Danshópurinn Sporið fagnar 30 ára starfsafmæli

Fyrir þrjátíu árum kom lítill hópur fólks saman á Hvanneyri í því augnamiði að sýna nokkra þjóðdansa á vinabæjamóti í Borgarnesi. Það reyndist upphafið að Danshópnum Sporinu sem starfar enn af miklum krafti.

*Hafdís Pétursdóttir hefur verið formaður Sporsins frá upphafi. Hún er hér í forgrunni ásamt eiginmanni sínum Grétari Einarssyni á sýningu á Akureyri árið 2015.*

Byggt á eldri grunni

Mikið vatn hefur runnið til sjávar síðan þetta var og í Sporinu eru nú tæplega 40 félagar. Meirihlutinn býr á stór- Borgarfjarðarsvæðinu, þar af flestir í Borgarnesi og á Akranesi. En einnig eru bæði danspör og hljóðfæraleikarar búsettir í Reykjavík og nágrenni. Gegnum tíðina hafa einhverjir hætt og aðrir bæst við, en allnokkur hópur stofnfélaga er enn virkur. Dansað er við undirleik harmoniku og fiðlu. Formaður frá upphafi er Hafdís Pétursdóttir sem nú er búsett í Mosfellsbæ, en bjó áður lengst af á Hvanneyri þar sem Sporið æfði fyrstu árin og þjóðdansar eiga sér eldri sögu, svo sem í starfsemi danshóps á 8. áratug síðustu aldar.

*Hópmynd frá sýningaferð til Ítalíu og Frakklands 2019. Myndin er tekin í Cannes.*

Dýrindis dúkar

Íslenskir þjóðdansar eiga sér langa sögu og elstir eru söngdansar við forn kvæði. Einn slíkur er Vefaradansinn, þar sem því er lýst í hreyfingum og söng hvernig ofið var í vefstað á Íslandi fram á 19. öld. Þá er sungið með: „Nú vefum við mjúka, og dýrindis dúka.“ Þessi dans er mjög vinsæll á sýningum Sporsins, enda bæði fallegur og margslunginn. En Sporið sýnir líka dansa sem bárust til landsins frá Evrópu á síðari öldum, svo sem masúrka og skottís eða svokallaða gömlu dansa. Á sýningum er sagt frá dönsunum í stuttu máli og fellur það ævinlega í góðan jarðveg. Það er Ásrún Kristjánsdóttir danskennari sem þjálfar hópinn og býr sem slík yfir dýrmætri sérþekkingu á landsvísu. Hafdís formaður kemur líka að þjálfuninni. Í upphafi var það þó aðallega Borgfirðingurinn Helga Þórarinsdóttir sem kenndi hópnum, en hún starfaði lengi með Þjóðdansafélagi Reykjavíkur.

*Sporið stillir sér upp fyrir dans á Hótel Borgarnesi sl. haust.*

Metfjöldi sýninga

Sporið sýnir bæði fyrir erlenda ferðamenn og íslenska sérhópa og samkomur. Í ár verða sýningar hópsins tæplega fjörutíu talsins sem er mesti árlegur fjöldi frá upphafi. Þess má geta að mikil áhersla er lögð á að sýna reglulega fyrir eldri borgara og má sem dæmi nefna nýlega sýningu á þorrablóti eldra fólks í Kópavogi og að í lok febrúar verður sýnt á þorrablóti félags eldri borgara í Mosfellsbæ. Talsvert er um að hópurinn sýni fyrir ferðamenn í Borgarnesi og er þá rennsli fyrir sýningar í félagsaðstöðu eldri borgara við Borgarbraut, einnig í samstarfi við Brákarhlíð. Árlega er nokkuð um að sýnt sé um borð í skemmtiferðaskipum og hafa nokkur slík þegar pantað sýningar næsta sumar.

Hópurinn sýndi á danshátíð í Búlgaríu árið 2023 og gengin var skrúðganga á sýningasvæðið. Hér má sjá nokkrar konur úr hópnum. F.v. Edda Guðmundsdóttir, Sigríður Sigurðardóttir, Ásrún Kristjánsdóttir og Helga Karlsdóttir.

Hitinn óbærilegur

Sporið fer reglulega í sýningaferðir. Síðast var farið utan árið 2023, þá til Búlgaríu og í fyrra var farið í tvær sýningarferðir til Vestfjarða. Meðal landa sem heimsótt hafa verið eru þessi: Kína, Ítalía, Frakkland, Þýskaland, Tékkland, Austurríki, Færeyjar, Rúmenía, Bandaríkin og Kanada. Ýmist er sýnt á danshátíðum eða á eigin vegum. Ferðirnar eru ógleymanlegar samverustundir. Ekki síst er gaman að kynnast öðru dansfólki, bæði í Evrópu og Ameríku. Margt hefur gerst á þessum ferðum sem vert er að muna, svo sem þegar Sporið dansaði á útisviði í Rúmeníu í 40 gráðu hita, en allt gekk samt vel. Eftirminnilegt var að kynnast merkri sögu Vestur Íslendinga í tveimur ferðum á slóðir þeirra í Kanada. Ferðasögur eru ætíð skrifaðar og er það einn dansfélaganna Guðrún J. Guðmundsdóttir sem helst hefur annast þau skrif og gerir það einstaklega vel.

*Stöku sinnum hefur hópurinn sýnt utan dyra. Hér er dansaður skottís í Stykkishólmi.*

Fólk vill sjá þjóðdansa

Á þeim tíma sem Sporið hefur starfað hafa sýningar verið á sjötta hundrað og pantanir í ár gefa til kynna að það sé full þörf fyrir hóp sem þennan. Aðal markmiðið er að kynna íslenska danshefð í formi sýninga auk þess sem Sporið rekur heimasíðuna www.sporid.is og Facebook síðuna Danshópurinn Sporið-íslenskir þjóðdansar.

Þótt endurnýjun í hópnum hafi reglulega átt sér stað er full þörf á að fleiri danspör sláist í hópinn svo starfsemi hans verði áfram með blóma. Þannig getur hann áfram lagt sitt á vogarskál þess að varðveita íslenska dansmenningu fyrri tíma.

Guðrún Jónsdóttir

*Nokkrir félagar að lokinni sýningu í Árbæjarsafni.*

Á sjötta hundrað sýninga að baki

Danshópurinn Sporið fagnar 30 ára starfsafmæli

Danshópurinn Sporið fagnar 30 ára starfsafmæli