medium

large

thumbnail

1536x1536

2048x2048

small

custom-size

Andlát – Magnús Þór Hafsteinsson

Gistinóttum fjölgaði um þriðjung – mest fjölgun var á Vesturlandi

Fellihýsageymslan er ný fjölskyldubók úr Grundarfirði

Írsk vika hefst á Útgerðinni í kvöld

Sterkar göngur á kvöldflóðinu

Elizabeth Bueckers með þrennu í góðum sigri ÍA

core/heading

<h2>Rætt við Atla Björn Levy verkefnastjóra hjá Orku náttúrunnar</h2>

core/paragraph

Framundan eru viðhalds- og endurbótaframkvæmdir við Andakílsárvirkjun í Borgarfirði, en virkjunin var byggð árið 1947. Virkjunin virkjar fall Andakílsár úr Andakílsárlóni sem rennur úr Skorradalsvatni, en er hún í eigu Orku náttúrunnar. Heildarframleiðslugeta er 8 MW. Neðan við virkjunina fer fram veiði í Andakílsá en umhverfisslys árið 2017 hafði áhrif á veiðina og annað lífríki í og við ána. Óhappið orsakaðist af því að set barst í ána úr inntakslóni virkjunarinnar þegar tæma átti lónið. Framkvæmdunum var hins vegar frestað þegar setið barst í ána. Næsta sumar er ráðgert að hreinsa lónið af seti. Atli Björn Levy verkefnastjóri framkvæmdarinnar segir verkið nú hafa verið í undirbúningi síðan 2017. Blaðamaður Skessuhorns sló á þráðinn til Atla Björns og ræddi við hann um væntanlegar framkvæmdir.

Tæma lónið af seti

,,Tilgangur framkvæmdanna er fyrst og fremst að tryggja öryggi en þetta varðar fólk og umhverfi á svæðinu. Það má segja að þessar framkvæmdir hafi verið í undirbúningi síðan umhverfisslysið átti sér stað 2017. Við viljum í raun koma í veg fyrir annað slíkt óhapp. Framkvæmdin gengur sem sagt út á það að hreinsa set úr lóninu og til þess að geta gert það þurfum við að byggja varnarstíflu, tæma lónið af vatni og gera það eftir skipulögðu verklagi. Við gerum þetta varlega og vöndum okkur við það. Ef ekkert set er til staðar á lónsbotninum er ekki hætta á að það fari af stað niður ána en það hafði töluverð áhrif á lífríkið á sínum tíma þegar þetta gerðist fyrir sex árum síðan. Í framkvæmdinni munum við vatnstæma inntakslónið að hluta til þess að geta mokað upp setinu og þá verður einnig tækifærið nýtt og farið í viðhald á steyptum mannvirkjum. Steypan er á mörgum stöðum orðin gömul og frostskemmd, svo það er kominn tími á viðhald. Þriðji þátturinn er svo sá að jarðvegsstíflan verður endurgerð en sú stífla brast árið 1991 en þá endurgerðu virkjunarmenn hana í nokkrum flýti. Ekki lágu fyrir teikningar eða annað slíkt þá svo hún er ekki nægilega traust. Ein af áætluðum undirbúningsframkvæmdum er að koma grjóti fyrir aftan jarðvegsstífluna til þess að styrkja hana. Því fyrr sem það gerist því betra,“ segir Atli.

Taka mið af veiðitímabilinu

Er tímaáætlun komin á verkefnið? ,,Við stefnum á að bjóða framkvæmdina út í nóvember á þessu ári. Við hvetjum verktaka af svæðinu til þess að bjóða í verkið, það væri tilvalið. Tímaáætlunin tekur mið af veiðitímabilinu í Andakílsá, sem dæmi er áætlað að byggingu varnarstíflunnar sé lokið áður en veiðitímabilið hefst en bygging hennar gæti valdið truflun á veiði í ánni. Í því tilliti skiptir máli að við fylgjumst með gruggi en við settum upp gruggmæla í samstarfi við Veðurstofuna, þannig að ef eitthvað fer að gruggast neðan við inntakslónið og stöðvarhúsið getum við gripið inn í. Við munum fylgjast sérstaklega með þeim mæligildum á framkvæmdatímanum.“

Engin starfsemi á meðan

Verður starfsemi virkjunarinnar eitthvað breytt? ,,Það verða engar vélar keyrðar á meðan á þessum framkvæmdum stendur. Þegar varnarstíflan er komin upp mun áin renna framhjá vélunum svo engin framleiðsla mun verða á framkvæmdatímanum sem áætlað er að verði frá miðjum júní á næsta ári og eitthvað fram á veturinn,“ segir Atli Björn.

