Veitur boðuðu til íbúafundar á Hótel B59 í Borgarnesi í gærkvöldi þar sem umræðuefnið var vatns-, hita- og fráveitumál í Borgarbyggð. Margir mættu á fundinn og mynduðust líflegar umræður. Tilefni fundarins var óánægja íbúa í sveitarfélaginu varðandi gjaldskrá Veitna. Við upphaf fundarins fór Gestur Pétusson, framkvæmdarstjóri Veitna, yfir ástæðu þess að fundurinn var boðaður og útskýrði hvernig stæði á því að gjaldskráin er hærri í Borgarbyggð en til dæmis á Akranesi og í Reykjavík. Hann sagði gjaldskrána byggja á samningi milli eigendanna, sem eru Akraneskaupstaður, Reykjavíkurborg og Borgarbyggð, sem gerður var árið 2005. „Það var reiknað með því upphaflega að Borgarbyggð fengi ákveðinn eignarhlut í Orkuveitu Reykjavíkur gegn því að gjöldin yrðu á ákveðin hátt,“ segir Gestur. Borgarbyggð á 0,93% í OR og sagði Gestur að ef Borgarbyggð myndi fá sömu gjaldskrá og Akranes og Reykjavík myndi eignarhluturinn fara niður í tæp 0,4%. „Þetta er ekki beint mál sem Veitur geta breytt. Þetta er eitthvað sem eigendur gætu einungis breytt í gegnum ákveðinn feril. Okkar hlutverk hjá Veitum er að veita þjónustuna og hvað varðar fjárfestingar og þjónustustig þá myndi það ekki hafa nein áhrif ef tekin yrði sú ákvörðun að íbúar í Borgarbyggð myndu borga sömu gjöld og íbúar á Akranesi og í Reykjavík eru að gera. Við myndum ekki minnka okkar fjárfestingar hér á þessu svæði,“ sagði Gestur og ítrekaði að mismunurinn á gjöldunum tengdist einvörðungu samningnum milli eigenda.

Fram kom í máli Gests að á síðustu tíu árum eða svo hafa Veitur fjárfest á Vesturlandi fyrir rúma sjö milljarða króna í fráveitum, neysluvatni, hitaveitu og fleiru og stendur til að á næstu fjórum árum verði fjárfest til viðbótar fyrir tæplega fimm milljarða króna. „Ef það verður tekin pólitísk ákvörðun um að breyta samsetningunni á eignarhaldi Orkuveitunnar mun það ekki hafa neina minnkun í för með sér á þjónustu okkar. Okkur ber að þjónusta sveitarfélögin og þær þarfir sem sveitarfélögin hafa,“ segir Gestur.

Smit vegna þurrka

Arndís Ósk Ólafsdóttir, forstöðumaður vatnsveitu Veitna, tók næst til máls og útskýrði ferlið sem fór af stað þegar íbúum í Borgarbyggð var ráðlagt að sjóða neysluvatn í október síðastliðnum. Hún segir að vandamálið megi rekja til mikilla þurrka í sumar. Sigrún Tómasóttir jarðfræðingur tók einnig til máls og útskýrði að þegar vatnið rennur frá Hreðavatni í gegnum Grábrókarhraun síast það á leið sinni í vatnsbólið en vegna þeirra þurrka sem voru í sumar þornaði jarðvegurinn mikið og þegar fór svo að rigna aftur í september blandaðist við vatnsflæðið vatn sem kom niður í jarðveginn á leiðinni og fór því ekki jafn langa leið í gegnum hraunið og síaðist þar af leiðandi ekki jafn vel. Heilbrigðiseftirlit Vesturlands tók ákvörðun um að taka sýni úr vatnsbólum vegna þurrkanna í sumar og 2. október komu fram upplýsingar um grun um e-coli mengun í Grábrókarhrauni. „Við tökum ákvörðun um að láta strax vita en ekki bíða eftir staðfestingu. Daginn eftir, eða 3. október, fáum við að vita að sýni sem var tekið væri hreint en á þessum tíma settum við vatnsbólin hér á Vesturlandi í hálfgerða gjörgæslu og tókum sýni stundum oft á dag,“ sagði Arndís. Hún segir einnig að 3. október hafi verið tekin sú ákvörðun að setja upp lýsingarbúnað á vatninu í Grábrókarhrauni. „Við vorum svo heppin að við áttum lýsingartæki svo það var strax farið í að setja það upp,“ segir hún. 9. október koma aftur fram upplýsingar um grun um e-coli gerla í sýni sem var tekið í Grábrókarhrauni og daginn eftir var það staðfest. „Við höldum áfram að taka sýni og þegar við getum staðfest að lýsingatækið var farið að virka og hreint vatn væri komið í dreifikerfið afléttum við suðutilkynningunni 16. október,“ sagði Arndís.

