Rætt við Hilmar Má Arason skólastjóra

Þann 1. apríl síðastliðinn voru þrjú ár liðin frá því tekin var sú ákvörðun í samráði við nemendur að gera Grunnskóla Snæfellsbæjar að símalausum skóla. Fram að því hafði verið einn símalaus dagur í viku sem hafði gengið nokkuð vel. Fram kemur á vef skólans að hugmyndin að símalausum skóla hafi ekki verið úr lausu lofti gripin. Starfsfólki skólans þótti komið nóg af samskiptaleysi nemenda í frímínútum. Til stuðnings mátti vísa í rannsóknir sem sýndu fram á skaðsemi síma- og samfélagsmiðlanotkunar. „Slíkum rannsóknum hefur fjölgað á þessum þremur árum og sýna flestar sömu niðurstöður. Þar má til dæmis vísa í niðurstöður rannsókna sem gerðar voru á Menntavísindasviði HÍ árið 2003 og sýna að mikil netsamskipti geta haft alvarlega áhrif á líðan og heilsu ungs fólks. Einnig þótti ljóst að sambandið milli netsamskipta og geðheilsu er flókið viðfangsefni og margir þættir sem þarf að rannsaka betur. Rannsóknir hafa einnig sýnt að óhófleg skjánotkun getur haft áhrif á svefn, andlega líðan, nám og minni, dregið úr samskiptum við fjölskyldu og vini og aukið líkur á ofþyngd og offitu. Þar að auki hefur skapast vettvangur til eineltis í gegnum tækin.“

Í viðtali í Skessuhorni árið 2022 sagði Hilmar Már Arason skólastjóri að aðalástæða þess að símarnir yrðu ekki leyfðir væri sú að þeir væru að valda truflun, bæði í kennslustundum og í hinum frjálsa tíma. Einbeiting nemenda þverr og síminn á hug þeirra allan „Það er von okkar að eiga gott samstarf við foreldra og nemendur um þetta bann með velferð nemenda að leiðarljósi,“ var haft eftir Hilmari.

*Hilmar Már Arason skólastjóri. Ljósm. vaks*

Héldu að um gott aprílgabb væri að ræða

Skessuhorn heyrði í Hilmari Má sökum þessara tímamóta og spurði hann hvernig þessi hugmynd hefði kviknað? „Við byrjuðum að ræða við nemendur haustið 2021, að skólinn yrði símalaus áramótin ´21-´22 en fyrir þann tíma vorum við með einn símalausan dag í viku. Nemendur tóku þessu misjafnlega og í framhaldinu var rætt um „mótvægisaðgerðir,“ hvað þau vildu sjá gerast til að gera þeim símaleysið bærilegt. Þau komu með óskir um fleiri sófa og spil eins og borðtennis, bobb, töfl og borðspil. Einnig að bókasafnið yrði opið, hægt væri að fara í íþróttahúsið, koma upp notalegum spjallhornum og fleira. Við urðum við þessum óskum en síðan þegar til kom voru sóttvarnareglur vegna Covid hertar, þannig að við frestuðum símaleysinu um óákveðinn tíma. Þegar leið fram á vor var slakað á sóttvarnarreglum og tókum við ákvörðun um að símalaus skóli yrði að veruleika 1. apríl 2022. Við tilkynntum það á sal með nemendum viku áður að símabannið tók gildi og margir nemendur stóðu í þeirri trú að um gott aprílgabb væri að ræða.“ Hvernig tóku nemendur þessu til að byrja með? „Nemendur tóku þessu heilt yfir vel og stóðu sig vel, þeim varð þetta mun auðveldara en við áttum von á. Við höfum forðast að fara í lögguleik en það gilda ákveðnar reglur með viðurlögum sem við vinnum eftir.“

Hefur verið almenn ánægja hjá nemendum, kennurum og foreldrum með þetta fyrirkomulag þessi þrjú ár? „Til að gera langa sögu stutta, þá hafa langflestir nemendur staðið sig vel og símar lítið sést á lofti í þessi þrjú ár. Það koma reglulega fyrirspurnir frá nemendum um hvort við eigum ekki að breyta reglunum og við tökum þá samtalið við þá, ræðum kosti og galla við símaleysið. Það er meira líf í nemendum í frímínútum sem kallar á góða gæslu. Foreldrar hafa lýst yfir ánægju sinni með símaleysið og hvatt okkur til að halda því.“

Þarf að taka samtalið við foreldra

Hvað breyttist aðallega þegar símabannið skall á og hvað gerðu nemendur í stað þess að hanga í símanum? „Frímínútur eru líflegri, nemendur spjalla saman, spila borðtennis, tefla, fara út á sparkvöll eða eiga samveru á bókasafninu. Það er ólíkt því sem áður var þegar öll athygli flestra nemenda fór í skjáinn og samfélagsmiðla í flestum hléum.“ Finnst þér líklegt að grunnskólinn verði áfram símalaus skóli? „Það er ekki spurning í mínum huga en nú verða skólastjóraskipti hjá okkur í haust og spurning um áherslur hjá nýjum skólastjóra. Ef símaleysið verður áfram þarf að taka samtalið við foreldra um að best væri að símarnir væru alfarið geymdir heima á skólatíma þar sem flestir nemendur eru með síma með sér og eiga að geyma þá í töskunum en í því felst ákveðinn freistnivandi.“

*Taflið er orðið mjög vinsælt í skólanum. Ljósm. gsnb*

Fullorðna fólkið ekkert betra en börnin

En hverjir eru kostirnir við þetta bann og eru einhverjir gallar? „Kostirnir eru að það er meira líf í nemendum, þeir hafa meiri samskipti sín á milli í raunheimum, spila og spjalla. Varðandi galla væri vissulega stundum gott að nemendur gætu nýtt símana í skólastarfinu þar sem þetta eru mjög öflug tæki en við útvegum þeim tölvur sem þau geta nýtt þess í stað.“ Hilmar segir að endingu að það sé merkilegt hvað símar og tölvur eru ávanabindandi, hjá börnum, unglingum og fullorðnum. „Þessi tæki eru eins og fíkniefni. Fullorðna fólkið er ekkert betra en börnin og við erum í raun slæmar fyrirmyndir hvað þetta varðar. Þetta er samfélagslegt mál og við þurfum öll að leggjast á eitt til að nýta þessa frábæru tækni á skynsamlegan og hóflegan hátt.“

Grunnskóli Snæfellsbæjar símalaus skóli í þrjú ár

Rætt við Hilmar Má Arason skólastjóra

Rætt við Hilmar Má Arason skólastjóra