Fyrr í sumar kom út kynningarblað um Dali. Blaðið var samstarfsverkefni Dalabyggðar og Skesshorns. Meðal annars var í blaðinu rætt við hjónin Guðlaugu Kristinsdóttur og Sigurð Ólafsson sem fluttu í Búðardal og hafa búið sér þar nýja framtíð. Viðtalið tók Guðrún Jónsdóttir blaðamaður og fer það hér á eftir.

Við Sunnubraut í Búðardal stendur fallegt hús sem greinilega hefur verið nostrað við. Þar búa þau Guðlaug Kristinsdóttir og Sigurður Ólafsson. Í höndum þeirra hefur húsið tekið stakkaskiptum og þar líður þeim vel. Bæði eru þau Dalamenn að uppruna, en bjuggu til skamms tíma á Akureyri. Blaðamaður leyfir sér að nota gælunöfn þeirra hjóna í viðtalinu. „Þegar ég fæddist bjuggu foreldrar mínir á Svarfhóli í Laxárdal en voru að byggja nýbýlið Engihlíð á jörðinni og þar ólst ég upp,“ segir Siggi. Gulla er hins vegar úr Saurbænum. „Ég er fædd á bænum Þverdal í Saurbæ,“ segir hún. „En fór þaðan sjö ára gömul á Akranes þar sem ég var öll grunnskólaárin.“

Akureyri er enn „heim“

Eftir grunnskóla lá leið Gullu til Reykjavíkur þar sem hún fór í Verslunarskólann í tveggja ára nám til verslunarprófs. „Við Siggi vorum farin að búa saman seinni veturinn þar,“ segir hún. „Svo fluttum við norður.“ Af hverju norður? „Jú, á þessum tíma þurftu iðnnemar að fara á námssamning hjá meistara,“ segir Siggi. „Ég ætlaði að fara að læra rafvirkjun og það var ekkert hægt að komast á samning í Reykjavík. Meiningin var að vera fjögur ár á Akureyri. Þau urðu hins vegar 45 árin fyrir norðan.“

Atvinnuleysi í tvö ár

Þegar norður kom fór Gulla fyrst um sinn að vinna hjá KEA. „Það gerðu allir sannir nýbúar á Akureyri,“ segir hún og hlær. „Svo lentum við í atvinnuleysi árin 1992 til 1994, því þá voru erfiðir tímar fyrir norðan. Ég varð atvinnulaus og Siggi náði yfirleitt ekki fullri vinnuviku. Eitt af því sem hamlaði mér í atvinnuleitinni var að ég var ekki með stúdentspróf. Svo ég dreif mig í nám og varð stúdent. Svo var ég ekki búin að vera með hvíta kollinn nema í tvær vikur þegar það var hringt og mér boðin vinna hjá Pósti og síma.“

Viðskiptafræðinám og eigin rekstur

Gulla gat ekki hugsað sér að verða atvinnulaus aftur og dreif sig í viðskiptafræði við Háskólann á Akureyri. Það var ekki þrautalaust, en henni tókst að ljúka þessu þriggja ára námi á fjórum árum með fullri vinnu. Seinni tvo veturna var hún orðin forstöðumaður þjónustuversins hjá Íslandspósti og það þýddi miklar annir. Því tók hún seinni tvo veturna utan skóla. Hún hefur lengi rekið eigin bókhaldsþjónustu og segir það mikilvægt að hafa námið að baki.

Óvænt einkenni

Siggi tók fyrstu önnina í rafvirkjanáminu í Reykjavík, en kláraði svo fyrir norðan en hann komst á samning hjá Raftækni og meistaranum Ingva Rafni Jóhannssyni. Þar var hann í átta ár en lengst af starfaði hann að fjölbreyttum verkefnum hjá Ljósgjafanum ehf. En lífið átti eftir að sýna á sér óvæntar hliðar. „Þegar Covid herjaði snemma árs 2020 var ég einn af verkstjórunum,“ segir hann. „Á sama tíma vann ég líka fyrir Rauða krossinn; var í aðgerðarstjórn fyrir þeirra hönd, en ég hef starfað á vegum samtakanna frá árinu 1979. Fyrst sem skyndihjálparkennari en fljótlega í stjórn og síðar sem formaður. Fyrst í átta ár í Akureyrardeildinni og seinna í fjögur ár í sameinaðri Eyjafjarðardeild. Allt starf fyrir Rauða krossinn var unnið í sjálfboðavinnu. Þetta var erfiður vetur, vond veður, banaslys og svo kom Covid sem flækti allt með nýjum umgengnisreglum, það voru sífellt ný verkefni sem þurfti að leysa. Á sama tíma og álagið var mikið vegna Rauða krossins þurfti ég að sinna minni vinnu. Það kom að því að þetta varð hreinlega of mikið; ég fór í kulnun og datt út úr vinnu um miðjan maí.“

