medium

large

thumbnail

1536x1536

2048x2048

small

custom-size

„Viljum enda hærra í deildinni í sumar“

Þungarokkshátíðin Sátan verður í Stykkishólmi í júní

Lítil Barnamenningarhátíð í Borgarnesi

Skallagrímur hélt lokahóf í körfunni

Vilja stækka Garðavöll um níu holur

Síðari umferð biskupskosningar hafin

core/paragraph

Viðtöl úr safni Skessuhorns árið 2011 þar sem fólk af Vesturlandi rifjar upp fermingardaginn sinn

Flest árin sem Skessuhorn hefur gefið út fermingarblað hefur fólk af Vesturlandi verið fengið til að rifja upp fermingardaginn sinn með lesendum. Oftar en ekki hefur verið reynt að velja hóp sem á eitthvað sameiginlegt. Í þetta sinn var leitað á náðir nokkurra sóknarnefndarformanna og fara minningar þeirra hér á eftir.

Bakaði sjálf fyrir fermingarkaffið

Hulda Guðmundsdóttir er formaður sóknarnefndar í Fitjasókn. Hún fermdist í Hvanneyrarkirkju ásamt vinkonu sinni 2. júní 1974. Það var sr. Ólafur Jens Sigurðsson sem fermdi þær stöllur þennan bjarta júnídag. Hulda segist gjarnan hafa viljað fermast í sinni heimakirkju að Fitjum en þar sem þær voru bara tvær og þar að auki vinkonur var ákveðið að þær skyldu fermast á Hvanneyri. Vinkonurnar hafa daginn alveg á hreinu og enn í dag senda þær hvor annarri kveðju á fermingardaginn. Meira að segja fóru þær í „fermingarferðalag“ á þrjátíu ára fermingarafmælinu sínu árið 2004, með börnin sín, sem þá voru nýfermd. Það kom í hlut Huldu að baka að mestu fyrir ferminguna sína og stríða við hárgreiðsluna. Hún segir að sumum hafi þótt þetta nokkuð sérstakt, en hún upplifði það sem sjálfsagðan hlut.

Kveið svolítið fyrir fermingunni

„Þannig hagaði til í minni fjölskyldu að foreldar mínir bjuggu ekki saman. Ég er alin upp af föður og föðurbróður og eins og ég hlakkaði mikið til fermingardagsins þá kveið ég fyrir komu mömmu sem ég þekkti ekki neitt. Mér finnst engin ástæða til að fara í neinar grafgötur með þetta. Þegar fjölskyldumunstur eru orðin svo margvísleg sem raun ber vitni þá koma oft upp svona vandamál. En þetta bjargaðist allt. Mágkona mín lánaði mér jakka fyrir ferminguna, brúnan stuttan jakka. Kjóllinn var síður, svona brúnn skokkur og undir var ég í indverskri blússu. Þegar kom að hárgreiðslunni fór heldur að vandast málið,“ segir Hulda og brosir við. „Ég er með gífurlega fíngert hár og þetta var alveg hrikalegt. Hárið var sítt, náði langt niður á bak. Það voru settar í mig rúllur sem ég ,,vakti“ með, frekar en svaf. En hlutirnir tóku að vandast þegar taka átti rúllurnar úr. Þær voru svo flæktar í hárinu að þegar loksins var búið að ná þeim úr voru lokkarnir ýmist stríðir eða sléttir, en einn og einn snar krullaður. Ég var að þessu sjálf með aðstoð 19 ára mágkonu minnar og þetta varð bara að duga, annað var ekki í boði.“

