Rætt við Kristbjörgu Þóreyju Ingólfsdóttur Austfjörð á Hvanneyri

Hún er lágvaxin, sterkbyggð kona með stórt nafn. Kristbjörg Þórey Ingólfsdóttir Austfjörð er fædd með ást á hestum og finnst sem hún sé komin heim þegar hún dvelur eða býr í sveit en finnur fyrir eirðarleysi í þéttbýli. Hún er fædd á Akureyri, alin upp hjá ömmu og afa og þessi snót kom í heiminn árið 1967. Um leið og aldur leyfði fór hún í sveit á vorin, áður en skóla var lokið og dró það eins lengi og hægt var að koma til baka að hausti. Sveitin var hennar líf. Við ræddum við Kristbjörgu og heyrum hennar sögu.

*Beinabygging manna og hesta er ótrúlega lík eins og sjá má.*

Fyrsta ferðin til útlanda

„Ég fæddist með hjartagalla, sem uppgötvaðist þegar ég var smábarn. Það var ekki hægt að gera við hann hérlendis svo að ég þurfti að fara til London í aðgerðina. Svo þegar ég var á öðru ári, flaug ég út með hjúkrunarkonu sem var bresk en bjó á Akureyri. Á þeim tíma var ekki rætt um að foreldar eða einhverjir nákomnir færu með. Í dag er þessi aðgerð lítið mál og ég náði mér vel. Auðvitað þurfti ég að dvelja í London einhvern tíma svo heim kom ég, talandi ensku. Við héldum alltaf kunningsskap hjúkrunarkonan og ég. Hún var alveg yndisleg. En þarna var lagður grunnur að enskukunnáttu minni sem átti eftir að koma sér vel og á sjúkrahúsinu fékk ég að fara á rugguhest, sem var magnað fyrir mig.“

Aldrei smeik við að prófa

„Ég ætlaði í Bændaskólann eftir að grunnskólanum lauk, en ég varð móðir fyrir tvítugt, svo ekkert varð úr því. En ég hafði alltaf verið krotandi og teiknandi þannig að ég fór í myndlistarskólann á Akureyri í einn vetur. Svo opnaði ég Tattústofu á Akureyri, bara af því að mig langaði að gera það. Ég hafði ekkert lært það en gat teiknað. Það voru ekki allir kátir með þetta framtak mitt, en mér var alveg sama og hélt þessu áfram á meðan mér fannst það áhugavert. Þá lokaði ég bara stofunni og fór að vinna í Belgíu í nokkra mánuði á íslandshesta búgarði og bjó meira að segja í kastala. En ég gat aldrei gefið drauminn um bóndann og vinnu með hesta í útlöndum upp á bátinn og í Belgíu kynntist ég Olil Amble knapa og tamningakonu. Hún bjó á Selfoss og mig langaði að læra tamningar. Það varð því að ráði að ég fór til hennar og passaði börnin á meðan hún fór erlendis til að vinna, en hún kenndi mér í staðinn. Þetta varð að ég gat tekið prófið og gengið svo í Félag tamningamanna í framhaldinu.“

*Kannski byrjaði hesta bakterían með þessum rugguhesti sem Kristbjörg fékk að prófa úti í London, tæplega tveggja ára gömul.*

Ástríðan fyrir hestum

„Ég er fædd með einhverja hestaástríðu sem ég get bara ekki skýrt. Þegar ég var krakki og tók eitthvað frekjukast eða erfitt var að tjónka við mig, þá fór pabbi, sem var í raun afi minn, með mig í bíltúr að skoða hesta og þá var málið dautt. Ég róaðist eins og skot, bara við að sjá þá. Þegar ég var komin á þann aldur að komast sjálf á bak, þá hnuplaði ég stundum hestum úti í haga til að fara í smá reiðtúr og skilaði þeim síðan aftur á sama stað. Svo var ég líka eins og grár köttur í hesthúsum bæjarins. Spurði hvort ég mætti fara á bak ef ég myndi moka. Stundum fékk ég já og stundum ekki. En þessi baktería mín er ólæknandi. En fyrsta hestinn fékk ég í fermingargjöf og það var meira að segja bara tryppi.“

