Á 80 ára afmælisdegi fyrsta bæjarstjórnarfundar Akraness sem kaupstaðar, sjá leiðbeinendur í Fjöliðjunni ástæðu að skrifa harðort opið bréf til núverandi bæjarstjórnar Akraness, þar sem þær kalla eftir svörum frá bæjarstjórn vegna kúvendingar í Fjöliðjumáli. Þegar þetta er skrifað hafa ekki borist svör frá bæjarstjórn eða einstaka bæjarfulltrúum á þessum sama vettvangi.

En hvert er tilefni skrifanna?

Bæjarstjórn Akraness kúvendir afstöðu sinni og fyrri samþykktum um að uppbygging Fjöliðjunnar verði á Dalbraut 10, heldur verði starfsemi Fjöliðjunnar skipt upp, hluti færð á Kalmansvelli og annar hluti í samfélagsmiðstöð á neðstu hæð í fjölbýlishúsi að Dalbraut 8 og þeirri hæð deilt með fleiri deildum Akraneskaupstaðar.

Er þetta afmælisgjöfin til starfsmanna Fjöliðjunnar og aðstandenda þeirra?

Í tvö ár og sjö mánuði hefur verið fjallað um uppbygginu Fjöliðjunnar á Dalbraut 10 á fjölda funda. Á öllum þeim fundum hefur verið unnið með og samþykktir gerðar um uppbyggingu Fjöliðjunnar á Dalbraut 10. Vinnuhópur og starfshópur voru skipaðir og unnið út frá staðsetningu á Dalbraut 10. Búið er að breyta skipulagi, þar sem núverandi lóð Fjöliðjunnar var stækkuð um þriðjung til að mæta stækkaðri Fjöliðju. Búið var að kalla til sérfræðinga um ástand hússins sem gáfu grænt ljós á uppbygginu. Unnið var að því að klára teikningar af húsi og lóð, jafnframt að hreinsa út úr Fjöliðjunni það sem hafði skemmst við brunann 7. maí 2019.

Hér að framan vísa ég til fjölda samþykkta sem allar vísa í uppbygginu á Dalbraut 10. Í framhaldinu valdi ég úr þrjár dagsetningar á hinni löngu tímalínu – 2 árum og 7 mánuðum:

• Á fundi í bæjarstjórn 14. janúar 2020:

Skipulags- og umhverfisráð leggur til við bæjarstjórn að staðsetning Fjöliðjunnar verði áfram á Dalbraut 10.
Ástæður þess eru m.a. eftirfarandi: Almenn ánægja stjórnenda og starfsmanna Fjöliðju með þá staðsetningu sbr. þarfagreiningu sem lögð hefur verið fram. Minni óvissa um tímasetningar þ.e. hvenær hægt sé að fara úr þeirri bráðabirgðaaðstöðu þar sem starfsemi Fjöliðjunnar er í dag. Starfsemi Fjöliðju hentar ekki á jarðhæð í íbúðarhúsnæði m.a. vegna hávaða og starfsemi á lóð. Ef óbreytt staðsetning verður samþykkt er ljóst að horfa þarf til stækkunar núverandi lóðar vegna hugmynda um stækkun húss og þá starfsemi sem nauðsynleg er innan lóðar.
Bæjarstjórn samþykkir 9:0 að starfsemi Fjöliðjunnar verði áfram að Dalbraut 10. 

• Á fundi í bæjarstjórn 13. apríl 2021, var samþykkt breyting á deiliskipulagi vegna stækkunar Fjöliðju á Dalbraut 10.
• Á fundi í bæjarstjórn 9. nóvember 2021, þar sem til fyrri umræðu var frumvarp að fjárhagsáætlun fyrir árin 2022 til og með 2025. Þar var einnig lögð fram framkvæmda- og fjárfestingaráætlun fyrir sömu ár. Í þeirri áætlun er gert ráð fyrir uppbyggingu á Dalbraut 10. Áætlun gerði ráð fyrir að Fjöliðjan væri tekin í notkun á árinu 2023 eða um rúmum fjórum árum eftir brunann í Fjöliðjunni.

Við afgreiðslu í Bæjarráði 4. nóvember 2021 samþykktu fulltrúar Framsóknarflokks og frjálsra og Samfylkingar áætlunina, en fulltrúi Sjálfstæðisflokks sat hjá eða tók ekki afstöðu.

