Fjöllum frekar um barnaspítala en eldflaugaárásir

Geir Konráð Theódórsson

Það er undarlega gott að vera kominn aftur hingað til Nígers í Vestur-Afríku. Þegar leigubílstjórinn brunaði með mig heim frá flugvellinum þá kom yfir mig ný tilfinningin sem ég átti erfitt með að skilgreina. Ég horfði á umhverfið og sá að á meðan ég var í burtu á Íslandi hafði risið hálfkláraður skýjakljúfur hérna í hverfinu mínu. Uppbyggingin hérna er hröð og borgin sjálf er að breytast ört og nútímavæðast. Mér þótti þetta skrítið, þessi tilfinningin sem ég fann fyrir var svipuð og þegar ég sá B59 hótelið rísa í Borgarnesi. Þetta var breyting á stað sem mér þykir vænt um. Ég áttaði mig á að ég fann ekki lengur fyrir því að ég væri hlutlaus gestur að heimsækja þessa borg, í staðinn upplifði ég mig sem íbúa sem væri að koma heim. Ég var farinn að horfa á þennan stað með svipuðum augum og ég horfi á blessaða Borgarnesið mitt. Þetta fékk mig til að brosa, þarna var ég í leigubílnum sem brunaði í gegnum sandinn og rykið,og ég fattaði að þessi tilfinning var brennandi þörfin til að gera eitthvað eins og að skella sér í heita pottinn með hádegisliðinu eða setjast með kaffibolla við borðið í Kaupfélaginu, að finna stað og stund til að ræða málin við heimafólk og hafa skoðun á þessum breytingum í nágrenninu mínu. Ég var orðinn heimamaður.

Þrátt yfir að hér vanti auðvitað heita pottinn og Kaupfélagið og þrátt fyrir að það sé skrítið að viðurkenna þessa tilfinningu, þá veit ég að partur af mér á núna heima hérna í Níger. Mér þykir vænt um staðinn, hann á eitthvað í mér og mér þykir vænt um fólkið og ég finn að ég hlakka til að deila reynslunni af lífinu hérna með ykkur. En ég játa að síðasti pistill frá mér hér í Skessuhorninu var frekar þungur og alvarlegur, það bara brann á mér þetta alvarlega málefni um flóttafólkið í eyðimörkinni. Sama tilfinning kom aftur yfir mig í síðustu viku þegar það var gerð eldflaugaárás hérna á borgina Niamey, blessunarlega misheppnaðist hún og enginn slasaðist, því það er auðvitað margt alvarlegt hérna á þessu svæði. En ég vil frekar reyna að fjalla um hið góða og jákvæða.

Því vil ég segja ykkur frá heimsókn minni á barnaspítalann CURE hér í Niamey. CURE eru alþjóðleg kristin hjálparsamtök sem hafa það að markmiði að setja upp og reka barnaspítala í vanþróuðum löndum. Hérna í Níger sérhæfa þau sig í að framkvæma aðgerðir á börnum sem eru holgóma, börnum sem hafa orðið fyrir miklum brunasárum sem og börnum sem geta ekki gengið vegna ýmissa ástæðna.

Lífið í vanþróaðasta landi í heimi er erfitt og alveg sérstaklega fyrir þessi börn. Oftast hafa fjölskyldur þeirra enga möguleika á læknisþjónustu og þau alast upp í mikilli eymd og vonleysi. Þegar ég gekk um spítalann með vinum mínum Joel og Ezekiel sem vinna þarna og túlkuðu fyrir mig, þá var einstaklega erfitt að heyra sögurnar frá fólkinu. Hvernig það væri að alast upp í þorpi þar sem allir sögðu að fötlun væri bölvun og ekkert væri hægt að gera til að breyta því. Hvernig það væri að eiga sér ekki venjulegt nafn í þorpinu heldur bara heyra uppnefni eins og „skakklappi“ eða „skrímslaandlit“ og að uppáhaldsleikur unglinganna væri að hrekkja þig og hrinda þér um koll. Hvernig það væri að vera hrakinn burt frá skólanum vegna þess að það væri tilgangslaust sóa menntun á barn sem væri fætt til að verða betlari.

