medium

large

thumbnail

1536x1536

2048x2048

small

custom-size

Leikskólabörn skoðuðu sjúkrabílinn

Héldu forvarnadag í Fjölbrautaskóla Vesturlands

Askja Vesturlandi opnar á laugardaginn

Nagladekkin undan?

Skorradalshreppur hástökkvari í íbúafjölgun

Mældist á 140 km hraða þar sem hámarkshraði er 90

core/paragraph

Vorið 1997 hafði Jónína Ingólfsdóttir yfirljósmóðirin á fæðingadeild Sjúkrahúss Akraness samband við forstjóra Haraldar Böðvarssonar &amp; Co, Harald Sturlaugsson, og innti hann eftir því hvort fyrirtæki hans gæti útvegað fæðingadeildinni fiskikar, en þau voru mikið notuð hjá útgerðinni. Ljósmæðurnar á fæðingadeildinni höfðu hugsað sér að nota karið vegna væntanlegra vatnsfæðinga sem fyrirhugað var að bjóða verðandi mæðrum upp á, til viðbótar við hefðbundnar aðferðir við fæðingar. Í júní 1997 barst deildinni síðan að gjöf frá HB &amp; Co nýtt, ónotað og mátulega stórt fiskikar, sem átti eftir að reynast happasælt.

Eins og áður sagði var karið ætlað konum sem vildu fæða í því, en fyrst í stað var það nýtt sem verkjameðferð fyrir fæðingu. Það var svo 2. apríl 1998, sem fyrsta vatnsfæðingin átti sér stað í sjálfu karinu. Foreldrar fyrsta barnsins sem fæddist í fiskikarinu góða voru þau Berglind Helgadóttir og Sigfús Sigfússon úr Hafnarfirði. Þau eignuðust stúlku sem var þeirra annað barn og voru þau sammála um að vatnsfæðingin hefði gengið vel. Heita vatnið kæmi í stað verkjastillandi lyfja og sagði Berglind að verkirnir hefðu verið mýkri og allt hefði verið eins notalegt og hægt væri, ef hægt væri að tala um þægindi í þessu sambandi. Jónína Ingólfsdóttir ljósmóðir veitti aðstoð við fæðinguna.

Um þetta leyti, þ.e.a.s. í apríl 1998 bauð fæðingadeildin á Akranesi upp á fleiri valkosti til að gera fæðingar auðveldari bæði fyrir móður og barn. Meðal þess sem verðandi mæðrum var boðið upp á var sérhönnuð „róla“ þar sem sængurkonurnar gátu hangið í til að létta þeim verkina. Dæmi voru um að konur hafi einnig fætt í rólunni. Þá notuðu ljósmæðurnar sérhannaðan stól, sem þær kölluðu „fjósastólinn,“ sem þær nýttu sér oft við fæðingarnar.

„Fiskikarið sem tók um 600 lítra af vatni var hærra en hefðbundið baðkar, sem þýddi að konan gat hreyft sig meira í því,“ sagði Jónína ljósmóðir í samtali við Skessuhorn í frétt frá 8. apríl 1998. „Vatnið flyti vel í brjósthæð og konan væri mjög frjáls í öllum hreyfingum.“ Eins og gefur að skilja var ekki sæti í fiskikarinu. Ljósmæðurnar á Akranesi brugðu því á það ráð að setja vatn í plastpoka sem sökk síðan til botns á karinu. Á honum gat hin verðandi móðir setið. Karið var á hjólum og auðvelt að færa það til eftir hentugleikum. Jónína sagði þessa aðferð mjög vinsæla, enda hafi orðið 25% aukning á fæðingum á Sjúkrahúsinu. Skýringin hefði einnig legið í því að fæðingadeild St. Fransiskuspítalans í Stykkishólmi hafi verið lögð niður 1998. Þá hefðu Hvalfjarðargöngin hugsanlega haft einhver áhrif. Um þriðjungur sængurkvenna árið áður voru frá Akranesi. Hinar koma flestar af Snæfellsnesi, úr Borgarfirði, en annars voru að koma konur nánast alls staðar af landinu til að fæða á Akranesi. Sífellt fleiri konur komu þá frá höfuðborgarsvæðinu.

Jónína sagði í viðtalinu að karið gerði ljósmæðrunum ekki erfiðara um vik en ella við alla aðhlynningu. „Það er frístandandi og við komumst að því frá öllum hliðum. Í sjálfu sér gerir ljósmóðirin ekki svo mikið þegar konan er komin niður í vatnið nema að hlúa að henni. Við getum setið á kollum eða beygt okkur yfir konuna. Þetta var ekkert mál. Það er mikið minni hætta á sprungum og að konur rifni og í alla staði er þetta bara yndislegt.“

Að sögn höfðu mæðurnar sem vitnað var til í fréttinni ekki sett út á að ala börn sín í fiskikari. Sumir feður hafa hins vegar haft orð á því, en þeir grínast með það. Hins vegar var það hinn 5. nóvember 1998 sem fyrsti faðirinn fór ofan í karið og aðstoðaði konu sína við fæðinguna, sem tókst mjög vel í alla staði.

Það má því segja að þær ljósmæður við fæðingadeild Sjúkrahússins á Akranesi hafi átt gott og farsælt frumkvæði að því sem framundan var í fæðingahjálp.

Þessi samantekt úr Skessuhorni frá 8. apríl 1998 er birt hér að nýju í tilefni þess að senn eru 25 ár frá stofnun blaðsins.

Fréttaveita Vesturlands

Ljósmæður á Akranesi – Frumkvöðlar í fæðingahjálp