Í þessu húsi á Akureyri var heimili Gullu og Sigga í um 30 ár.

Griðastaður

Siggi segir að megin ástæðan hafi verið álagið í vinnunni. „En þetta var líka uppsafnað,“ segir hann. „Ég var einn af þeim sem bar ábyrgðina á starfsmannahópi með mörg stór verkefni sem voru flókin í framkvæmd af sóttvarnaástæðum. Það var mikil áskorun og mætti mismiklum skilningi. En ég gat bakkað svolítið út fljótlega eftir að Covid byrjaði því ég hafði farið í verkefni við fjósbyggingu í Hörgárdal og kom ekkert á verkstæðið nema bara á kvöldin ef þurfti. Rafvirkjavinnan var umfangsmikil; svona fjós er mikið orkuver. Þarna hafði ég félagsskap; vann með heimilisfólkinu og öðrum iðnaðarmönnum í nokkrar vikur en annars var rólegt.“

Loksins rétt greining

Fyrst þegar Siggi veiktist fór hann upp á sjúkrahús, með andköf og öndunarerfiðleika. „Einkennin voru strax stimpluð sem Covid,“ segir hann. „Það var ekki fyrr en í þriðja skiptið sem ég fór að ég varð svolítið pirraður og spurði hvort það gæti ekki verið streita sem ylli þessu. Læknirinn játti því eftir nokkra umhugsun, þetta gætu alveg verið einkenni kulnunar. Þá fór af stað nýtt ferli, það var allt gert fyrir mig og meira en það.“ Hvenær fannst þér þetta byrja að lagast? „Ja, ég hætti náttúrulega að vinna,“ segir hann. „Ég gerði ekkert í sex mánuði. En eitt af því sem læknirinn sagði var að ég þyrfti helst að skipta um umhverfi. Hún sagði mér ekki beinlínis að flytja, en ég tók hana á orðinu,“ segir hann og brosir.

Ný hugmynd

Um fjórum vikum eftir að Siggi veiktist áttu þau hjónin leið vestur í Dali vegna kaupa á bíl. Pálmi bróðir Sigga sem þá bjó í Haukadalnum kom norður ásamt Guðrúnu konu sinni til að heimsækja bróður sinn „Við fórum svo með þeim hingað vestur,“ segir Gulla. „Pálmi rúntaði þá með okkur um þorpið í Búðardal og sýndi okkur ýmis hús.“ Siggi bætir við að hann hafði þá eiginlega verið komin á það að fara að hætta að vinna. „Svo það læddist að okkur ný hugmynd; að mögulega ættum við að kaupa eign hérna,“ segir hann.

Örlagaríkt símtal

Þetta leiddi til þess að þau kíktu inn á fasteignavefinn og sáu húsið á Sunnubrautinni á söluskránni. „Ég kannaðist dálítið við fasteignasalann,“ segir Gulla. „Svo ég taldi að ég gæti nú alveg hringt í manninn, enda hefðum við ekkert annað að gera.“ Í kjölfarið fóru þau svo og skoðuðu húsið, sem var tómt. En hvernig var þessi upplifun fyrir mann með einkenni kulnunar? „Ég hef alltaf haft gaman af húsum sem þarf að endurbæta,“ segir Siggi brosandi. Gulla bætir við að henni hafi strax litist vel á húsið þegar hún leit yfir rúmgóða stofuna. Þau eiga eina dóttur, Hrafnhildi Guðrúnu sem býr í Reykjavík. Á leiðinni norður aftur hringdu þau í hana og sögðust hafa verið að skoða hús í Búðardal. Hún hvatti þau til að láta verða af því að kaupa.