Veisla með myndarbrag

Eins og fram hefur komið bakaði Hulda að mestu leyti fyrir ferminguna sína. Segir að öðrum hafi ekki verið til að dreifa þar sem auk hennar voru í heimili karlmenn sem voru ekkert mikið að baka. „Ég man ekki til þess að baksturinn hafi verið neitt vandamál. Ég bara bakaði. Síðan rann upp dagurinn góði og í minningunni var þetta ekki stór veisla, kannski tíu til fimmtán manns en ég fékk afar góðar gjafir, líka frá fólki í sumarhúsunum í Fitjahlíð sem var að gauka ýmsu að mér eftir fermingu. Úr þeirri átt fékk ég sem dæmi tvo hringi sem mér þykir afar vænt um. En gjafirnar voru stórar sem ég fékk, man ég. Frá pabba fékk ég úr og frá Stefáni föðurbróður útvarp sem enn er í eldhúsinu á Fitjum. Það er með langbylgju sem er nauðsyn til að hægt væri að hlusta á útvarpið þar. Svo fékk ég það sem við kölluðum „steríógræjur“ en var í raun lítið sambyggt útvarp og segulband. Annað útvarp fékk ég sem líka er enn til, bjútíbox og gítar. Þannig að gjafirnar voru góðar. Dagurinn lifir í minningunni og við vinkonurnar pössum upp á að minnast hans,“ segir Hulda Guðmundsdóttir á Fitjum.

Beið með að fara í sveitina vegna fermingarinnar

Sr. Jón M. Guðjónsson fermdi formann sóknarnefndar á Akranesi, Þjóðbjörn Hannesson 18. maí 1959. Í árganginum voru 77 börn sem mættu í kirkjuna síðla dags, allan veturinn til að meðtaka boðskapinn sem presturinn flutti þeim. Þjóðbjörn man ekki eftir neinum hegðunarvandamálum í þessum hópi enda sr. Jón snillingur í að umgangast börn og unglinga á þann hátt að krakkar báru virðingu fyrir honum. „Fermingarfræðslan var annars fremur hefðbundin og í anda þess sem þá tíðkaðist. Við áttum að læra sálma, boðorðin og gera verkefni eins og var. Fötin voru saumuð á mig af Guðlaugu í Ásgarði sem var mömmu oft innan handar þegar kom að svona sérhæfðari saumaskap, annars saumaði mamma allt á okkur systkinin.

Úr, peningar og skeyti

Svo rann dagurinn upp og allt gekk eins og gert hafði verið ráð fyrir. Börnin fermdust og heima beið veislan, kökur eins og þá var algengast að bjóða upp á. „Fjölskyldan er nokkuð stór þannig að fjölmenni var í veislunni, miðað við þann tíma. Mamma bakaði allt og veislan var heima. Allir komust einhvern veginn fyrir í húsinu, ég man ekki eftir neinum tiltakanlegum þrengslum. Gjafirnar voru veglegar. Frá mömmu og pabba fékk ég úr eins og flestir fengu, svefnpoka og bækur frá ættingjum ásamt peningum. Fyrir þá keypti ég hjól en ekki myndavél þótt ég væri byrjaður í einhverjum myndatökuæfingum þá. Myndavél keypti ég síðar þegar ég var farinn að vinna. Svo fékk ég skeyti, sem var og er skemmtilegur siður.“

„Skólinn var búinn mun fyrr þegar ég var unglingur en nú er. Ef ekki hefði komið til að ég væri að fara að fermast hefði ég verið löngu farinn í sveit þar sem ég dvaldi öll sumur frá því að ég var smástrákur. Meðan ég beið eftir fermingunni fór ég á sjó í nokkra daga. Það var ágætt til að láta tímann líða. Eftir ferminguna var hins vegar ekki eftir neinu að bíða. Spenningurinn var orðinn mikill að komast í sveitina og Norðurárdalurinn beið en á Háreksstöðum var ég í sveit á þessum tíma. Það er hins vegar gaman að segja frá því að sr. Jón hafði þann skemmtilega sið að gefa út fermingarskírteini sem ég á. Þar kemur fram fæðing, skírn og ferming ásamt ritningarversinu sem lesið var fyrir mann í kirkjunni. Hafi ég ekki haft gaman af þessu plaggi þá, hef ég alla vega mjög gaman af því í dag,“ segir Þjóðbjörn Hannesson á Akranesi.

