Hvítanes á stríðsárunum.

Í síðari heimsstyrjöld komu bandamenn sér upp aðstöðu á Íslandi til þess að fylgjast með og hefta siglingar þýskra herskipa og kafbáta og verja skipaleiðir sínar á norðaustanverðu Atlantshafi. Í Hvalfirði lá oft fjöldi skipa á kaupskipalæginu utan Hvammsvíkur og á móts við Ferstiklu og herskipalæginu sem var í firðinum sunnanverðum. Á stríðstímum gat þar oft að líta stærstu herskip veraldar sem veittu skipalestunum vernd gegn orrustuskipum þýska flotans í Noregi. Bretar reistu flotastöð í Hvítanesi þar sem m.a. var gert við netalagnir, sem lágu þvert yfir fjörðinn utanverðan, til varnar óvinaskipum og kafbátum, svo og tundurdufl sem girtu fjörðinn við Hálsnes í sama tilgangi. Í stöðinni voru birgðageymslur, verkstæði, íbúðaskálar, spítali, og annað til þjónustu við herskipaflotann ásamt kvikmyndahúsi, verslun, veitingastofu og tómstundaheimili fyrir sjóliðana. Öflug flotkví lá innanvert við nesið ásamt viðgerðar- og birgðaskipum og lyfti skipum til botnviðgerðar.

Breski flotinn starfrækti flotastöð sína í Hvítanesi til stríðsloka en hóf þá brottflutning. Tæki og tól voru fjarlægð og hluti mannvirkja. Önnur voru skilin eftir. Nú tæpum mannsaldri eftir að seinna stríði lauk má enn sjá minjar eftir veru breska hersins á Hvítanesi. Flestar byggingar eru þó horfnar af yfirborðinu, að hluta eða öllu leiti. Þó er hægt að sjá móta fyrir grunnum bragga og annarra mannvirkja sem horfin eru, jafnvel manngerðar holur eða byrgi. Útveggir örfárra húsa hanga uppi. Tímans tönn hefur engu að síður leikið þessi hús grátt og þá hefur grafíklistafólk farið með spreybrúsana þar um á síðustu árum. Ummerki er að finna um fólk sem haldið hefur til í rústunum um skemmri eða lengri tíma.

Blaðamaður Skessuhorns gekk um svæðið á Hvítanesi um liðna helgi. Þar var engan annan að sjá, afar friðsælt. Nokkrar kindur voru þar með lömb sín, greinilega vanar umgangi. Úti á firðinum lónaði skúta ein af sverari sortinni. Ragnar heitir sú, lúxussnekkja rússnesks auðkýfings, sem kostar tíu milljónir á dag að taka á leigu. Hvað skútan var þar að gera, skal ósagt látið, en vafalítið hefðu gestir fengið meiri athygli fyrir tæpum áttatíu árum, hefðu þeir þá verið þarna á skemmtisiglingu.