Hvaða áhrif hefur þetta? ,,Þá verður náttúrulegt rennsli í ánni og gagnvart veiðinni er það jákvætt. Þetta er ekki mjög stórt á okkar mælikvarða en þessi virkjun hefur þann tilgang að taka við sveiflum. Til samanburðar er uppsett afl í jarðhitavirkjuninni á Hellisheiði 303 MW, á Nesjavöllum 120 MW, en í Andakílsárvirkjun 8 MW. Á sínum tíma þegar virkjunin var byggð var hún með þeim stærri á landinu en í dag er hún ekki mjög stór í þessu samhengi, þrátt fyrir það er hún mjög mikilvæg og er eina vatnsaflsvirkjunin sem við rekum,“ segir Atli.

Ekki mikil umhverfisáhrif

Hvaða breytingar gætu þessar framkvæmdir haft á starfsemi virkjunarinnar og lífríkið í kring? ,,Það verða engar breytingar gerðar á starfsemi virkjunarinnar við þessa framkvæmd. Engar rekstrarlegar breytingar verða á miðlun og vatnshæð í Skorradalsvatni á meðan framkvæmdinni stendur og eftir hana. Þessi framkvæmd er ekki líkleg til að hafa umtalsverð umhverfisáhrif. Hvað varðar ána sjálfa þá hefur lífríkið þar smám saman verið að ná sér á síðustu árum. Varðandi uppbyggingu eftir slysið 2017 hefur ON unnið að ýmsum úrbótum í samstarfi við landeigendur á svæðinu. Þar má m.a. nefna bakkavarnirnar sem gerðar voru og mér skilst að almenn ánægja sé með á svæðinu. Veiðin raskaðist verulega við slysið en með samhentu átaki höfum við náð að lyfta henni aftur til fyrri vegar. Við höfum verið í góðu samstarfi við veiðifélagið með uppbyggingu árinnar og síðan fengum við líka ráðgjöf frá Hafrannsóknastofnun eftir slysið og hefur þeirra ráðleggingum verið fylgt í hvívetna. Auk bakkavarnanna höfum við tekið þátt í seiðauppeldi og erum enn í því með veiðifélaginu.“

Virkjunarleyfið gamalt en gilt

Umræða hefur verið til staðar um virkjunarleyfið. ,,Virkjunin er byggð á þeim tíma sem regluverk um slík mannvirki var ekki til. Kallað var eftir endurskoðun virkjunarleyfis Andakílsárvirkjunar í mars 2022. Við höfum verið í samræðum varðandi þetta við sveitarfélögin á svæðinu. Álit Orkustofnunar liggur fyrir þar sem niðurstaðan var sú virkjunin hefur ígildi virkjunarleyfis og er það í fullu gildi. Ekki er hægt að beita ákvæðum raforkulaga afturvirkt. Í þessu öllu er ekki um að ræða breytingar á rekstri eftir framkvæmdir. Við munum svo fara í endurnýjun á starfsleyfinu þegar það rennur út árið 2024,“ segir Atli Björn.

Mikill undirbúningur

,,Það er nokkurra ára undirbúningur að baki varðandi þessa framkvæmd. Það er búið að verja miklum tíma í að hanna framkvæmdina og gera undirbúningsrannsóknir sem felast meðal annars í sýnatökum úr lóninu í gegnum árin. Við höfum fengið til okkar erlenda og innlenda ráðgjafa til þess að meta setmagnið sem er til staðar.

Sem stendur erum við í leyfaöflun, þ.e.a.s. við erum að afla tilskilinna leyfa frá sveitarfélögum og öðrum yfirvöldum. Við erum í undirbúningi til að geta hafið verkið næsta vor og eins og áður segir þá leggjum við áherslu á að vanda til verka í hvívetna,“ segir Atli að lokum.

core/image

<div class="wp-block-image is-style-default"><figure class="aligncenter size-full"><img src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/2023/09/Veigamiklar-framkvaemdir-framundan-vid-Andakilsarvirkjun_2.png" alt="" class="wp-image-69545"/><figcaption>Atli Björn Levy, verkefnastjóri framkvæmdanna hjá Orku náttúrunnar.</figcaption></figure></div>

Fréttaveita Vesturlands

Viðamiklar framkvæmdir framundan við Andakílsárvirkjun