Flestir reyna að gera þokkalega við sig í mat og drykk um hátíðarnar og svo taka þorrablótin við með öllum sínum kræsingum. Varla við öðru að búast en almenningur ávaxti sín pund í bókstaflegri merkingu þeirra orða sem hefur að vísu ekki góð áhrif á yfirstandandi megrunarkúra né heldur á kortagreiðslurnar ef út í það er farið. Æi er samt ekki bara ágætt að hugsa eins og Sigfús Jónsson:

Þó hinir flestir halli sér

að hungurkúrum ströngum,

læt ég fátt á móti mér

í mat og drykkjarföngum.

Allur hefur lífsmátinn þó áhrif á fjármálin eins og fyrr var að vikið og Páll Helgason kvað um einhvurn ágætan mann:

Lánum flott hann lifir á,

lítt við drottinn smeykur,

lætur vott sinn víða sjá

veifar skotti keikur.

Einar Árnason frá Finnsstöðum í Kinn, faðir Höskuldar í Vatnshorni, orti um sína lífsafkomu sem sýnist ekki hafa verið mjög í stíl útrásarvíkinganna – og þó. Sumir virðast alltaf eiga nóg af skuldum:

Ég hef lifað gaman grátt

gróðurleysi og kulda.

Krónur hef ég aldrei átt

en oftast nægtir skulda.

Ekki veit ég hver er höfundur þessarar en hef þó grun um að hún gæti verið þingeysk að uppruna. Hitt gæti verið að sá hinn sami hafi verið farinn að hlakka til þorrablótsins:

Verður oft á yndi sjatn

alvalds náð sem gefur

langt er síðan lífsins vatn

liðið um kok mér hefur.

Trúlega hefur ekki verið sami umferðarhraði áfengra drykkja um kok þessa góða manns og Baldvin Stefánsson frá Skútustöðum sá fyrir sér við að horfa á Laxá:

Elur söng og fæðuföng,

frostaspöng má hopa.

Laxá ströng um stikar göng

stans er á öngum dropa.

Guðni Jónsson prófessor hafði hinsvegar þetta að segja um vökvunarmálin:

Hin tæra veig á sér tíföld rök

sem töfrar þá gömlu og ungu.

Við eigum í glasinu opna vök

svo orðin frjósi ekki á tungu.

Allt er nú lífið ein keðjuverkun hvernig sem á málin er litið. Á þorrablóti orti Ingi Steinar Gunnlaugsson:

Liggja í valnum lömbin ung.

Lífið hafa greyin misst

svo konur geti keypt sér pung

og kjamsað á af bestu lyst.

Og Björn Ingólfsson orðaði sína umsögn um eina slíka matar og menningarsamkomu:

Maturinn hann var hollur þar,

bæði var sukk og sollur þar

og sélegar bringukollurnar.

Samt getur nú verið vissara á þessum síðustu tímum að fara varlega á stærri mannamótum og halda smitvörnum í lagi. Bæði með grímum og notkun sóttvarnarvökva eftir þörfum þar sem ýmsar pestilentíur hafa herjað á mannkynið undanfarin ár og óvíst að þeim sé að fullu lokið enn. Jón Ingvar gaf okkur þessi varnaðarorð:

Ástarveikin virkar svo

vel er ríkir húmið

að hún leggur alltaf tvo

eða fleiri í rúmið.

Öðru hvoru verða umræður og stundum nokkuð heitar um jafnrétti og jafnréttisbaráttu kynjanna. Svo sem eins og gengur í fleiri tilfellum er ekki alltaf augljóst fyrirfram til hvers einhverjar breytingar geta leitt því ýmsar geta hliðarverkanir orðið. Með tilliti til þeirrar augljósu staðreyndar að Guð væri kvenkyns sagði Símon Jón Jóhannsson:

Það er augljóst ætlum vér

úr því Guð er kona

að einnig Kölski kerling er.

-Kvenfrelsið er svona.

Og ætli þessi megi ekki kallast tímanna tákn en það er nú eins og oftar að ekki veit ég um höfundinn:

Fyrrum efni ástar brags

-ung með bjarta lokka-

en náttúran er nú til dags

neydd í rauða sokka.

Það er nú það með þessa blessaða náttúru bæði mannlega og náttúrlega. Ja eða getur annars náttúran orðið ónáttúruleg? Stundum veltir maður því reyndar fyrir sér en hvað um það. Ekki ástæða til að orðlengja umfram þarfir þó kannske hafi hún eitthvað látið á sér kræla á þeirri góðu samkomu sem Þura í Garði kvað um:

Aldrei hef ég komist í jafn þægilega þröng,

þetta var um vetur en nóttin ekki löng.

Þó alltaf væri dansað fór enginn maður snúning

en ég hef heyrt að sumir fengju magasár af núning.

Það er nokkuð algengt á hagyrðingakvöldum að bera fram fyrriparta til botnunar. Getur slíkt orðið allgóð skemmtun EF vel tekst til, en það er nú ekki alltaf. Sé ætlast til að áheyrendur botni er alltaf hætta á að þeim séu nokkuð mislagðar hendur við verkið og sömuleiðis er tæplega á það treystandi að fyrripartarnir séu þannig úr garði gerðir að þægilegt sé að eiga við. Á hagyrðingamóti kóra sem haldið var í Hlégarði fyrir margt löngu sagði Kristján frá Gilhaga:

Endarím er afleitt streð

enda finnst mér þörf að kvarta.

Hefur nokkur hérna séð

hörmulegri fyrriparta?

Einhvern tímann var sagt að menn ættu aldrei að gera í dag það sem þeir gætu látið aðra gera fyrir sig á morgun. Verða menn ekki bara þreyttir á því? Það er vesen. En þessi er allavega eftir Kristján „það ég best veit“:

Ég hef komist á það lag

og iðkað heima og víðar,

að fresta þeirri dáð í dag

sem drýgja mætti síðar.

Það er nú samt nokkuð ljóst að stundum þarf að herða sig upp í einhverjar dáðir í lífsins tafli og í því sambandi sagði Valdimar Lárusson:

Löngum kátt ég lék og dátt

lífs að sáttaboðum.

Nú er fátt um fínan drátt,

fækkar máttarstoðum.

Eigum við svo ekki að ljúka þessu með einni snilldinni frá Rósberg Snædal:

Djásn ég finn og fögur söfn

forn er kynni sanna.

Flýtur inn á friðarhöfn

floti minninganna.

Með þökk fyrir lesturinn,

Dagbjartur Dagbjartsson

Hrísum, 320 Reykholt

S 435 1189 og 849 2715

dd@simnet.is

Að fresta þeirri dáð í dag – sem drýgja mætti síðar