medium

large

thumbnail

1536x1536

small

custom-size

Vorboðinn ljúfi mættur til starfa

2048x2048

Stofnmæling helstu botnfisktegunda

Endurbætur á miðálmu grunnskólans í Borgarnesi

Fjölskylda Soffa styrkir skíðafélagið í tilefni tímamótanna

Sérstök framkvæmdanefnd skipuð um málefni Grindavíkur

100 ár í dag frá fæðingu Soffaníasar Cecilssonar

core/heading

<h2>Mörg og ólík verkefni framundan til að slípa samfélagið saman</h2>

core/paragraph

Í marsmánuði fékk Símenntun Vesturlands styrk úr Þróunarsjóði innflytjendamála. Styrkurinn var sá hæsti af þeim sem var útdeilt og verður hann nýttur í nýjan Fjölmenningarskóla Vesturlands þar sem Jovana Pavlovic er verkefnastýra. Blaðamaður settist niður með Guðrún Völu Elísdóttur, framkvæmdastjóra Símenntunar Vesturlands og Jovönu Pavlovic og forvitnaðist um verkefnið og hvað væri á döfinni í skólanum.

core/image

<figure class="wp-block-image size-full is-style-default"><img src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/2024/04/Fjolmenningarskoli-Vesturlands-tekinn-til-starfa_2.jpg" alt="" class="wp-image-77367"/><figcaption>: Jovana Pavlovic ásamt öðrum styrkþegum úr Þróunarsjóði innflytjenda. Ljósm. Stjórnarráðið.</figcaption></figure>

Guðrún Vala útskýrir upphaf verkefnis: „Við fengum fyrst styrk frá Sóknaráætlun Vesturlands árið 2021 til að vinna að verkefni sem kallaðist „Nýbúar á Vesturlandi,“ til að bregðast við atvinnuleysi hjá innflytjendum á svæðinu eftir Covid, en markmiðið var jafnframt að efla ýmsa verkþætti sem snúa að málaflokknum. Við vorum nýbyrjuð í því verkefni þegar stríðið í Úkraínu hófst og urðum að leggja margt frá okkur til að sinna flóttafólkinu sem kom hingað frá Úkraínu. Þó varð mikil aukning í öðrum hefðbundnum verkefnum sem varða innflytjendur. Á síðasta ári réðum við Jovönu sem verktaka hjá okkur í Símenntun til að aðstoða okkur í málaflokknum og eitt af því sem við gerðum var að hanna móttökuáætlun fyrir sveitarfélögin á Vesturland og er hún tilbúin. Svo var það að ég sendi inn umsókn til Þróunarsjóðs innflytjendamála og við fengum þennan góða styrk í verkefnið, sem gefur okkur mikinn meðbyr. Nú er Jovana kominn í 100% starf hjá okkur sem markaðs- og verkefnisstjóri og fjölmenningarfulltrúi. Fjölmenningarskóli Vesturlands er orðin að deild hjá Símenntun Vesturlands og eru spennandi tímar fram undan hjá okkur,“ segir Guðrún Vala.

Fjölmenning og margmenning

Þegar kemur að allri umræðu um málefni fólks af erlendum uppruna er oft talað um fjölmenningu, en þótt að samfélag einkennist af mikilli menningarlegri fjölbreytni er ekki alltaf um fjölmenningu að ræða.

„Það er vert að taka það fram að munur er á hugtökunum margmenningu (e. Multiculture) og síðan fjölmenningu (e. Interculture). Þó að þetta séu fræðileg hugtök og útiloki ekki hvort annað að þá tölum við alltaf um fjölmenningu í orðræðu okkar, en fjölmenning er ekki endilega þegar að margir ólíkir menningarhópar búa saman ef það ríkir mikil fjarlægð og engin eða lítil samskipti, það er margmenning. Fjölmenning er þegar mikil nánd, þekking og samskipti er til staðar milli ólíkra menningarhópa og virðing er einnig borin fyrir ólíkum reynsluheimum,“ segir Jovana en Guðrún Vala bætir við: „Við erum með margt fólk hér í samfélaginu okkar sem enn er ekki virkt í samfélaginu að öðru leyti. Fólk af erlendum uppruna hefur lítið tengslanet og við náum vonandi að efla, styðja og eiga þátt í að valdefla þau með þeim aðgerðum sem verkefnið felur í sér,“ segir Guðrún Vala.

