Í Stykkishólmi hefur sveitarfélagið unnið gegn útbreiðslu og neikvæðum áhrifum ágengu plantnanna alaskalúpínu, skógarkerfils og spánarkerfils

Nýlega kom út umfangsmikil alþjóðleg vísindagrein um stöðu og stjórnun framandi og ágengra lífvera í Evrópu, sem birtist í vísindatímaritinu Global Change Biology. Tveir starfsmenn Náttúrustofu Vesturlands; þau Menja von Schmalensee og Róbert A. Stefánsson, tóku þátt í rannsókninni og greinarskrifum. Niðurstöður rannsóknarinnar sýna að fjöldi ágengra tegunda fer vaxandi í Evrópu, sem og útbreiðsla þeirra og neikvæð áhrif, þrátt fyrir að verulegur kostnaður og vinna séu lögð í stjórnun þeirra.

„Framandi lífverur eru þær sem maðurinn hefur flutt með beinum eða óbeinum hætti inn á svæði þar sem þær koma ekki náttúrulega fyrir. Hluti þeirra nær fótfestu í nýjum heimkynnum og getur orðið ágengur. Rannsóknin byggir á niðurstöðum ítarlegs spurningalista sem var lagður fyrir þau sem koma að stjórnun og rannsóknum á framandi og ágengum tegundum í 41 Evrópulandi. Þetta eru m.a. þau sem vinna beint í fjölbreyttum aðgerðum gegn framandi tegundum, þ.e.a.s. slætti plantna, dýraveiðum, aðgerðum sem styrkja varnarmátt innlendra tegunda, rannsóknir og vöktun o.s.frv. Svör fengust frá um tvö þúsund einstaklingum.

Ágengar framandi tegundir eru á meðal helstu ógna við líffræðilega fjölbreytni á heimsvísu, auk þess sem þær geta ógnað fjárhagslegum hagsmunum og heilsu mannsins. Rannsóknin sýnir að núverandi aðgerðir gegn ágengum tegundum í Evrópu duga hvergi nærri til að draga úr ógninni sem af þeim stafar.

Sveitarfélög og aðrir landeigendur á Íslandi standa víða frammi fyrir stóraukinni útbreiðslu ágengra plantna, sem m.a. takmarka útivistargildi svæða, og mun sú áskorun vaxa á komandi árum,“ skrifar Róbert um verkefnið. Hann segir að í Stykkishólmi hafi sveitarfélagið unnið gegn útbreiðslu og neikvæðum áhrifum ágengu plantnanna alaskalúpínu, skógarkerfils og spánarkerfils, en aðgerðir hafa farið fram árlega síðan 2010.

„Þótt verkefninu sé ekki lokið hefur náðst verulegur árangur gegn lúpínu og risahvönnum og útbreiðslu kerflanna hefur verið haldið í skefjum. Verkefnið er áskorun en þó mun viðráðanlegra nú en ef engar aðgerðir hefðu farið fram á sínum tíma. Snemmbúnar aðgerðir gegn ágengum tegundum eru ávallt mun kostnaðarhagkvæmari en ef beðið er, svo til mikils er að vinna að grípa fljótt til aðgerða. Mikilvægt er að sveitarfélög og aðrir landeigendur setji sér stefnu og markmið hvað þetta varðar og fresti ekki upphafi aðgerða,“ segir Róbert A Stefánsson.

Hlekk á framangreinda grein má finna á heimasíðu Náttúrustofu Vesturlands og upphaflegu greinina hér.

Ágengar tegundir vaxandi vandamál í Evrópu

Í Stykkishólmi hefur sveitarfélagið unnið gegn útbreiðslu og neikvæðum áhrifum ágengu plantnanna alaskalúpínu, skógarkerfils og spánarkerfils

Í Stykkishólmi hefur sveitarfélagið unnið gegn útbreiðslu og neikvæðum áhrifum ágengu plantnanna alaskalúpínu, skógarkerfils og spánarkerfils