Ekki refsigjaldskrá

Eftir að starfsmenn Veitna höfðu útskýrt bæði gjaldskrán veitnanna og mengunina í Grábrókarhrauni mynduðust líflegar umræður í salnum þar sem margir íbúar vildu vita meira um það ferli sem þyrfti að fara í til að lækka gjaldskrá Veitna í Borgarbyggð. Vildu íbúar vita hvort um væri að ræða refsigjaldskrá m.a. vegna framkvæmda við fráveitu á Varmalandi og annarra framkvæmda á svæðinu. Gestur fullyrti að ekki væri um refsigjaldskrá að ræða og benti aftur á að gjaldskráin snérist aðeins um þá samninga sem eigendurnir gerðu á sínum tíma. Þá ítrekaði hann að ef það hefði verið tekin pólitísk ákvörðun á sínum tíma um minni eignarhlut Borgarbyggðar væri gjaldskráin sú sama og á Akranesi og í Reykjavík, alveg óháð öllum fjárfestingum. Hann fullyrti að gjaldskráin tengist fjárfestingunum ekki, heldur eingöngu samningum sem voru gerðir og að gjaldskráin hafi ekkert með þjónustu Veitna að gera. Endurtók hann einnig að Veitur ráði ekki gjaldskránni heldur eigendurnir.

Grugg í vatni

Nokkrir íbúar töluðu um ósætti varðandi grugg í vatninu. Arndís svaraði því að þegar boraðar voru holur í Grábrókarhrauni á sínum tíma var óhjákvæmilegt að það kæmi grugg fyrst um sinn. Voru vonir bundnar við að það myndi lagast með tímanum en það gerðist ekki svo fjárfest var í síubúnaði sem reyndist ekki endast vel og nú hefur verið settur upp betri síunarbúnaður og vonast Veitur til að vandamálið varðandi grugg í vatninu sé búið. Einn íbúi spurði út í þau hús í Borgarnesi sem ekki eru tengd við fráveituna en þurfi samt að borga fráveitugjöld. Því var svarað til að þegar búið er að setja stút sem tengist við fráveituna inn á lóð viðkomandi húss sé tekið gjald og það sé undir eigendum hússins að tengja sig við stútinn. Þessi tilteknu hús eru staðsett þannig að fráveitustúturinn stendur hærra en húsin og því þarf dælu til að hægt sé að nota fráveitubúnaðinn. Starfsmenn Veitna sýndu vilja til að finna lausn á þessu með húseigendum.

Málið í ferli hjá sveitarstjórn

Þau Halldóra Lóa Þorvaldsdóttir, Lilja Björg Ágústsdóttir og Magnús Smári Snorrason tóku einnig til máls fyrir hönd sveitarstjórnar. Þau sögðu sveitarstjórn vera að skoða það hvort Borgarbyggð ætti að reyna að semja við hina eigendur Veitna um breytt eignarhlutfall og þá lægri gjaldskrár. Sögðu þau málið allt vera í ferli hjá þeim núna en að þetta væri flókið mál sem þyrfti að skoða út frá öllum hliðum. Ekki væri nóg að Borgarbyggð vilji selja sinn hlut og fá lægri gjaldskrá, heldur þurfi aðrir eigendur þá að vera tilbúnir að kaupa hlut Borgarbyggðar. Þá þarf einnig að skoða hvort þessi 0,93% sem Borgarbyggð á í Orkuveitunni sé verðmæti sem sveitarfélagið er tilbúið að missa, eða ekki. Fullvissuðu sveitarstjórnarfulltrúar gesti fundarins um að þetta mál væri til skoðunar.

Veitur héldu íbúafund í Borgarnesi