Ætlaði alltaf að verða bóndi

„Ég ætlaði sem sagt alltaf að verða bóndi,“ heldur Kristbjörg áfram. „Svo ætlaði ég að fara til útlanda og vinna við hesta. Auðvitað var aldrei í planinu að giftast og eignast börn. En ég er nú búin að vera gift Jakobi Hermannssyni í 34 ár og saman eigum við þrjá stráka, en ég á stelpu fyrir. Við bjuggum á Flateyri um tíma og líkaði vel. Hann var þar með smábát. Árið 2001 fór Kristbjörg til Bandaríkjanna að vinna við íslenska hesta. Hún hafði séð auglýsingu þar sem óskað var eftir fólki gegn því að flugfar, fæði og húsnæði væri greitt. Þarna var um að ræða fólk sem var vant hestum en samt í vandræðum. „Íslenski hesturinn er svo allt öðruvísi að upplagi en aðrir hestar og fólk var orðið smeikt og það fer aldrei vel. Það þurfti að kenna eigendum að umgangast hestana sína. Sem dæmi að vera ekki að gefa hrossunum fóðurbæti sí og æ og leyfa þeim að hreyfa sig almennilega. Okkar hestar eru ekki aldir upp við að fara fetið alla daga. Þarna var mikil vankunnátta í mörgu. Þetta vatt upp á sig og fyrr en varði var ég farin að þvælast víða og leiðbeina. En fólkið sem ég fór til fyrst eru orðnir vinir okkar hjóna. Þau hafa komið hingað og við heimsótt þau.“ Aðspurð hvort tungumálið hafi ekki verið vandamál segir Kristbjörg að henni sé alveg sama þótt einhver hlæji. „Ég bið fólk um að leiðrétta mig ef þarf og ef eitthvað kemur öfugt út úr mér, er það bara tilefni til að hafa svolítið gaman.“

*Þennan hest var Krisbjörg að meðhöndla úti í Bandaríkjunum fyrir nokkrum vikum.*

Við erum að verða bændur

Svo varð það einn morguninn að Kristbjörg vaknaði upp við undarlegan draum. „Ég hringdi í Jakob og sagði við hann að við værum að verða bændur. Þetta var um vor og við vorum flutt í sveit um haustið, og þá var ég komin heim,“ segir hún brosandi og bætir við: „Fyrir mig er heim að vera búandi í sveit.“ Þau hjón fóru og skoðuðu jörð í Bárðardalnum en það gekk ekki upp en á leiðinni vestur skoðuðu þau jörð í Húnaþingi vestra og á Vatnsnesinu var jörð sem þau festu kaup á. „Við gerðum tilboð í ágúst, fengum jákvætt svar í september. Ég var úti í Ameríku svo við höfðum mánuð frá því að ég kom heim til þess að flytja frá Flateyri. Í Vesturhópi á Vatnsnesi bjuggum við í tíu ár og leið mjög vel.“

Flutt á Hvanneyri

„En svo kom hrun á Íslandi og margir, ekki síst bændur, fóru illa út úr því. Þetta var leiðindatími eins og svo rosalega margir fleiri lentu í. Bankinn hirti jörðina og við urðum að fella allan bústofn, af því að við bjuggum ekki á hreinu svæði og gátum því ekki selt út fyrir okkar heimahaga. Og ég er enn ógeðslega pirruð yfir þessu öllu saman. Aleigan var einn traktor þegar við fluttum að Hvanneyri. Þar tókum við á leigu hús til að byrja með, en keyptum síðan annað. Ég ætlaði ekkert að búa hér lengi, ætlaði heim í einhverja sveit. En á þessum tíma vorum við komin með þrjá unga stráka og ekki sniðugt að vera að þvælast mikið þá, svo hér erum við enn.“

Bowen

„Við áttum fullt af hrossum á meðan við bjuggum í sveitinni,“ svarar Kristbjörg aðspurð. „Hins vegar hafði ég ekki mikinn tíma til að fara á bak. Var annað hvort ólétt eða að vinna. En auðvitað fór ég í göngur og smalamennskur og slíkt. Það var einmitt á einni meðgöngunni sem ég kynntist Bowen. Þetta var árið 2008 og ég var frekar slæm í mjóbaki og mjöðm. Fór illa einu sinni þegar mér hafði verið hent af baki. Svo mér var bent á að prófa að fara til Siggu á Gauksmýri sem kunni Bowen. Þetta var bara notalegt, en ég fann ekki neitt. Ég bara sofnaði og slefaði eða eitthvað. En fór samt í tíma tvö. Þar gerðist það sama en á leiðinni heim fattaði ég að verkurinn var farinn. Ég fór aftur og aftur og varð svo hlessa yfir þessu að ég fór að læra. Gekk ekkert rosalega vel að fá kúnna til að æfa sig á í sveitinni en það hafðist og ég útskrifaðist 2010. Ég hef unnið við Bowen meira og minna síðan. Til að byrja með heima eða fór jafnvel heim til fólks. Stofu opnaði ég síðan í byrjun árs 2022 hér á Hvanneyri.“