Brá sér í Saurbæinn til að fermast

Í Hvammssókn í Dölum er formaður sóknarnefndar Jón Egill Jóhannsson sem fæddur er og uppalinn á Skerðingsstöðum í Hvammssveit og býr þar enn. Samkvæmt venju hefði hann átt að fermast í Hvammskirkju á hvítasunnudag árið 1984 en breytti til og fermdist í Saurbænum á páskum, sama ár. Sami presturinn, sr. Ingiberg J. Hannesson, þjónaði báðum kirkjunum svo það skipti í raun ekki máli á hvorum staðnum Jón Egill léti ferma sig. „Fermingardaginn bar upp á 22. apríl og ég man að það var sólbráð þennan dag, segir Jón Egill, „sem sagt fagurt veður. Fermingarfræðslan var þetta hefðbundna; trúarjátningin, boðorðin og lestur á bókinni Líf með Jesú. Ég gekk í skóla á Laugum og þangað kom presturinn vikulega og kenndi okkur. Á þessum tíma var ekki búið að sameina sóknirnar í eitt prestakall svo annar prestur þjónaði í Búðardal og í suðursýslunni.

Skroppið í kaupfélagið til að kaupa fermingarföt

Jón Egill segir að heimilisfólk hafi ekki verið mikið að stressa sig yfir fermingarfötum eða einhverju þess háttar. „Við brugðum okkur bara í kaupfélagið og keyptum fermingarföt. Í mínu tilviki voru það buxur, skyrta og vesti. Ekki var keyptur neinn jakki enda kannski fyrirséð að hann myndi ekki duga lengi. Strákar taka oft út mikinn vöxt fljótlega eftir fermingu svo almennt passa fötin kannski ekki lengi.Þetta var sem sagt allt í hófi en barasta í fínu lagi. Ég man líka eftir því að daginn áður var ég sendur út til að snyrta til á hlaðinu. Það þótti skemmtilegra að hafa allt í þokkalegu standi áður en gestina bæri að garði.“

Allt eins og stefnt var að

„Fermingin gekk eins og í sögu og lagt hafði verið upp með. Ég get svo sem ekki talað fyrir neinn nema sjálfan mig en einhvern veginn var það svo ég leit mjög upp til prestsins og fannst að þegar komið væri í kirkju ætti maður að vera alvarlegur, ekki vera með nein fíflalæti. Það viðhorf hef ég enn. Kirkjur eru helgur staður sem maður á að sýna viðhlítandi virðingu. Við vorum því afar prúð á þessum merkisdegi. Presturinn fór með ritningarvers fyrir hvert og eitt okkar og við fórum með trúarjátninguna, eins og lög gera ráð fyrir.“

Heima beið síðan kökuveisla sem Jón Egill hafði bakað fyrir og undirbúið að mestu leyti sjálfur. „Ég held að aldrei hafi verið rætt að hafa veisluna annarsstaðar. Ég tók á móti gestum, bauð þá velkomna enda minn dagur. Í endurminningunni var það ekkert erfitt að vera miðpunkturinn að þessu leyti.“ Aðspurður hvort hann hafi laumað sér í fjárhúsin eða út að hjóla á fermingardaginn segir Jón Egill að svo hafi ekki verið. Ef eitthvað hefði verið myndi hann að líkindum frekar hafa farið út og dundað sér í bílaviðgerðum frekar en nokkuð annað en það hafi hann verið farinn að gera töluvert af á þessum tíma, sem reyndar var ekki raunin þennan dag. Þegar talið berst að gjöfunum segist Jón Egill hafa fengið úr frá foreldrunum eins og lengi hefur verið venja. „Svo man ég að meðal gjafa var myndavél, eitthvað af peningum sem bara voru settir í banka og síðan bækur, meðal annars ritröð um Sherlock Holmes. „Þótt skömm sé frá að segja þá hef ég nú bara lesið eina bók úr þessu ritsafni. Það helgast kannski af því að ég er ekkert mikill bókamaður. En aðrir hafa reyndar fengið bækurnar að láni þannig að þær hafa verið lesnar, þótt það hafi ekki verið af mér.“

Veislan bliknaði í samanburði við sauðburðinn

Þorsteinn Eyþórsson er formaður sóknarnefndar í Borgarnesi. Hann fermdist ásamt tvíburasystur sinni Ingibjörgu, í Borgarneskirkju á hvítasunnudag, 2. júní 1968. Þá stóð sauðburður yfir og átti fermingardrengurinn nokkuð bágt með að hanga inni í veislunni, um hábjargræðis tímann, eins og sagt er.