Fræðsla, námsleiðir og ráðgjöf

Guðrún Vala heldur áfram: „Það er margt fólk sem kemur hingað til lands með góða menntun frá sínu heimalandi en oftast er menntunin ekki metin eða það vantar eitthvað upp á miðað við íslenskar kröfur. Við erum þá til taks að aðstoða fólkið með náms- og starfsráðgjöf og fræðslu um hvað það getur gert, oft í samstarfi við stéttarfélög. Við sækjum gjarnan erlenda ráðgjafa eða sérfræðinga í störf sem mögulega einhverjir innflytjendur sem eru hér nú þegar gætu sinnt. Við ættum því að leggja meira í það að kortleggja menntun og reynslu þeirra innflytjenda sem eru hér, efla og bjóða þá velkomna í samfélagið okkar,“ segir Guðrún Vala.

Þær Jovana og Guðrún Vala hafa báðar gríðarlegan áhuga á verkefninu og byrjar Jovana að útskýra helstu markmið skólans. „Valdefling, inngilding, lýðræðisleg þátttaka og þjálfun í ósýnilegri menningu. Dæmi um ósýnilega menningu getur verið líkamstjáning, svipbrigði, aðrar skoðanir og hugmyndir um jafnréttishugtakið, vinátta, uppeldi, hegðun okkar og viðhorf gagnvart eldri borgurum svo dæmi séu nefnd. Í rauninni er ósýnileg menning bara annar reynsluheimur sem Íslendingar virðast ekki gera sér nógu góða grein fyrir.

Til þess að miðla þekkingu til Íslendinga og láta þá aðeins pæla í fjölmenningu, ósýnilegri menningu og ríkjandi staðalmyndum, þá erum við með námskeið í fjölmenningarfærni í boði. Þær stofnanir og hópar sem hafa sótt þetta námskeið hingað til hafa verið mjög ánægð með fræðsluna. Við fengum upphaflega styrk úr Sóknaráætlun Vesturlands til þess að útbúa námskeiðið. En með styrk frá Þróunarsjóði innflytjendamála getum við endurskoðað námskeiðið sem er að verða tveggja ára frá því það var fyrst mótað. Það er mikilvægt að taka alltaf tillit til nýjustu umræðu og rannsókna. Okkur gefst tækifæri til þess að gera það núna varðandi þessa fræðslu, en líka til þess að markaðssetja það betur og efla upplýsingaflæðið varðandi fræðsluna,“ segir Jovana.

Upplýsingaflæði

„Upplýsingaflæði skiptir einnig máli, það er bæði valdeflandi, inngildandi og hvetur til samfélagslegrar þátttöku. Það skapar hvata til náms að innflytjendur viti af því að mörg stéttarfélög endurgreiða þátttökugjöld á íslenskunámskeiðum og að atvinnuleitendur geti sótt um stuðning hjá Vinnumálastofnun. Upplýsingaflæði er ekki einungis mikilvægt fyrir námskeið og námsleiðir, hinar almennu upplýsingar um samfélagið sem fólk býr í skipta einnig miklu máli, eins og þekking á skólakerfinu, um íþróttaiðkun barna, félags- og sjálfboðaliðastörf og önnur afþreying sem eru í boði í nærsamfélaginu hverju sinni. Allt er þetta stór hluti af inngildandi samfélagi og við verðum að gera betur. Þannig að öll ábyrgðin getur ekki verið hjá innflytjendum að „aðlagast bara,“ það þarf að skapa heilbrigt og inngildandi umhverfi fyrir alla,“ segir Jovana.

<div class="wp-block-image is-style-default"><figure class="aligncenter size-large"><img src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/2024/04/Fjolmenningarskoli-Vesturlands-tekinn-til-starfa_3-1200x1599.jpg" alt="" class="wp-image-77368"/><figcaption>Barmmerki þar sem segir einfaldlega; „Hér er töluð allskonar íslenska.“ Ljósm. Símenntun.</figcaption></figure></div>

Hér er töluð allskonar íslenska

„Íslenskan er mjög gott dæmi um það hamlandi umhverfi sem er til staðar fyrir innflytjendur. Fyrst og fremst er búist við að innflytjendur læri íslensku, en síðan er ekkert umhverfi til þess að tala hana - það gengur auðvitað ekki upp. Við þurfum að umgangast og tala við fólk, sýna samfélagslega ábyrgð,“ segir Guðrún Vala. „Öll okkar verkefni eru samfélagsleg verkefni, og þrátt fyrir það að við séum að vinna að því að gera íslenskunámskeiðin okkar aðgengilegri með tilliti til nemendahóps, þá þurfum að skapa umhverfi fyrir allskonar íslensku samtímis.“ Eitt af fjölmörgu verkefnum Fjölmenningarskólans er verkefnið „Hér er töluð allskonar íslenska,“ en það verður á dagskrá á þessu ári og byrjar strax í maí.