Húsið

Vissulega var ákvörðunin stór, að flytja burt eftir 45 ára búsetu á Akureyri. Þar hafði þeim fundist gott að búa og voru bæði að nálgast eftirlaunaaldur. Þau ræddu málið vel á leiðinni norður og niðurstaðan varð að slá til. Siggi var áhugasamur. „Ég sá strax að ég gæti gert hvað sem ég vildi í þessu húsi,“ segir hann. „Það er byggt þannig að það er hægt að taka alla milliveggi í burt eða færa þá.“ Hvað Gullu varðaði var málið flóknara því hún var með tvær konur í vinnu fyrir norðan. „Ég hefði alveg verið til í að selja reksturinn, “ segir hún. „En þá hefði ég ekki endilega getað tryggt þeim vinnu áfram. Auk þess hafði ég áhyggjur af viðskiptavinum okkar ef ég seldi.“

Húsið er eins og nýtt og Siggi hefur smíðað fínan pall við innganginn.

Drjúg verkefni

Í tvö ár var Gulla því áfram fyrir norðan, en kom aðra hverja helgi í Búðardal eða vann þar í mislangan tíma. Svo kom að því að önnur samstarfskvenna hennar bauðst til að halda rekstrinum áfram og keypti búnaðinn. „Þannig gátu viðskiptavinirnir verið hjá okkur áfram,“ segir Gulla og er nú með ágæta vinnuaðstöðu á Sunnubrautinni. Þaðan vinnur hún fyrir viðskiptavini um allt land og erlendis líka auk fólks og fyrirtækja í Dölunum. Þeim hjónum finnst ótrúlega margt jákvætt vera að gerast í Búðardal og Siggi segir vistaskiptin góð. „Þegar ég kom byrjaði ég að byggja mig upp,“ segir hann. „Ég var fyrst algerlega þreklaus, vann í um klukkutíma og varð að leggja mig í þrjá. Það hjálpaði mér mikið að dóttir okkar var í sumarfríi fyrstu vikurnar sem ég var að vinna í húsinu og var mér til halds og traust í verkefnum og barnabörnin voru hér líka.“ Gulla tekur undir þetta. „Það er sterk tenging á milli þeirra feðginanna og ég tel að það hafi hjálpað Sigga mikið til að byrja með.“

Sóttur í vinnu

En svo jókst orkan áfram og í nóvember var haft samband við mig frá MS í Búðardal, hvort ég gæti komið í ákveðið verkefni hjá þeim þar sem rafvirkinn þeirra var ekki tiltækur í það þá. Á þessum tíma og fram á næsta sumar vann ég í gegnum Ljósgjafann.“ Siggi hafði líka verið búinn að hafa samband við Hilmar Óskarsson rafvirkja sem var reyndar frekar að draga saman seglin sjálfur og vildi ekki bæta við sig manni. „En sumarið eftir að ég flutti var ég farinn að vinna hjá honum,“ segir hann. „Og geri það eftir því sem ég sé mér fært. Og það er drjúgt að gera!“

Fagið skemmtilegt

Siggi hefur ekki enn fengið bakslag en segist líka reyna að ofgera sér ekki. Það þarf líka að njóta hússins sem þau hafa byggt við og gert upp bæði að utan og innan. „Svo við erum ekkert að fara að hætta að vinna,“ segir Siggi og hlær. Í dag er hann enn í miklum tengslum við fyrrum vinnufélaga sína á Akureyri og kaupir raflagnaefni frekar þar en í Reykjavík, það er yfirleitt komið fyrr vestur með því móti. „Ég hef gaman af faginu mínu,“ segir hann. „Og að sumu leyti er það líka áhugamál.“

Næsta haust hafa þau búið saman í 49 ár. Þau fara bráðlega í frí erlendis með fólkinu sínu. Hrafnhildur Guðrún er lífeindafræðingur og Stefán Þórarinsson tengdasonur þeirra er flugvirki. Barnabörnin eru tvö. Að lokum spyr blaðamaður Sigga hvort það hafi hjálpað honum að gera upp húsið. „Jú, örugglega. Svo finn ég núna að það er komin sál í það, þetta er orðið mitt hús.“

Komin sál í húsið