Úrskurðarnefnd um upplýsingamál kvað á föstudaginn upp þann úrskurð að Akraneskaupstað hafi átt að afhenda blaðamanni Skessuhorns lista yfir umsækjendur um starf upplýsingafulltrúa þegar hann sóttist eftir þeim upplýsingum. Stjórnendur Akraneskaupstaðar gáfu umsækjendum þvert á móti kost á því að draga umsóknir sínar til baka áður en nöfn umsækjenda voru afhent blaðamanni.

Forsaga málsins er sú að Akraneskaupstaður auglýsti 23. apríl sl. lausa stöðu upplýsingafulltrúa sveitarfélagsins og var umsóknarfrestur til 11. maí. Þann 3. júní óskaði blaðamaður Skessuhorns eftir upplýsingum frá Steinari Adolfssyni sviðsstjóra stjórnsýslu- og fjármálasviðs um nöfn umsækjenda. Daginn eftir var óskin ítrekuð og sama dag var blaðamanni tjáð að erindið væri til vinnslu. Þann 6. júní var óskin enn ítrekuð og fékk þá efnislega sama svar. Enn var erindið ítrekað 10. júní. Síðar þann dag barst svar frá Hörpu Hallsdóttur mannauðsstjóra Akraneskaupstaðar á þá leið að borist hefðu 32 umsóknir um stöðuna og þar af hefði einn dregið umsókn sína til baka. Akraneskaupstaður bauð 15 umsækjendum í viðtal og sjö umsækjendum í framhaldsviðtal. Þá sagði orðrétt í svari Hörpu Hallsdóttur: „Varðandi fyrirspurn þína um að senda þér lista yfir nöfn þeirra er sóttu um starfið þá er hægt að verða við því. Hins vegar höfum við þann háttinn á að tilkynna umsækjendum um slíkt áður en listinn er birtur og þá boðið þeim, sem ekki vilja að nafn þeirra birtist, að draga umsókn sína til baka. Við getum sent út slíka tilkynningu til umsækjenda en við verðum að gefa þeim smá svigrúm til að bregðast við, eða um 2-3 daga. Þar sem langt er liðið á umsóknarferlið er viðbúið að margir umsækjendur, allavega þeir sem ekki komust í framhaldsviðtal, munu óska eftir því að draga umsókn sína til baka þannig að listinn mun styttast töluvert. Listinn ætti að vera tilbúinn á föstudaginn.“

Blaðamaður Skessuhorns ítrekaði í kjölfarið ósk sína um upphaflegan lista yfir umsækjendur. Enn svarar Harpa svo: „Listinn verður tilbúinn til afhendingar föstudaginn 13. júní þegar búið er að upplýsa umsækjendur um beiðnina. Nöfn þeirra er draga umsóknina til baka verða ekki á listanum, enda þá ekki aðilar mála.“ Í framhaldinu vísaði blaðamaður málinu til úrskurðarnefndar um upplýsingamál og taldi að afgreiðsla sveitarfélagsins hefði ekki verið í samræmi við ákvæði upplýsingalaga.

Á meðan málið var til umfjöllunar hjá úrskurðarnefndinni kom í ljós að upphaflega hefðu umsækjendur verið 31 en ekki 32 eins og upphaflega var tilkynnt. Þá sendi Akraneskaupstaður blaðamanni þann 13. júní lista með nöfnum 19 umsækjenda.

Í umsögn Akraneskaupstaðar til úrskurðarnefndarinnar kom fram að þegar einstaklingur sem sótt hefur um opinbert starf dregur umsókn sína til baka sé hann samkvæmt orðanna hljóðan ekki lengur umsækjandi um starfið og falli þar af leiðandi ekki undir hugtakið umsækjandi.

Í niðurstöðu úrskurðarnefndarinnar kemur fram að í upplýsingalögum sé mælt fyrir um að þegar aðrar takmarkanir á upplýsingarétti samkvæmt lögunum eigi ekki við sé skylt að veita upplýsingar, sem varði opinbera starfsmenn, um nöfn og starfsheiti umsækjenda um starf þegar umsóknarfrestur sé liðinn. Þá kemur fram að í skýringum með lagaákvæði upplýsingalaga sé tilgreint að ákvæðið sé til þess að mæta sjónarmiðum um opna stjórnsýslu og stuðla að opinni umræðu um stöðuveitingar hjá opinberum aðilum.

Þá kemur fram að í lögum um réttindi og skyldur starfsmanna ríkisins sé efnislega sambærileg regla einnig lögfest, en þar kemur fram að skylt sé, ef þess er óskað; „að veita almenningi aðgang að upplýsingum um nöfn og starfsheiti umsækjenda þegar umsóknarfrestur er liðinn.“

„Af þessu leiðir að á Akraneskaupstað hvíldi skýr lagaskylda til að veita almenningi aðgang að upplýsingum um umsækjendur um starf upplýsingafulltrúa hjá sveitarfélaginu, þegar þeirra var óskað, enda væri umsóknarfresturinn liðinn. Þeirri ósk bar sveitarfélaginu að verða við svo fljótt sem verða mátti en hefði beiðnin ekki verið afgreidd innan sjö daga frá móttöku hennar skyldi skýra beiðanda um gögnin frá ástæðum tafanna og hvenær ákvörðunar væri að vænta,“ segir orðrétt í niðurstöðu úrskurðarnefndarinnar.

Úrskurðarorð nefndarinnar eru eftirfarandi: Kærandi, Halldór Jónsson, á rétt til aðgangs að upplýingum um nöfn og starfsheiti þeirra einstaklinga sem voru umsækjendur um starf upplýsingafulltrúa hjá Akraneskaupstað, sem auglýst var 23. apríl 2025, þegar kærandi óskaði eftir upplýsingunum hinn 3. júní 2025.“

Akraneskaupstað bar að afhenda lista yfir umsækjendur