„Við erum að útbúa barmmerki sem hver og einn getur sett á klæðnað sinn og gefur með því til kynna jákvæðni og þolinmæði gagnvart allskonar íslensku. Fólk af erlendum uppruna getur aldrei talað íslensku eins og innfæddir tala hana, en við getum verið þolinmóð fyrir öðruvísi íslensku og það er ein leið til þess að íslenskan deyi hreinlega ekki út. Til dæmis er ekki hægt að búa í Frakklandi án þess að kunna tungumálið þar. Frakkar eru nú til dags þolinmóðari fyrir allskonar frönsku en þeir voru áður, og sama gildir t.d. um enskuna. Íslendingar eru ekki hræddir við að tala ensku með íslenskum hreim við aðrar þjóðir eða við þær þjóðir þar sem eiga ensku að móðurmáli enda eru Íslendingar ekki fyrirlitnir af þeim þjóðum. Eins og áður hefur komið fram þá ríkir talsverð fjarlægð milli fólks af erlendum uppruna og Íslendinga. Við kannski hittum einhvern innflytjenda úti í búð og við náum að segja „góðan daginn“ eða „halló“ við viðkomandi, þegar sá hinn sami fer að tala „bjagaða“ íslensku, þá skiptum við oftar en ekki yfir í ensku, eða reynum að útskýra íslenskuna fyrir honum. Þannig minnkar sjálfstraust fólks af erlendum uppruna og skapar óöryggi, þeim finnst þau vera kjánaleg og jafnvel niðurlægð og þetta er eitt dæmi um hvernig útilokun verður til. Við ætlum því að vera með verkefnið í gangi í fjórar vikur í maí til að vekja athygli og við vonum að það verði einhver umræða og vitund til með þessu verkefni,“ segir Jovana.

Tal okkar beinist nú að fyrirmyndum og skorti á þeim fyrir innflytjendur. „Það skortir fyrirmyndir almennt á Íslandi og sérstaklega í íþróttum. En fyrirmyndir innflytjenda eru oftast „teknar frá þeim“ og er það ákveðin orðræða sem ákveður fyrir fram hvort einhver einstaklingur sé Íslendingur og þá á hvaða forsendum. Forsendurnar eru oftast þær að ef hann gerir eitthvað vel og nær frábærum árangri, þá er hann íslenskur. En síðan eru innflytjendur; „þeir sem stela eða eru glæpamenn.“ Þessi orðræða eru mjög skaðleg, sérstaklega fyrir sjálfsmyndir barna og unglinga, en skapar líka fordóma í samfélaginu öllu. Það er því nauðsynlegt að gera fyrirmyndir fyrir innflytjendur sýnilegri, til dæmis úr íþróttum, skólasamfélaginu og úr stjórnmálasamfélaginu. Hugmyndin okkar eru að birta viðtöl og pistla frá innflytjendum á Vesturlandi með von um að það verði einhverskonar lyftistöng fyrir unga fólkið í samstarfi við fjölmiðla og fréttaveitur. Síðan eru að sjálfsögðu allar hugmyndir velkomnar varðandi þetta málefni og sérstaklega frá íþróttafélögum sem ég held að gætu spilað stóran og áhrifamikinn þátt þegar það kemur af því að efla fyrirmyndir fyrir innflytjendur,“ segir Jovana.

Ýmis verkefni hjá Fjölmenningarskóla

Talið berst að fyrirhuguðum verkefnum skólans á meðan á verkefninu stendur:

„Okkur langar t.d. til að hafa einu sinni í mánuði og þá í samstarfi við veitingastaði, kynningu á ákveðinni matarhefð. Þá yrði boðið upp á matarmenningu innflytjenda sem búa í samfélögum á Vesturlandi. Þannig myndi vonandi skapast einhver tengslanet og samfélögin eflast. Eins langar okkur að efla íþróttaiðkun meðal innflytjenda, þar sem innflytjendur og íbúar úr samfélögum hittast og stunda íþróttir saman og geta þannig kynnst hver öðrum.&nbsp; Einnig viljum við huga að samstarfi við aðra einstaklinga sem koma að fjölmenningarmálum, eins og með fræðsluerindi og þá sérstaklega í samhengi við skólaþróun og fjölmenningu. Það verður nóg að gera hjá okkur í tengslum við Fjölmenningarskólann og við hlökkum mikið til þeirra verkefna sem eru á döfinni,“ segja þær Jovana og Guðrún Vala að endingu.

Fréttaveita Vesturlands

Fjölmenningarskóli Vesturlands tekinn til starfa