Þetta heyrði ég og ég gerði mitt besta til að halda andlitinu, þetta var skelfilegt að heyra en þegar ég horfði um svæðið virtist fólkið samt svo vongott. Túlkurinn minn sagði að þetta fólk væri hið heppna. Þetta voru mæður og börn sem byggju á spítalasvæðinu á meðan börnin væru að jafna sig eftir aðgerðirnar. CURE spítalinn er sá eini hérna sem sérhæfir sig í þessum aðgerðum og því miður er biðlistinn langur. Á meðan ég hlustaði á sögurnar þá heyrði ég stundum vel hljóðin í verkfærunum sem voru notuð á skurðstofunni til að saga í sundur og leiðrétta beinin. Þetta er ekki stór spítali en þar gera allir sitt besta, læknarnir þarna ná að framkvæma í kringum sex aðgerðir á dag en þeir gætu gert betur ef þeir fengju fleiri lækna. Á útisvæðinu í kringum skurðstofuhúsið sá ég börn um allt, þau voru í hjólastólum, á hækjum, í gifsi og með sárabindi, öll að gera sitt besta til að vera bara börn og leika sér.

Fyrir mikið af þessum börnum hefur öll ævin verið einkennd af því sem var líkamlega að þeim, fyrir sum þeirra var fötlunin jafnvel nafn þeirra. Þau koma hingað með foreldrum sínum, þau fara í röntgenmyndatöku og greiningu, og ef læknarnir á CURE geta hjálpað þá fara þau á biðlista og svo á endanum í aðgerð. Eftir aðgerðina kemur líkamleg endurhæfing og nýtt líf, en til að hjálpa þeim með lífið þurfa þau líka andlega endurhæfingu. Ég fékk að vera með hópnum þegar börnin í endurhæfingunni komu saman fyrir kennslustund í listrænni tjáningu. Ég sat á gólfinu innan um öll þessi börn, og með pínulítinn dreng sem klifraði upp í fangið á mér, og ég hlustaði með þeim á vinalega félagsráðgjafann tala á Hausa tungumálinu um hvað sé best að gera ef einhver kemur og er að stríða manni. Túlkurinn þýddi fyrir mig á meðan litli drengurinn í fanginu brosti og renndi fingrunum í gegnum furðulega síða hárið mitt. Ég horfði út um gluggann og horfði á mæðurnar í litríkum klæðnaði ganga framhjá og veifa til barnanna, þær voru á leiðinni út í spítalagarðinn til að sjá um sameiginlegu matjurtagarðana. Allt í einu var fyrirlesturinn búinn, börnin kinkuðu brosandi kolli og starfsfólkið hjálpaði þeim að koma sér fyrir um herbergið til að teikna andlit og segja sögur til að vinna með tilfinningarnar sínar. Ég kvaddi litla drenginn og læddist út á meðan krakkarnir voru niðursokknir í að lita brosandi andlitin. Það var kominn tími fyrir mig að fara heim.

Þegar heimsókninni var lokið kvaddi ég læknana, hjúkrunarfræðingana og allt hitt starfsfólkið og þakkaði þeim fyrir að fá að heimsækja það og fyrir það göfuga starf sem þau væru að vinna á þessum stað. Ég kvaddi og gekk brosandi og vongóður í átt að bílnum mínum, en á leiðinni út þá sá ég biðsvæðið. Þarna var fólkið sem var á biðlistanum eftir að koma börnunum sínum í aðgerð, og ég vissi að að margt af þessu fólki var með börn sem læknarnir hérna á CURE geta ekki hjálpað. Brosið mitt hvarf en ég var og er samt vongóður. Heimafólk hér í Níger sem og erlendir aðilar eru að gera sitt besta til að hjálpa, og vonandi geta öll börn einn daginn fengið þá aðstoð sem þau þurfa.

Ég mun fjalla betur um CURE spítalann í Samfélaginu á Rás 1 á næstunni, en þangað til vil ég benda ykkur á www.cure.org ef þið viljið fræðast meira um starfið.

 

Geir Konráð Theódórsson í Níger.