Það að fá að eldast er gjöf sem ekki öllum hlotnast og því ber að fagna hverjum nýjum degi, hverju ári, nýjum áratug. Það er svo óendanlega sorglegt þegar fólk deyr í blóma lífsins, það hafa flestir ef ekki allir upplifað í sínu nánasta umhverfi. Á gönguferð um Langasand á Akranesi á dögunum hitti ég jafnöldru mína og bekkjarsystur úr barnaskóla. Hún á afmæli í febrúar, varð sextug. Ég óskaði henni að sjálfsögðu til hamingju með afmælið og spurði svo, af ákveðinni sérgæsku; hvernig hún hefði upplifað þessi tímamót í lífinu? Svarið var einlægt eins og hennar er von og vísa: „Veistu það Maggi, þetta er alveg yndislegt. Ég er svo glöð að fá að ná þessum áfanga, vera við góða heilsu og njóta með fólkinu mínu.“ Hún bókstaflega ljómaði, sæl og rjóð í kinnum á sinni gönguför á björtum síðvetrardegi. Minnti mig svo á að vissulega hefðu ekki öll bekkjarsystkini okkar verið jafn heppin. Þrjú hefðu kvatt þetta jarðlíf. Stórt skarð í ekki fjölmennari bekk í litlum sveitaskóla.

Ég gladdist mjög við þennan hitting á göngustígnum og ákvað á þessum stað og þessari stund að líta miklu bjartari augum þann áfanga sem ég svo náði í gær. Ég viðurkenni fúslega að ég hafði kviðið dálítið fyrir því að detta á sjötugsaldur. Fannst það einhvern veginn ógnvekjandi. Að hefja nýjan áratug í lífinu, áratuginn þegar margir fara að huga að starfslokum og jafnvel flutningi í minni íbúð og straumlínulögun lífskjara. Vera ekki lengur ungur og ör eins og segir í kvæðinu. En við sem náum þessum aldri, og í raun hvaða aldri sem er, eigum einmitt að taka þann pól í hæðina að fagna hverju nýju ári.

Víðast hvar í heiminum er haldið upp á fæðingardaginn og er fæðing einatt fyrri liður í orðum sem notuð eru, samanber birth, fødsel og Geburt. Orðið fæðingardagur kemur sömuleiðis fyrir í fornu máli hér á landi og hefur lifað góðu lífi allt til þessa dags, þótt orðið afmæli sé oftar notað. Það eru nefnilega ekki nema svona þrjú hundruð ár síðan Íslendingar fóru fyrst að kalla daginn afmælisdag. Frummerking þess orðs er sú að þetta sé hinn afmældi tími, dagurinn þegar afmörkun fer fram.

Já, okkur er öllum afmarkaður tími. Líkt og bekkjasystir mín sagði þá skal fagna hverjum nýjum degi, nýju ári. Ég ræddi við konuna mína um hvort ég ætti að vera svo sjálfhverfur að færa þetta í tal í forskrifuðum leiðara í ljósi þess að nú er ég staddur í afmælisferð utan landsteinanna. Hún hélt nú það og minnti mig á að vissulega hefði ég í tvígang veikst og þurft að leita á náðir heilbrigðiskerfisins til að rétta mig við. Hún sagði að ég ætti að sýna lífgjöfinni þakklæti, enda fékk ég í bæði skiptin frábæra þjónustu – og hér er ég! Ég ætla samt ekki endilega að halda upp á fimmtán ára afmæli kransæðastíflu, heldur miklu fremur hversu heppinn ég var að hafa verið þræddur til lífs, fyrst þetta þurfti endilega að henda. Það er nefnilega ekkert sjálfgefið að búa í landi þar sem svo frábært heilbrigðisstarfsfólk er til staðar. Ég ætla heldur ekki að fara á bókasafnið og finna bækur eða greinar sem snúast um að reyna að halda sér ungum eða hvernig eigi að forðast áhyggur af síhækkandi afmörkun. Aldeilis ekki, um það snýst nefnilega málið. Að gleðjast yfir hverjum nýjum degi og hverju nýju ári þar sem afmældur tími minn eykst. Ég ætla að láta daginn í gær rétt eins og daginn í dag verða mér jafn dýrmætan og hvern annan dag í apríl og í öllum hinum mánuðunum. Sú gjöf að fá að vera á lífi og fá tækifæri til þátttöku í lífinu, er það sem ég þakka fyrir. Svo eru það öll fríðindin maður! Til dæmis að horfa á heiðan himin, anda að sér hreinu lofti, fá skyr með rjóma og íslenskt lambakjöt, fylgjast með lífinu kvikna; að fá að mæta til vinnu, eða bara að fara í sveitina mína og njóta náttúrunnar.

Ég er semsé hæst ánægður með áfangann. Þegar heim kemur hlakka ég til að fá bréf frá félagi eldri borgara þar sem mér verður boðin innganga og get farið að spila félagsvist klukkan eitt á mánudögum! Svo hef ég líka heyrt að víða sé eldra fólki boðinn afsláttur í verslunum og fjölmargar dyr opnast þar að auki í húsnæðismálum! Að bæta ári við er því sönn ánægja. Munum að njóta!

Magnús Magnússon

Hinn afmældi tími