Rætt við Dögg Mósesdóttur kvikmyndagerðakonu um verkefnið Þorp verður til

Verkefnið Þorp verður til fékk á dögunum styrk ur Uppbyggingarsjóði Vesturlands. Verkefnið er í höndum kvikmyndagerðakonunnar Daggar Mósesdóttur. Þorp verður til fjallar um upphafsár Grundarfjarðar, frá sjónarhorni frumbyggja í firðinum. Blaðamaður heyrði hljóðið í Dögg og forvitnaðist um verkefnið.

*Dögg Mósesdóttir ung að árum með Kirkjufellið í bakgrunni. Ljósm. dm.*

Margt í pípunum

Dögg er á leið til Grænlands þegar blaðamaður heyrir í henni hljóðið. Hún er að fara að taka upp stiklu fyrir kvikmynd sem hún er að reyna að fjármagna og gerist á Grænlandi en verður tekin upp að miklu leyti á Íslandi. „Ég er á sama tíma á fullu að undirbúa kvikmyndahátíðina Stockfish sem fer fram 3.-13. apríl næstkomandi í Bíó Paradís. Svo er ég með nokkur önnur verkefni í vinnslu, svo sem unglingaþætti sem gerast í litlum smábæ líkt og Grundarfirði og byggja á mínum unglingsárum þar en auk þess þætti um franska sjómenn og áhrif þeirra á kvensamfélag í litlu smáþorpi á Íslandi um 1900,“ segir Dögg.

Sterkar taugar til Grundarfjarðar

Dögg ólst upp á Grundarfirði og fékk í hendurnar upptökumyndavél frá foreldrum sínum þegar hún var ellefu ára gömul. „Ég var alltaf að föndra, lita, mála, taka ljósmyndir, setja upp leiksýningar, semja ljóð og gerði stuttmyndir frá ellefu ára aldri. Það hefur voða lítið breyst síðan þá, ég er ennþá að fást við það sama í dag,“ segir Dögg og hlær. En hefur hún enn tengingu við Grundarfjörð? „Já, mjög mikla og dóttir mín líka, svo Grundarfjörður losnar ekki við okkur alveg strax, þótt að nánasta fjölskylda mín sé nú komin til Reykjavíkur,“ segir Dögg.

Uppátækjasöm

Blaðamaður spyr hvort að hún eigi einhverjar skemmtilegar minningar frá Grundarfirði. „Þær eru svo margar, allar tengdar einhverjum skemmtanabransa uppátækjum sem ég dró vinkonur mínar með mér í. Ein skemmtileg er þegar ég og vinkonur mínar settum upp atriði úr Rocky Horror Picture Show á Kaffi 59, sem hét Ásakaffi þá. Önnur var þegar ég skráði okkur í Freestyle keppnina án þess að hafa nokkurn tímann æft dans. Við fórum alla leið í aðalkeppnina í Reykjavík en það var engin forkeppni fyrir landsbyggðina og aðeins hæfustu dansarar úr Reykjavík komust að. Við vorum pínu fegnar þegar það urðu mistök í sjónvarpsútsendingunni og það stóð að við værum frá Akranesi en ekki Grundarfirði! Dansinn var ekki sá liprasti, enda stirðbusa boltastelpur að keppa við dansballet stúlkur úr Reykjavík,“ segir Dögg og hlær.

*Ljósmynd frá Bæring Cecilssyni sýnir íbúa standa á gömlu bryggjunni í Grundarfirði. Ljósm. Bæringsstofa.*

Þorp verður til

Eins og fyrr segir er verkefnið Þorp verður til um upphafsár Grundarfjarðar frá sjónarhorni frumbyggja í Grundarfirði. „Margir vita kannski ekki að þorpið var fyrst á Kvíabryggju, hinum megin við Kirkjufellið, en íbúar þar tóku niður húsin sín og endurbyggðu þau í Grundarfirði þar sem hafnaraðstaðan var betri. Mjög góðar heimildir eru til frá þessum tíma og allt fram á okkar daga í rituðu máli en einnig myndum. Saga Grundarfjarðar endurspeglar að vissu leyti sögu Íslendinga sem fóru frá því að stunda sjálfsþurftarbúskap í að stofna kaupstaði og útgerðir. Þessi saga er svolítið upphafið af samfélaginu eins og það lítur út í dag,“ segir Dögg.

Stuttir heimildamyndaþættir

Dögg segir að hugmyndin hafi komið frá nokkrum góðum körlum í Grundarfirði sem hittust í kaffi og sögðu sögur. „Það eru þeir Ingi Hans Jónsson, Gunnar Kristjánsson og Einar Sveinn Ólafsson. Þeir höfðu samband við mig og vildu gera stutta þætti fyrir netið um hvernig þorpið varð til. Ég sló til þar sem ég er alltaf að leita að afsökun til að virkja tenginguna við Grundarfjörð og leggja mitt af mörkum til míns gamla heimabæjar. Við verðum með sögumann og ætlum að segja þessa sögu á leikrænan og skapandi hátt frekar en í talandi hausum. Ingi Hans Jónsson, okkar mesti sagnameistari, er að skrifa handritið sem ég mun svo aðstoða hann við. Hugmyndin er að nýta ljósmyndir frá Bæring Cecilssyni ljósmyndara og lífga þær við til að segja söguna og nota til þess innfædda Grundfirðinga. Þetta verða stuttir heimildamyndaþættir sem hægt er að nýta í ferðaþjónustu og á söfn, á netinu og víðar,“ segir Dögg.

Mikilvægt að læra af fortíðinni

Að lokum nefnir Dögg hvað henni þykir mikilvægt í þessu verkefni. „Ég hef mikinn áhuga á sögunni og að festa á filmu nútímann er í raun söguvarðveiting og mér finnst mjög mikilvægt að sögu bæjarins sé gert hátt undir höfði og hennar minnst því þannig náum við framförum sem samfélag, með því að læra af fortíðinni,“ nefnir Dögg að lokum.

*Eldri mynd frá Grundarfirði. Ljósm. Bæringsstofa.*

Heimildamyndaþættir um Grundarfjörð

Rætt við Dögg Mósesdóttur kvikmyndagerðakonu um verkefnið Þorp verður til

Rætt við Dögg Mósesdóttur kvikmyndagerðakonu um verkefnið Þorp verður til