„Fermingarfræðslan var ábyggilega bara hefðbundin fyrir þennan tíma,“ segir Þorsteinn í upphafi máls. „Það var sr. Leó Júlíusson sem var presturinn og fórum við einu sinni í viku til að nema fræðin og mættum i kirkjuna til þess. Við fjölskyldan bjuggum uppi á Hamri í Borgarhreppi og þurftum við systkinin að sjá um það sjálf að koma okkur í spurningarnar. Pabbi vann frá heimilinu og ekki hafði mamma bílpróf. Við gengum oft en ég man jafnframt eftir því að við fórum líklega tvisvar ef ekki þrisvar ríðandi. Fengum að geyma hrossin hjá Óla Don og skiptum um föt á kirkjutröppunum. Það var ekki hægt að fara öðruvísi. Hópurinn taldi ríflega tuttugu börn og ég held að við höfum ekkert verið tiltakanlega óþæg, en kannski ekkert endilega neinir englar heldur,“ segir Þorsteinn og brosir.

Gangandi, ríðandi eða á puttanum í skólann

Foreldrar Þorsteins voru með bú á Hamri, ríflega áttatíu fjár og 12 kýr þegar mest var. Fyrst var engum skólabíl til að dreifa. Þá fóru systkinin gangandi, hjólandi eða ríðandi í skólann eða húkkuðu far með bílum sem áttu leið um. Það passaði að hlaupa af stað út á götu þegar bíll sást koma hjá Lækjarkoti. Þorsteinn segist þá sem nú stundum hafa verið hálf utan við sig en Ingibjörg var alltaf með hlutina á hreinu. „Það var einn morgunn að Ingibjörg segir að nú sé bíll að koma og ég verði að drífa mig, ef ég ætli að ná honum. Eitthvað gekk mér erfiðlega að meðtaka þennan boðskap og flýtti mér ekki nóg. Hún hljóp út og náði bílnum en ég varð að ganga alla leið. Auðvitað var þetta svolítið langt að fara alltaf upp að Hamri,“ segir Þorsteinn þegar spurt er um það. „Samt man ég eftir því, oftar en einu sinni, að krakkarnir í bekknum fylgdu okkur alla leið heim á skautum. Þá var allt ísilagt meira að segja engjarnar sem yfirleitt voru bara með íshröngli.“

„Ég var líka svo heppinn að fá að prófa það að vera við gamaldags heyskap. Þegar ég lít til baka finnst mér það forréttindi. Við vorum með hesta sem settir voru fyrir hestasláttuvél og ýmist fengum lánaða kerruhesta eða komum þeim upp. Dráttarvél kom ekki fyrr en seinna.“

Sauðburður og ferming

Fermingardagurinn rann upp bjartur og fagur. Búið var að fara í höfuðborgina og fata börnin upp þótt móðir þeirra hafi yfirleitt saumað allt sem fjölskyldumeðlimir þurftu þá var gerð undantekning í þessu tilfelli. „Athöfnin fór fram eins og lagt hafði verið upp með. Allir sögðu já og síðan var skundað til kökuveislu í mínu tilviki heima á Hamri. Ég verð að viðurkenna að mér fannst veislan ekkert sérstaklega spennandi á móti því að á sama tíma var sauðburður í fullum gangi. Þá bar féð úti og ég hafði fullan hug á því að athuga með kindina mína sem var komin að burði. Með semingsleyfi fékk ég að fara út og athuga málið. Og viti menn. Þar var myndargimbur komin í heiminn sem auðvitað fékk nafnið Sunna, hvað annað. Það var ekki verra að fá hana þennan dag.“

Þegar talið berst að fermingargjöfunum segist Þorsteinn ekki muna mikið eftir þeim. „Frá pabba og mömmu fengum við úr, eins og tíðkaðist lengi og auðvitað fötin og veisluna. Þetta voru stórgjafir. Svo man ég að við fengum myndavél og eitthvað af peningum. Þetta stendur upp úr þegar að gjöfum kemur. Nokkrum dögum síðar gengum við síðan til altaris. Við krakkarnir gerðum grín að því eftir á að fólk hefði annað hvort fengi gúlsopa af messuvíninu eða ekki neitt. Ég býst við að það séu svipaðar umræður og enn fara fram á meðal fermingarbarna,“ segir Þorsteinn Eyþórsson.

