Rætt stuttlega við Ásthildi einn sýnenda

Síðdegis á föstudaginn var opnuð ný sýning í Safnahúsi Borgarfjarðar í Borgarnesi. Ber hún heitið Breytingar á norðurslóðum og er sett upp í samstarfi við rannsóknarhópinn Changes on Northern Shores (CNS). Hópurinn samanstendur af listamönnum og vísindafólki víða að úr heiminum sem á það sameiginlegt að vinna að því að varpa ljósi á þær breytingar sem eiga sér stað á norðurslóðum m.a. vegna hlýnunar jarðar. Fólkið sem myndar hópinn tengir saman listir og vísindi og vill með því varpa ljósi á hnignun líffræðilegs fjölbreytileika norðurslóða og þær loftslagsbreytingar sem eiga sér stað þar. Hvetur fólkið til aukinnar umhugsunar um sjálfbærni og umhverfismál.

Ásthildur Jónsdóttir, er listamaður og fræðimaður á sviði menntavísinda. Ásthildur ólst upp í Brennu í Lundarreykjadal en býr nú bæði í Reykjavík og Helsinki. Blaðamaður Skessuhorns skoðaði sýninguna og ræddi stuttlega við Ásthildi.

„Í listsköpun minni vinn ég gjarnan með form innsetninga, samfélagslist og þátttökulist. Ég hef um árabil helgað sig umhverfisvernd og sjálfbærni. Viðfangsefni verka minna eru staðir, minningar, samtakamáttur og samskipti milli fólks og við umhverfi þess. Innsetningar mínar vefa oft saman raddir þátttakenda á völdum stöðum og mynda þannig lagskipta frásögn sem endurspeglar bæði mannleg og vistfræðileg viðhorf. Ég leitast við að skapa samkennd, samábyrgð og dýpri tengingu við náttúruna,“ útskýrir Ásthildur.

**Listafólkið sem sýnir í Borgarnesi. F.v. Kaisu Koivisto, Valgerður Hauksdóttir, Ásthildur Jónsdóttir, Tulle Ruth og Fernando Ugerte.**

Birkikór!

Á sýningunni í Safnahúsinu sýnir Ásthildur m.a. innsetninguna „Rætur þrautseigju.“ „Þarna heiðra ég landgræðslu bóndann Baldvin Björnsson í Skorholti í Melasveit. Hann hefur í áratugi unnið að vistheimt með því að hlúa að hrjóstrugum melum við Fiskilæk. Með því að bera á jarðveginn áburð í hæfilegu magni hefur honum tekist að endurheimta birkitré jafnvel þótt sauðfé hans gangi á landinu. Innsetningin varpar ljósi á getu til aðgerða á sviði sjálfbærni og hæfni til að græða jörðina. Í innsetningunni er ég með þátttökuverkið „Ef ég væri birki.“ Gestum stendur til boða að setja á sig birkikórónu og íhuga hver viðhorf þeirra væri ef þeir væru birki. Þeim gefst tækifæri til að skrifa skilaboð til mannkynsins út frá sjónarhorni birkitrésins. Safn skilaboða mynda þannig birkikór. Þessi einfalda athöfn gerir gestina að landvörðum og hvetur til persónulegrar ábyrgðar,“ segir Ásthildur.

Í innsetningu hennar er sömuleiðis líka skúlptúrinn Fræsafnarinn. „Þessi hluti innsetningarinnar tengir hið táknræna og efnislega, og jarðbindur áhorfandann í rými þar sem náttúran er bæði heiðruð og endursköpuð. Til að dýpka tengsl listar, aðgerða og endurheimtar enn frekar eru gestir hvattir til að koma með birkifræ og leggja til verksins á meðan sýningunni stendur. Skúlptúrinn hefur því tvíþætt gagnvirkt hlutverk, að vera bæði verndandi og gefandi. Við lok sýningarinnar verða fræin gefin til frekari vistheimtar í Borgarfirði,“ segir Ásthildur.

Ein af ljósmyndum Ásthildar er af Baldvin bónda í Skorholti að dreifa áburði og skrifað undir í orðastað hans: „Ég fæ styrk fyrir áburðinum en ég ber alltaf meira á en ég fæ styrk fyrir. Það er ekki bara birkið sem tekur við sér, heldur líka allur fallegi melagróðurinn. Þetta tekur tíma, ég er ekkert óþolinmóður.“

Changes on Northern Shores

Á sýningunni í húsakynnum Safnahúss Borgarfjarðar eru sýndar ljósmyndir á vegg og í sjónvarpi, skúlptúrar, hljóðinnsetningar og fleiri listform. Verkefni hópsins Changes on Northern Shores hafa að mestu beinst að norðurslóðum; umhverfinu, samfélögunum, sögunni og lífríkinu. Heimsóknin til Íslands með þessa sýningu er því tækifæri til að opna á samtal við áhorfendur í Borgarnesi. „Þátttakan í CNS er valdeflandi. Innan samtakanna eru listir og vísindi ekki sitt hvort tungumálið, heldur tvær leiðir til að segja sömu brýnu söguna. Vísindin færa okkur upplýsingarnar, mynstrin, sannanir fyrir breytingunum; list færir þennan sannleika yfir í heim tilfinninga, ímyndunarafls og sameiginlegrar merkingar. Saman búa listir og vísindi til brú sem er nógu sterk til að bera skilning þvert á menningu og fræðasvið. Í þessum samtökum umhverfist samvinnan í þrautseigju. Við lærum ekki bara af fræðum hvers annars, heldur líka af sjónarhorni hvers og eins. Og í þessari sameiginlegu sýn finn ég von: Von sem stendur styrkum fótum í þeirri trú að sjálfbær framtíð sé möguleg þegar upplýsingar, sköpun og umhyggja fá að flæða fram saman, eins og vatnið sem tengir okkar,“ segir Ásthildur Jónsdóttir að endingu.

Sýningin í Safnahúsinu verður opin á opnunartíma safnsins til 2. nóvember nk.

**Fernando Ugerte kemur frá Mexíkó og sýnir fjölda ljósmynda frá Grænlandi þar sem hann hefur búið í tvo áratugi.**

Sýningin Breytingar á norðurslóðum hefur verið opnuð í Borgarnesi

Rætt stuttlega við Ásthildi einn sýnenda

Rætt stuttlega við Ásthildi einn sýnenda