Reyndar svipuð tækni og við beitum á litla Skessuhorni. Heimildir frá Morgunblaðinu herma að einu sinni hafi blaðið ekki komið út, en það var þegar spænska veikin herjaði sem verst hér á Íslandi.

Við heyrum af og til um netárásir af þessu tagi hér á landi, til dæmis á Háskólann í Reykjavík og bílaumboðið Brimborg. Sambærilegir hópar og Akira í Rússlandi hafa á undanförnum misserum gert árásir víðar í Evrópu. Meðal annars hafa breskar heilbrigðisstofnanir ekki farið varhluta af slíku, en eðli málsins samkvæmt hefur það valdið miklum usla. Þessum árásum á vestræn ríki er sérstaklega beint gegn löndum sem hafa veitt Úkraínu stuðning í tilraunum sínum til að verjast innrás Rússa í land þeirra. Þannig má segja að netárásin á Morgunblaðið á sunnudaginn hafi fært okkur nær hinu vægðarlausa stríði, við erum bókstaflega hluti af því.

Lilja Dögg Alfreðsdóttir viðskiptaráðherra brást skjótt við tíðindunum og skrifaði á FB síðu sína sl. mánudagsmorgun að netárásin sem gerð var á Árvakur jafngildi árás á lýðræðið á Íslandi og frjáls skoðanaskipti í landinu. „Uppruni árásarinnar er tengdur við rússnesk glæpasamtök. Tilgangur þessarar atlögu er að vekja ótta og þagga niður í fjölmiðlum. Því var afar ánægjulegt að fá Morgunblaðið inn um lúguna þennan morgun. Við verðum að vera vakandi gagnvart þessari ógn og ætíð standa með lýðræðinu,“ skrifaði Lilja. Í svipaðan streng tók Sigríður Dögg Auðunsdóttir formaður Blaðamannafélagsins sama dag.

Stríð nú til dags eru ekki eingöngu háð á hinum hefðbundna vígvelli þar sem blóði er úthellt. Líkt og þessar fregnir bera með sér geta færustu hryðjuverkamenn í tölvuheimum komist nær innviðum óvinveittra landa en gert hafði verið ráð fyrir að þeir gætu. Svo má ekki gleyma því að við erum háð umheiminum með fjarskipti um kapla sem lagðir eru á sjávarbotn. Flytja þannig óendanlegt magn upplýsinga á hverri sekúndu milli landa. Óvinveittar þjóðir hafa mátað sig inn í skemmdarverk á sæstrengjum eða gasleiðslum svona til að láta vita hvers þær eru megnugar. Við megum því búast við að slíkar árásir verði gerðar, enda er litið á Ísland sem óvinaþjóð af hálfu Rússa sem sífellt hafa einangrað sig frá þorra vestrænna ríkja á liðnum árum.

Skipulögð árás sem þessi á sunnudaginn á einn af stóru fjölmiðlum þessa lands er í raun árás á lýðræðið, það er rétt hjá Lilju og Sigríði Dögg. Án frétta og miðlunar upplýsinga erum við afar berskjölduð. Það setti því að mér óhug þegar ég heyrði af því á sunnudaginn hvað raunverulega hafði gerst hjá fyrirtækinu í Hádegismóum. Hvað næst?

Magnús Magnússon