Til Englands fyrir fermingapeningana

Unnur Valdimarsdóttir er sóknarnefndarformaður í Stykkishólmssókn. Hún er fædd og uppalin í Reykjavík og fermdist í Neskirkju 16. apríl 1967. Það var sr. Jón Thorarensen sem fermdi þennan sunnudag stóran hóp af börnum. „Mamma saumaði alltaf allt á mig en í fyrir ferminguna fékk ég föt úr búð, líklega í fyrsta sinn,“ segir Unnur. „Kjóllinn var tekin undir berustykki eins og kallað er og kápa í stíl. Þetta var svona neongrænt, alveg svakalega flott,“ segir Unnur og skellihlær. „Auðvitað var einnig keypt slæða og hanskar það var alveg ómissandi í þá daga. Skórnir voru með böndum, þykkum sólum og hælum. Ekki pinnahælar. Ég var ekki með sítt hár eins og margar stelpur voru á þessum tíma en fór samt í greiðslu og allt það. Fyrir vikið þurfti ég ekki að sofa með rúllur og skrautið í hárinu var krans sem var vafinn inn í hárið. Hópurinn minn var fermdur fyrir hádegið þannig að þegar athöfn lauk fórum við vinkonurnar í myndatöku og svo tók við hin glæsilega fermingarveisla, heimabakaðar kökur eins og tíðkaðist þá.“

Margir muna eftir því þegar fermingarveislur voru haldnar heima þá lánuðu konur á milli húsa í götunni, bæði bollastell, bakka, stóla og hvað sem þurfti. Það var engin undantekning á þessum sið þegar Unnur fermdist. „Þær áttu eins bollastell, mamma og nágranna kona okkar. Þær lánuðu því oft hvor annarri þegar mikið stóð til. Það var eins þegar ég fermdist.“

Ekki sérstakar óskir

Unnur segist ekki muna eftir því að hafa haft einhverjar sérstakar óskir er kom að fermingargjöfum. Það hafi verið mjög spennandi að fá úr og það fékk hún ásamt fyrsta gullhringnum með steini, undirkjól með áföstum brjóstahaldara sem þótti voða flott og síðan um 7.500 krónur í peningum. „Fyrir peningana fékk ég síðan að fara ein til Englands að heimsækja systur mína. Það var ógleymanlegt. Ég flaug til Glasgow þar sem ég þurfti að skipta um vél og flaug þaðan til Manchester. Líklega hefur ferðin kostað mun meira, mér var aldrei sagt neitt um það, en peningarnir voru látnir duga. Ég borgaði ekki meira en þetta. Eftir á að hyggja finnst mér foreldar mínar hafi verið mjög „kúl“ að láta mig fara svona eina. Það er nú ekki eins og fólk hafi almennt verið að ferðast á hverjum degi til útlanda á þessum tíma. En mér fannst fermingin merkilegur atburður, stundin hátíðleg og dagurinn góður.“

Eirðarleysið var kannski fyrirboði

Formaður sóknarnefndar í Reykholtssókn er Þorvaldur Jónsson bóndi og smiður í Brekkukoti. Hann er alinn upp í Reykholti og fermdist í Reykholtskirkju 2. júní 1963 ásamt fimm öðrum börnum. Það var sr. Einar Guðnason sem var prestur og er Þorvaldi sérstaklega minnisstæður. „Séra Einar var mjög skemmtilegur karl og hafði gaman af því að fræða. Meira að segja fannst mér það þegar ég var unglingur,“ segir Þorvaldur brosandi. „Hann hafði lag á því að koma hlutunum vel til skila og brá oft á það ráð að leika fyrir mann ef þannig stóð á. Margir hafa heyrt söguna um kónginn og bjölluatið. En hún er á þá leið að strákur nokkur var að reyna að hringja dyrabjöllu í húsi. Kóngurinn er á rölti þar nálægt, sér tilburði stráksa, gengur að honum og segist skuli lyfta honum upp sem og hann gerir. Strákur ýtir á bjölluna og segir svo: Nú þurfum við að hlaupa. Hann var sem sagt að gera bjölluat. Svona sögur lét séra Einar af mikilli innlifun.“