Frekjan borgaði sig

Kristbjörg hafði notað tæknina á kindurnar í sauðburði og það hafði virkað rosalega vel. Hún fór því að kanna hvar væri hægt að læra Bowen til að hjálpa hestum. En þá knúði annað verkefni dyra. „Sonur okkar var búin að vera lasinn. Í heilan vetur var ég alltaf að fara með hann til læknis. Svörin voru öll á eina lund, að það væri bara eitthvað að honum í maganum. En þar kom að ég fékk nóg. Frekjan hún móðir hans heimtaði að hann yrði sendur suður og skoðaður betur, það væri ekki hægt að hafa drenginn svona. Ég vissi að það væri eitthvað þarna. Læknirinn pantaði loksins skoðun. Þegar búið var svæfa hann og opna fundu þeir þrjú meinvörp en þetta reyndist vera eitilfrumukrabbamein. Af því að hann var skorinn þurfti hann ekki að fara í geisla en fór í fjórar lyfjameðferðir. Læknirinn sagði við strákinn að hann gæti verið þakklátur fyrir ákveðni móður sinnar,“ segir Kristbjörg og brosir.

*Kristbjörg meðhöndlar ekki bara hesta. Eins og fram kom er hún með stofu á Hvanneyri.*

Bowen fyrir hesta

„Árið 2017 skráði ég mig síðan í námið úti í Bretlandi. Fór út á eitt námskeið en krassaði eiginlega. Það var svo stutt síðan strákurinn kláraði sitt dæmi. Ég var bara þreyttari en ég vissi og svo kom Covid. Síðar hafði ég svo aftur samband við kennarann sem þá var hættur að kenna. Á þeim tíma var eiginlega enginn að kenna þetta nema í Ástralíu. En eftir frekari leit fann ég annan kennara, Liz Bridger, sem var farin að kenna aftur í Bretlandi og skólinn heitir The College of Equine Bowen. Ég byrjaði árið 2022 og útskrifaðist 2023. Námið var í rétt ár, bæði bóklegt og verklegt. Mér fannst þetta frekar erfitt og mjög stíft. Ég skildi ekki alltaf hvað verið var að segja, fræðiorðin og þess háttar. Og kennarinn skildi mig ekki heldur. Okkar hestar eru líka svo ólíkir þeim bresku að upplagi svo ég lenti í basli með það til að byrja með. Sem betur fer var stelpa á námskeiðinu sem hafði komið til Íslands og farið á bak á íslenskum hesti. Það hjálpaði helling. Hún gat skýrt að íslenskir og breskir hestar væru sitthvað. Menningin í kringum hesta er töluvert ólík á Íslandi annars vegar og Bretlandi hinsvegar. Bretar fara ekkert og ná í hest og skreppa í reiðtúr, heldur eru alls konar serimoníur viðhafðar áður en farið er af stað. Jafnframt eru fleiri sjúkdómar sem hrjá hesta heldur en hér.“

Langar að vinna meira með Bowen

Kristbjörg er þegar með fasta viðskiptavini. Sem dæmi fer hún oft á hrossaræktarbúið að Oddsstöðum og leggur lið þar, en finnst að það þurfi að kynna Bowen betur. „Við erum að vinna með líkamskerfin þegar verið að nota Bowen, eins og vöðvakerfið, taugakerfið og beinin. Við erum að hjálpa líkamanum að hjálpa sér sjálfum með því að núllstilla kerfin sem menn og dýr hafa ruglað sjálf. Bowen eru markvissar hreyfingar sem örva taugaviðbrögð líkamans og losa um spennu. Þar sem allt er samtengt í líkamanum þá virkar meðferðin líka á öndunarfæri, meltingarfæri og blóðrás. Ástæðan fyrir því að ég fór út að læra er að mig langar að vinna meira við þetta og þá þarf að hafa réttindi.“

Flestir eigendur sjá mun

Hestar hafa bæði reynt að bíta og berja Kristbjörgu í upphafi meðferðar, af því að hún er að gera óþægilega hluti. En yfirleitt verða þeir fljótlega algjörlega afslappaðir og fara þar með að vinna með henni og meðferðinni. „Flestallir eigendur segja að þeir sjái mun,“ segir hún. „Það tekur tíma að laga. Stundum er það ekki hægt en þá er hægt að minnka sársauka. Einu sinni gerði ég hest haltan og fór alveg í flækju en það var á meðan breytingin var að ganga í gegn. Bowen er mikið notað á keppnishross úti í Bretlandi. Meðferðin liðkar og styrkir og dæmi eru um að hestarnir hafi orðið viljugri og glaðari. En með því að læra hesta Bowen sameina ég það sem mér finnst skemmtilegast að gera, vera innan um hesta og leggja mönnum og dýrum lið,“ segir Kristbjörg Þórey Ingólfsdóttir Austfjörð að lokum.

Elskar að leggja mönnum og dýrum lið með Bowen tækni

Rætt við Kristbjörgu Þóreyju Ingólfsdóttur Austfjörð á Hvanneyri

Rætt við Kristbjörgu Þóreyju Ingólfsdóttur Austfjörð á Hvanneyri