Allsherjar bæjarhátíð verður slegið upp fyrir framan Þjóðminjasafnið í Reykjavík á Menningarnótt laugardaginn 23. ágúst milli kl. 13 og 16:30. Þá verður kaupstaðarlífið á 19. öld í brennidepli, m.a. hestar glíma og þjóðdansar. Gísli Einarsson, ritstjóri Landans, kynnir dagskrá hátíðarinnar.

Í tilkynningu kemur fram að á dagskrá verður kynning á íslenska hestinum og mikilvægi hans, glímukennsla, þjóðdansar og leiðsögn um safnið. Þá gefst gestum tækifæri til að læra að sitja hest í söðli og klifja hann varningi, gæða sér á grautarlummum og fræðast um lífið á 19. öld. Í lok dagskrár mun Einar Falur, ljósmyndari, bjóða upp á leiðsögn um sýningu sína Samtal við Sigfús. Jafnframt verður aðgangur að safninu ókeypis og kaffihúsið opið að vanda.

Bent er á að komi til slagveðurs verður dagskráin færð inn í húsakynni safnsins, allt nema hestarnir. „Í samstarfi við Árnastofnun verður hægt að póstleggja bréf sem búin eru til í vinnustofu í Eddu, húsi íslenskunnar, Arngrímsgötu 5. Kaupa þarf frímerki í safnabúð Þjóðminjasafnsins.Viðburðurinn er í samstarfi við Sögusetur íslenska hestsins.

Áhugaverðir punktar um 19. öld

Nítjánda öldin var tími breytinga og tækiþróunar. Þá tóku Íslendingar stefnu á að mynda sérstakt þjóðríki og vegferðin í átt að sjálfstæði hófst. Fjölbreytni í atvinnulífi jókst samfara útgerð þilskipa. Verslun margfaldaðist og vísir að borgarastétt varð til.

Íslendingar skiptu fremur oft um bústaði og fluttust meira á milli héraða en alþýða margra annarra þjóða. M.a. þess vegna komu aldrei upp verulegar mállýskur í tungumálinu. Á ferðalaginu höfðu Íslendingar aðallega hesta sem reiðskjóta og reiddu á þeim varning, en víða var margra daga ferð í verslunarstað. Þar sem hestar voru að jafnaði klyfjaðir varningi, þá kom ekki hjólið og þar með kerran til landsins fyrr en seint á 19. öld.

Glíman á sér rætur að rekja til víkinganna, en nýr áhugi vaknaði á 19. öld. Þá voru glímuaðferðir formfestar og reglur skráðar. Þótt hún hafi tekið breytingum, hafa meginatriðin haldist; jafnvægi, fótaburður og drengskapur.

Elstu heimildir um dans á Norðurlöndunum má finna í íslenskum bókmenntum. Æðstu yfirvöld voru mótfallin dansi á mannamótum þar sem hann þótti ýta undir misjafna framkomu og leiða af sér óskilgetin börn! Skipulögð söfnun á þjóðdönsunum hófst á 20. öld, en þeir skiptast í sagnadansa og söngleiki. Sagnadansar eiga sér undirflokka eins og hringdansa, stígdansa og hringbrot.

Þjóðminjasafnið býður til kaupstaðarferðar á Menningarnótt