medium

large

thumbnail

1536x1536

2048x2048

small

custom-size

Fór í Stýrimannaskólann og varð faðir sautján ára gamall

Var mikill sveitamaður í sér þótt sjómennskan hafi orðið ofan á

Aukin hætta á fuglainflúensu með komu farfuglanna

Glæsilegir tónleikar í Borgarneskirkju

Akranesmótið í pílu um helgina

Vígreif í hefðbundnu karlastarfi

core/paragraph

Í dag, 22. mars, er alþjóðlegur dagur vatnsins sem ætlaður er til að minna okkur á mikilvægi vatns fyrir okkur og allt líf á jörðinni. Vatn er lífsnauðsynlegt öllum og flestir kannast einnig við róandi og heilandi áhrif þess að sitja á lækjarbakka eða við strönd og fylgjast með hreyfingum vatnsins og hlusta á árniðinn, öldugjálfur eða brimhljóð. Á degi vatnsins er vel við hæfi að fá sér göngutúr meðfram á, vatni eða ströndinni sem er í mestu uppáhaldi hjá hverjum og einum. Setjast niður í rólegheitunum og velta fyrir sér þeim undrum sem búa undir yfirborðinu, og lífverunum sem þar hafa aðlagast aðstæðum, jafnvel í þúsundir ára.

Vatnið er til umfjöllunar hjá Hafrannsóknastofnun. Á vef stofnunarinnar segir að þegar tvö vetnisatóm og eitt súrefnisatóm tengjast saman myndast sameindin H2O, sem við í daglegu tali þekkjum sem vatn. Einföld sameind, en án efa sú mikilvægasta af þeim öllum.

„Vatn er undirstaða lífsins en um 70% af yfirborði jarðarinnar er hulið vatni og lang stærsti hluti þess er sjór. Afgangurinn er ferskvatn í stöðuvötnum, ám, jöklum og íshellum heimskautanna. Allar lífverur jarðar, frá smæstu bakteríum til stærstu hvala, þurfa vatn til að lifa. Um 70% af þyngd mannslíkamans er vatn og án vatns getum við aðeins lifað í um 3 daga.

Þrátt fyrir mikilvægi vatns fyrir allt líf, höfum við umgengist það af talsverðu virðingarleysi. Yfir milljarður jarðarbúa hefur ekki aðgang að hreinu vatni og tæplega 3 milljarðar búa við vatnsskort. Talið er að árið 2025 muni 3,5 milljarðar manna búa við vatnsskort og ástæðan er að stórum hluta vegna þess að mengun hefur gert vatn ódrykkjarhæft.

core/image

<figure class="wp-block-image size-large is-style-default"><img src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/2023/03/Althjodadagur-vatnsins-er-i-dag_2-1200x900.jpg" alt="" class="wp-image-62672" /><figcaption>Við Úlfsvatnsá á Arnarvatnsheiði. Ljósm. mm</figcaption></figure>

Við erum rík af vatni

Ísland er auðugt af vatni og oft þykir okkur nóg um þegar styttir ekki upp svo dögum skiptir! En það minnkar ekki mikilvægi þess að vernda vatnsauðlindina okkar því hún er viðkvæm fyrir mengun og hverskyns röskun. Settar hafa verið fram ýmsar reglur um hvernig á að umgangast vatnsauðlindina og nýverið voru sett lög á Íslandi (nr. 36/2011) sem hafa það markmið að vernda ferskvatn og strandsjó og vistkerfi sem í þeim þrífast. Í lögunum er auk þess kveðið á um að bæta skuli ástand vatns þar sem þess er þörf. Gerð hafa verið viðmið til að meta hvort ástand ferskvatns og strandsjávar uppfylli markmið laganna og hefur Hafrannsóknastofnun komið að þeirri vinnu ásamt Veðurstofu Íslands, Náttúrufræðistofnun Íslands og Umhverfisstofnun.

Umhverfisþættir, svo sem hitastig, pH og efnasamsetning vatns, hafa mikil áhrif á þróun lífríkis í vatni og er lífríkið góður mælikvarði á gæði vatns. Sumar lífverur eru þolnar fyrir mengun en aðrar mjög viðkvæmar og hverfa um leið og ástandi vatns hrakar. Rannsóknir á tegundum vatnalífvera og hlutföllum viðkvæmra og þolinna tegunda geta gefið dýrmætar upplýsingar um ástand vatns.“

<figure class="wp-block-image size-large is-style-default"><img src="https://umsjon.skessuhorn.is/wp-content/uploads/2023/03/Althjodadagur-vatnsins-er-i-dag_3-1200x800.jpg" alt="" class="wp-image-62674" /><figcaption>Vatnsból Skagamanna í Berjadalsá við rætur Akrafjalls.</figcaption></figure>

Fréttaveita Vesturlands

Alþjóðadagur vatnsins er í dag