Skólpfatan handhægust

Er hálfur mánuður var í fermingu situr Þorvaldur heima að læra fyrir ferminguna. Eitthvert eirðarleysi er að angra svo hann er alltaf að gera sér erindi fram í eldhús. „Mamma var orðin leið á þessu endalausa rápi mínu og segir að ég verði nú að setjast við og klára. Ég fer inn með hundshaus og er varla sestur þegar ég heyri eitthvert hljóð og rík fram að nýju. Þá var eldur laus í eldhúsinu fyrir ofan eldavélina. Ég lagði ekki í slökkvitækið sem var stórt og þungt en hafði heyrt að loka ætti öllum hurðum, sem ég og gerði, greip síðan skólpfötuna og rauk út til að ná í vatn í drullupoll sem var á hlaðinu. Um leið öskraði ég eins og lungun þoldu, eldur, eldur. Rauk aftur inn og lét vaða úr fötunni á eldinn. Fljótlega dreif að fólk en heimilið varð eins og eftir loftárás, ekki bara af vatninu úr drullupollinum. Með góðra manna og kvenna hjálp hafðist af fyrir fermingu að gera húsið veisluhæft. Ég man að eldað var í þvottahúsinu á meðan viðgerðir stóðu yfir. Þar var líka verið að reyna að koma lífi í pasturslítil lömb og auðvitað átti skítagalli heimilismanna þar sinn stað. En engum varð nú meint af þessu. Eftir á að hyggja finnst mér stundum að þetta eirðarleysi mitt hafi kannski verið einhver fyrirboði.“

Glænýr þúsundkall

Daginn fyrir fermingu fer fólk að drífa að. Ættingjar tjölduðu á túninu fyrir vestan húsið og allt í einu var Valdi litli orðinn miðpunktur athyglinnar. Þurfti ekki að fara í fjárhúsin eða sækja mjólkina, átti bara frí þennan dag. Það var óvenjuleg lífsreynsla. „Dagurinn var bjartur og fagur og ég fékk verðmæta hluti sem mig hafði ekki einu sinni dreymt um. Frá pabba og mömmu fékk ég sálmabók og úr og var afhent hvoru tveggja fyrir fermingu, sem ekki skemmdi fyrir. Athöfnin fór fram eins og lög gera ráð fyrir. Ekkert bar út af. Þegar kom að veislunni sjálfri fannst mér svolítið þrúgandi að þurfa að taka á móti öllum gestunum. Ég man eftir að hafa spurt hvað á ætti eiginlega að segja? Og rullan varð eftirfarandi. „Komið þið blessuð og hjartanlega velkomin.“

Gjafirnar sitja einnig í minningunni einkum vegna þess hversu veglegar þær voru að mati Þorvaldar. „Frá móðursystkinum fékk ég tjald og svefnpoka en myndavél og veiðistöng frá föðurfólkinu. Svo fékk ég einnig veski með glænýjum þúsund króna seðli frá Hirti ráðsmanni. Það voru óhemju miklir peningar þá. Ég hafði rétt aðeins séð svona seðil áður. Símstöðin var í húsinu þannig að auðvelt var um vik er kom að skeytunum, sem ég fékk töluvert af. Þau voru öll handskrifuð því að á þessum tíma var ekki farið að vélrita skeytin en einhverjir góðir skrifarar fengnir til að skrifa þau. Skeytin á ég meira að segja enn,“ segir Þorvaldur Jónsson Brekkukoti.