Í umræðu um fjárhagsáætlunina leggja 3 af 4 fulltrúum Sjálfstæðisflokksins fram bókun, þar sem þau gagnrýna harðlega launahækkanir æðstu embættismanna, að laun og launatengd gjöld sem hlutfall af rekstrartekjum sé með því hæsta hjá sveitarfélögum, að ekki sé hægt að verða við fjölmörgum beiðnum forstöðumanna stofnana og fleira.

Ekkert rætt um uppskipta Fjöliðju eða flutning Fjöliðju á neðstu hæð í blokk og á Kalmansvelli.

Vek athygli á þessari bókun og afgreiðslu í bæjarráði, þegar vísað er til síðari umræðu fjárhagsáætlunar í bæjarstjórn 14. desember 2021.

Á öllum stigum í ferlinu hafði verið unnið með stjórnendum Fjöliðjunnar sem þekkja vel þarfir þeirra fötluðu einstaklinga sem vinna í Fjöliðjunni eða eru þar í hæfingu. Stjórnendur og starfsmaður hafa verið kallaðir til eða verið í vinnu- og starfshópum þar sem þekking þeirra hefur verið nýtt í ákvarðanatöku varðandi uppbyggingu Fjöliðjunnar.

 Hvað gerðist milli funda bæjarstjórnar 9. nóvember og 14. desember 2021?

 Hvað er það sem kemur upp í huga bæjarfulltrúa og það allra bæjarfulltrúa, þegar þeir sjá allt í einu ljósið handan við hornið. Bæjarstjóri lýsti vel hughrifunum sem væri yfir öllum í morgunútvarpi Bylgjunnar í bítið 21. janúar, þar sem hann sagði frá byggingu samfélagsmiðstöðvar, en þar yrði vinnustaður fyrir fatlaða og frístundstarf fyrir ungmenni, allir væru saman „í glæsilegri hugsun“.

Þar sem bæjarfulltrúar höfðu séð ljósið í glæsilegri hugsun með því að færa uppbyggingu Fjöliðjunnar af Dalbraut 10 á Dalbraut 8 og Kalmansvelli og vart er hægt að nota sterkari lýsingarorð yfir hughrifunum, hvað þurftu þau þá að gera til að það gengi eftir?

• Það fyrsta sem þurfti að gera var að útiloka stjórnendur, leiðbeinendur og starfmenn Fjöliðjunnar og einnig nær alla aðstandendur í að taka þátt í umræðu eða fá upplýsingar um hvað væri í gangi í sölum bæjarstjórnar. Trúnaðarmál, þó verið væri að fjalla um framtíð þessara starfsmanna og væntanlegra fleiri í framtíðinni.
• Ekki að halda fundi í ráðum eða nefndum og fjalla um breytinguna. Ef þyrfti að funda þá væri fundarefni Trúnaðarmál eða ef ekki mætti vita af fundinum þá yrði hann skilgreindur sem Trúnaðarfundur sem ekkert mætti leka út af og sem fæstir vita af.

Hvernig geta bæjarfulltrúar lagst svo lágt að þau útiloki þá aðila í umræðunni, sem hún er að fjalla um og ráðstafa til framtíðar. Þetta var eini hópurinn sem var útilokaður í umræðunni. Eru þau minnihlutahópur sem telur lítið í kosningum, en gera þau það? Ég er kannski svo illa upplýstur að þetta séu bara hefðbundinn vinnubrögð. 

Í upphafi greinarinnar vísaði ég til 80 ára afmælisfundar, en á þeim fundi sagði Ólafur B. Björnsson m.a. „Ég vildi því bræður (þá voru bara karlar í bæjarstjórn. Br.AÓ) góðir, mega vænta stuðnings yðar og leiðbeininga (lbr.AÓ) í hinum ýmsu vandamálum og verkefnum sem leysa þarf“. Hér þarf ekki að fela hlutina, heldur er leitað til þeirra er betur eða best þekkja. 

Hvar voru þeir aðilar innan bæjarkerfisins sem fjalla um mál þessa fatlaða fólks og um leið gæta hagsmuna þess?

