Nú fyrir skömmu varð hræðilegt slys í þessu fallega fjalli. Og við sem næst búum fyllumst sorg því fegurð á ekki að vera banvæn. Því er tímabært að setjast niður og íhuga þær gríðarlegu breytingar sem hafa átt sér stað í nágrenni þessa fjalls og taka um þær umræðu. Sú umræða þarf að byggjast á skilningi sem stefnir málum í farveg sáttar með vitrænni umræðu. Til þess að slík umræða skili árangri þarf að fara fram mat á stöðunni og á þeim grundvelli að varpa fram hugmyndum að lausnum. Við lestur þessa greinarkorns vakna eflaust spurningar um hvað mér komi þetta við og hvort ég hafi eitthvert vit á viðfangsefninu. Það er eðlilegt, en að opna umræðuna getur leitt til samtals þar sem allir tala út frá einum punkti hvort sem þeir eru sammála eða ekki.

Fyrst vil ég líta á þá hagsmuni sem þarna eru í húfi. Þar eru auðvitað í fyrsta sæti hagsmunir landeigendanna. Fólksins sem átti þar griðastað í fögru umhverfi og nýtti sér hin ýmsu gæði til að auðga líf sitt. Gæðalíf er það sem fólk reynir að skapa sér hvort sem það er að rölta um á túnum forfeðranna eða nytja landið til tómstunda á annan hátt svo sem með búfjárhaldi. Þetta fólk er ekki bara eigendur heldur vörslufólk lands og náttúru. Með innrás ferðamanna eru þessi gæði verulega skert.

Aðrir hagsmunir eru svo þau gæði sem íbúar hafa notið átölulaust með rölti um fallega sandströnd, byggingu sandkastala, að tína skeljar og vaða í sjónum þegar hann fellur upp á heitan sandinn á fögrum sumardegi. Þessi gæði hafa íbúum staðið til boða með börnunum í gleði. Og fræðslan og tengingin við náttúruna er mikilvæg öllum. Því öll elskum við og virðum þetta frábæra svæði.

Síðan koma hagsmunir sem eru beint fjárhagslegir og snúa að ört vaxandi atvinnugrein, ferðaþjónustu. Þeir hagsmunir snúa að fjölda fyrirtækja og starfsmanna þeirra og ekki síst heildartekjum sveitarfélagsins. Fjöldi gisti- og veitingastaða njóta hér af og ekki síður njóta allir íbúar með því að ýmis þjónustustarfsemi blómstrar vegna mikillar fjölgunar viðskiptavina. Þetta hvetur til meiri uppbyggingar og áhrifin eru uppbygging svæðis sem hafði búið við kyrrstöðu.

Loks eru það hagsmunir ferðamannsins sem kominn er til landsins til að njóta sérstöðu þess og einstakrar fegurðar. Þar er Kirkjufell og svæðið þar í kring eitt af stóru kennileitum landsins.

En hvernig má þetta allt fara saman? Það er spurningin sem við verðum að svara. Ef við leggjum gott eitt til og leggjum okkur eftir því að hlusta á mörg sjónarmið getum við náð niðurstöðu sem er ásættanleg fyrir alla. Fyrir lífsgæði eigendanna, fyrir náttúru svæðisins og fyrir upplifun heimafólks og gesta. En sporin hræða, við sáum ekki fyrir hver þróunin yrði og við höfum gert mistök.

Með færslu þjóðvegarins yfir vaðalinn var allt í einu opnað fyrir aðgengi að þeim perlum sem þarna er að finna. Staðurinn er kynntur út um allan heim, í gegnum veraldarvefinn sem einn sá fegursti á jörðinni. Myndefni sem er einstakt og verður heimsfrægt á örskömmum tíma. Ferðamenn fara að koma og það þarf að bregðast við. Viðbrögðin voru röng vegna þess að við sáum ekki fjölgunina fyrir. Viðbrögðin voru röng því menn áttuðu sig ekki á því hverju var verið að sækjast eftir. Gerð bílastæðis á röngum stað þýddi að allir þurftu að fara upp fyrir fossinn og sömu leið til baka. Gangandi umferð var því tvöfölduð.

En hvað getum við gert? Þetta ástand mun aðeins breytast með aðgerðum sem hlífa landi og þeim lífsgæðum sem fólkið býr við og nefnd eru hér að framan. Eftir að hafa rýnt í myndir sem birtar hafa verið og staðsett ljósmyndarann út frá þeim er mín tillaga að stefnt verði að nýju aðkomusvæði sunnan við vaðalinn á svæði sem lítt er nýtt og hefur nú þegar verið talsvert raskað. Svæðið verði girt af frá reiðvegi og elsti þjóðvegurinn verði byggður upp sem gönguleið. Ef þessi leið verður farin verður dvalartími á svæðinu styttur verulega og aðkoma auðvelduð mjög. Þessi leið mundi einnig verða til þess að minnka álag á það svæði sem nýtt er af landeigendum og líklegt til að skapa frið um svæðið. Á meðfylgjandi mynd set ég inn svæðið sem ég nefni hér ásamt örvum um helstu sjónarhorn ljósmyndara. Ég tilgreini ekki þau sjónarhorn þar sem ljósmyndarar eru ekki staddir á svæðinu eins og frá Hellnafelli og frá Grundarfirði annarsstaðar.

Um Kirkjufellið sjálft og för fólks á það verður að setja strangar reglur og jafnvel að banna uppgöngu án leiðsagnar eða leyfis. Þar erum við hins vegar komin að umræðu þar sem sveitarstjórn verður að kanna lagaleg skilyrði og leita lausna með landeigendum og lögregluyfirvöldum.

Það er von mín að þessi greinarstúfur verði gagnlegur í umræðunni og hvetji til þess að málin verði skoðuð út frá vitlegum forsendum. Við verðum að bregðast við, tala saman og leita lausna sem eru öllum hagfeldar. Ástandið er staðreynd.

 

Ingi Hans Jónsson, Grundarfirði.