Rætt við Borgnesinginn Maríu Ester ferðaþjónustu- og sjálfbærnisérfræðing

María Ester Guðjónsdóttir fæddist á Akranesi en ólst upp í Borgarnesi. „Við bjuggum rétt við Skallagrímsgarðinn. Ég á því ótal góðar minningar þaðan; að hlaupa um garðinn, leika mér innan um fallegu plönturnar og fylgjast með Steinku Páls sjá um garðinn af sinni einstöku alúð. En saga garðsins og Borgarbyggðar hefur alltaf heillað mig,“ segir María Ester í samtali við Skessuhorn. „Seinna fluttum við á Mýrarnar og bjuggum þar þegar Mýrareldarnir geisuðu vorið 2006. Það var ótrúlegt að upplifa hvernig náttúran getur tekið völdin á einni nóttu. Kannski var það einmitt þá sem ég fór að hugsa meira um hvernig við þurfum að umgangast hana af meiri virðingu.“

„Ég á ótal góðar minningar úr Skallagrímsgarði; að hlaupa um, leika mér innan um fallegu plönturnar og fylgjast með Steinku Páls sjá um garðinn af sinni einstöku alúð.“ Ljósm. frá 2020 þegar Steinka fékk umhverfisverðlaun Borgarbyggðar. Ljósm. mm

Leiðin að sjálfbærni í ferðaþjónustu

María Ester segir að ferðamennska hafi alltaf átt hug hennar og hjarta. „Ég fór í Ferðamálaskólann í Kópavogi og sá um rekstur tjaldsvæðanna í Borgarnesi og á Varmalandi á sumrin. Það gaf mér góða innsýn í hvernig ferðaþjónustan snýst ekki bara um ferðamennina heldur líka samfélögin sem taka á móti þeim. Ég fór síðan í grunnnám í viðskiptafræði með áherslu á ferðamál á Bifröst og flutti svo til Kaupmannahafnar í meistaranám í ferðaþjónustu með áherslu á sjálfbærni. Kaupmannahöfn er talin ein af sjálfbærustu borgum í heiminum, svo það var frábært tækifæri til að læra af þeim bestu.“

Á lokaári sínu í námi í Kaupmannahöfn tók María Ester námskeið hjá GSTC (Alþjóðaráðinu um sjálfbæra ferðaþjónustu) og heillaðist af þeirri vinnu sem þar fer fram. „Ég ákvað því að sérhæfa mig enn frekar og fór til Svíþjóðar til að fá réttindi sem úttektaraðili fyrir sjálfbærnistaðlana þeirra. Ég get því núna hjálpað ferðaþjónustufyrirtækjum að taka upp sjálfbærari starfshætti, haldið allskonar fræðslu- og vinnustofur ásamt því að aðstoðað fólk í ferðaþjónustu við að undirbúa vottun starfseminnar. Ég get einnig tekið að mér að gera úttektir fyrir GSTC Alþjóðaráðið en þá get ég reyndar ekki verið ráðgjafi fyrir fyrirtækið sem óskar eftr slíkri vottun.“

Starfar hjá Iceland Travel

En um hvað snýst starf sjálfbærnifulltrúa í ferðaþjónustu? „Ég hef unnið hjá Iceland Travel í um sex og hálft ár, oft samhliða námi, og prófað mig áfram í ýmsum hlutverkum. Nú starfa ég sem sölu- og sjálfbærnifulltrúi sem þýðir að enginn dagur er eins. Ég reikna út kolefnisspor ferða, sem hljómar kannski ekki spennandi, en er ótrúlega mikilvægt. Ég vinn með birgjum um allt land og sé til þess að ferðirnar sem við bjóðum upp á séu unnar með sjálfbærni að leiðarljósi og skapi nýjar upplifanir sem eru bæði einstakar og umhverfisvænar. Ég sé líka um verðútreikninga ferða og samningagerð við skemmtiferðaskip, skrifa alls konar texta og efni um sjálfbærni í ferðaþjónustu og tek að mér fjölbreytt verkefni sem koma upp í þessum síbreytilega bransa. Það er aldrei lognmolla í ferðaþjónustunni – og það er einmitt það sem ég elska við hana!“

„Vesturland hefur allt til að hugað verði betur að sjálfbærni í ferðaþjónustu; stórbrotna náttúru, ríka sögu og sterkt samfélög.“ Myndin er tekin við Hraunfossa í Borgarfirði. Ljósm. mm

Sjálfbær ferðaþjónusta

Fyrir utan vinnuna segir María Ester að sjálfbær ferðaþjónusta sé einnig hennar áhugamál. „Ég rek síður á netinu undir nafninu „Sjálfbær ferðaþjónusta.“ Þar deili ég fræðslu, ráðleggingum og upplýsingum um hvernig ferðaþjónustan getur orðið sjálfbærari en hún er. Það skiptir máli að við öll leggjum okkar af mörkum. Loftslagsbreytingar eru raunverulegar, og við verðum að vinna saman til að hægja á áhrifunum og í endann að sporna gegn þeim. Heimsmarkmið Sameinuðu þjóðanna eru ekki bara falleg orð á blaði – þau eru leiðarvísir um hvernig við getum byggt upp betri framtíð fyrir okkur og næstu kynslóðir. Það er auðvelt að hugsa; „það skiptir ekki máli hvað ég geri í heildarmyndinni,“ en sannleikurinn er sá að margt smátt gerir eitt stórt. Hvort sem það er að velja vistvæna ferðamöguleika, styðja við staðbundna þjónustu eða huga að sóun, þá getur hver og einn lagt sitt af mörkum.“

Hvernig getur Vesturland orðið leiðandi?

María Ester segir að Vesturland hafi allt til að huga betur að sjálfbærni í ferðaþjónustu; stórbrotna náttúru, ríka sögu og sterkt samfélög. „Hins vegar hef ég tekið eftir að oft skortir fræðslu og aðgengi að réttu verkfærunum til að innleiða sjálfbærar lausnir í rekstri, og þar get ég komið til aðstoðar. Með aukinni meðvitund, fræðslu og stefnumótun getum við tryggt að ferðaþjónustan á svæðinu þróist á ábyrgan, nærandi og sjálfbæran hátt, sem skilar bæði samfélaginu og náttúrunni ávinningi til lengri tíma.

Ferðamenn í dag sækjast í auknum mæli eftir ófalsaðari og áreiðanlegri (e. authentic) upplifunum og vilja styðja fyrirtæki sem leggja áherslu á sjálfbærni. Þetta er ekki bara „tískubylgja“ heldur breyting sem er komin til að vera. Að innleiða sjálfbærar lausnir getur krafist upphafskostnaðar, en til lengri tíma litið sparar það fyrirtækjum bæði fé og auðlindir, auk þess að auka samkeppnishæfni þeirra.“

Að endingu segir María Ester að Ísland megi ekki dragast aftur úr í þessari þróun. „Sjálfbær ferðaþjónusta getur veitt íslenskum fyrirtækjum samkeppnisforskot á alþjóðlegum markaði. Vesturland hefur alla möguleika á að vera þar í fararbroddi, en það krefst þess að við öll tökum þátt og vinnum saman að fræðslu og innleiðingu sjálfbærra lausna.“

Vesturland hefur alla möguleika á að verða í fararbroddi

Rætt við Borgnesinginn Maríu Ester ferðaþjónustu- og sjálfbærnisérfræðing

Rætt við Borgnesinginn Maríu Ester ferðaþjónustu- og sjálfbærnisérfræðing