• Hvar var velferðar- og mannréttindaráð? Það var enginn skráður fundur haldinn á þessum tíma til að fjalla um breytinguna eða kalla þá aðila til skrafs og ráðgerða á fund sem best þekkja til mála. Það skal þó tekið fram að sviðsstjóri kom að vinnslu málsins á þessum tíma, en sá ekki tilefni til að ráðfæra sig við stjórnendur, né leiðbeinendur Fjöliðjunnar sem eru hennar undirmenn. Til hvers að tala við fólkið á gólfinu?

Haldinn var fundur í velferðar- og mannréttindaráði 28. janúar 2022, þar sem birtur er listi yfir leiðbeinendur Fjöliðjunnar sem hafa leyft sér að spyrja spurninga og gera athugasemdir við afgreiðslu bæjarstjórnar. Forstöðumaður Fjöliðjunnar situr fundinn, var verið að taka hann á teppið vegna skrifa undirmanna sinna? Hefði ekki verið tilefni til að kalla hann á fund fyrir afgreiðslu bæjarstjórnar 14.12.2021. Er ekki kominn tími til að huga að ykkar stöðu ráðsfólk í velferðar- og mannréttindaráði og velta því upp hvort þið séuð að misskilja hlutverk ykkar hvað varðar fatlaða einstaklinga í Fjöliðjunni? Þar er fjölbreyttur hópur sem m.a. hefur takmarkanir hvað varðar aðstæður og fleira. Svo velferða- og mannréttindaráð væri samkvæmt sjálfu sér ætti það að birta sambærilegan lista yfir bæjarfulltrúa sem tóku þátt í afgreiðslunni. Það væri svo kjósenda að taka þá á teppið.

• Hvar var notendaráðið – Samráðshópur um málefni fatlaðs fólks? Það vekur ekki undrun að þrír ráðsmenn kjörnir af bæjarstjórn fylgi leiðtogum sínum, en að þeir sem tilnefndir eru af Þroskahjálp, Öryrkjabandalaginu og Sjálfsbjörg skuli ekki segja stopp. Voru þau kannski ekki upplýst fyrr en 13. desember, þegar búið var að taka ákvörðun? Ég trúi því ekki að fyrrnefndum fulltrúum finnist eðlilegt að stjórnendur, leiðbeinendur, starfsmennirnir og aðstandendur séu sniðgengin og í gangi sé feluleikur gagnvart þeim. Þeirra hlutverk er að passa upp á það, að þau séu ekki sniðgengin.
• Hvar var skipulags- og umhverfisráðið? Á þessu tímabili heldur ráðið þrjá fundi um aðalskipulag – endurskoðun 2018-2030, en þar virðist sem kaupin á eyrinni hafi verið gerð. Ég mun fjalla um það síðar. Þau voru einnig með kynningarfund 13. desember um breytinguna fyrir Velferðar- og mannréttindaráð og notendaráð. Eru þau höfundar feluleiksins?
• Hvar var bæjarráð? Þau héldu ekki fund, þó samkvæmt hefðbundinni dagskrá hefði átt að vera fundur. Það gæti hafa verið haldinn Trúnaðarfundur, sem ekki væri æskilegt að bóka um opinberlega eða kannski var ekki haldinn fundur.

Málefni Fjöliðjunnar eru aftur kominn á byrjunarreit, vinnustaðnum skipt upp. Hvers vegna eru bæjarfulltrúar á þessari vegferð? Hvernig stendur á því að  bókun milli funda hverfur? Með því að fórna fyrri samþykktum um Fjöliðjuna á Dalbraut 10, er þá rekstur Akraneskaupstaðar kominn í gott lag og allir  níu bæjarfulltrúarnir ganga sáttir frá borði – 9:0?

Í ósjálfbærum rekstri bæjarins, þá virðist það lykilatriðið að Dalbrautarreiturinn verði fylltur af blokkum/háhýsum, ekki er pláss fyrir lágreist hús fyrir Fjöliðju með garði. Með þéttingu byggðar – háhýsi, nást tímabundið óreglulegar tekjur sem laga rekstrarafkomu næstu ára.

Ég mun fjalla um þennan þátt síðar á síðum Skessuhorns.

Er ekki kominn tími á nýtt framboð óháð stjórnmálaflokkum?

Í gangi hefur verið undirskriftalisti með yfirskriftinni „EKKERT UM OKKUR, ÁN OKKAR“ að frumkvæði Emmu í Fjöliðjunni sem var m.a. fulltrúi starfsmanna í starfshópi sem fjallaði um uppbyggingu á Dalbraut 10.

 

Andrés Ólafsson