Hnakkur og ritvél meðal fermingargjafa

Guðrún Margrét Hjaltadóttir er formaður sóknarnefndar í Setbergssókn. Hún er uppalin í Raftholti í Rangárvallasýslu og fermdist í Marteinstungukirkju 14. maí 1989. „Presturinn okkar var sr. Halldóra Þorvarðardóttir sem var nýtekin við embætti þannig að við vorum fyrsti hópurinn sem hún fermdi. Hins vegar vildi það svo til að fljótlega eftir að hún tekur við embætti fer hún í fæðingarorlof þannig að sr. Auður Eir uppfræddi okkur til að byrja með. Við vorum ekki látin læra mikið utanað, frekar frædd um kristilegt samfélag svona almennt. Hins vegar var fermingarfræðslan að sumu leyti nokkuð óvenjuleg miðað við það sem kannski tíðkaðist þá. Sr. Auður talaði sem dæmi alltaf um Guð í kvenkyni og var ekki með alveg sömu áherslur og aðrir.“ Öll börnin í Rangárvallasýslunni fóru saman á eins konar fermingarbarnamót í Skálholt um haustið. Guðrún segir að það hafi verið heilmikið ævintýri og gaman að kynnast krökkum frá fleiri stöðum.

Áður en kom að hinum stóra degi var búið að kaupa fermingarfötin en það var dragt, stuttur jakki og pils, flíkur sem hægt var að nota áfram eftir fermingu. Vinkonurnar völdu sér báðar dragtir, önnur svört og hin hvít. Guðrún var með sítt hár á þessum tíma og á fermingardaginn var það greitt eftir þeirri tísku sem var ríkjandi og farið var í myndatöku á Hvolsvöll hjá Ottó Eyfjörð. Athöfnin í kirkjunni fór fram eins og gert hafði verið ráð fyrir nema að fermingarbróðir Guðrúnar varð mjög veikur. „Við vorum tvö sem fermdust í Marteinstungukirkju og mér leist ekki alveg á blikuna þegar fermingarbróðir minn var orðinn fárveikur með mikinn hita. Það var hins vegar ekkert hægt að hætta við svo það var bara dælt í hann magnyl svo hann gæti fermst. Sem betur fer kom ekkert fyrir, það leið ekki yfir hann eða neitt svoleiðis svo ég þurfti ekki að styðja hann upp við altarið,“ segir Guðrún brosandi.&nbsp;&nbsp;

Ritvél sem lítið varð notuð

Dagurinn var bjartur og fagur og veðrið lék við fermingarbörnin og gesti þeirra. Veislan var haldin heima í Raftholti, hefðbundin kökuveisla sem lengi hafði tíðkast. Sauðburður var ekki byrjaður sem oft hefur verið áhyggjuefni til sveita svo allt lagðist á eitt að gera daginn skemmtilegan. „Ég fékk margar mjög góðar gjafir. Frá foreldrum mínum og systkinum fékk ég hnakk, svo fékk ég svefnpoka sem enn er notaður, eitthvað af skartgripum og svo ritvél. Hún hefur reyndar aldrei verið mikið notuð. Það stóð eiginlega á endum að það var verið að skipta meira yfir í tölvurnar á þessum tíma, þannig að nú er ritvélin í raun meira minning um tíma sem var. En þetta var rosa skemmtilegur og góður dagur,“ segir Guðrún M. Hjaltadóttir.

Gríðarlega eftirminnileg ferming

Birna G. Konráðsdóttir er formaður sóknarnefndar Stafholtssóknar í Borgarfirði. Hún fermdist 21. maí 1972 í Borgarneskirkju. Það var sr. Leó Júlíusson sem fermdi stóran hóp af börnum þennan dag en það varð ekki alveg viðburðalaust að koma þeim í kristinna manna tölu. „Hópurinn sem gekk til spurninga þennan vetur var æði stór, eða 26 börn,“ segir Birna. „Allt í sambandi við ferminguna mína finnst mér skemmtilegt í endurminningunni þótt við hefðum líklega mátt haga okkur ögn betur en við gerðum. Presturinn hafði kennt okkur ensku í nokkra vetur er að fermingarárinu kom og þekkti hópinn því nokkuð vel. Líklega höfum við samt náð að ganga alveg fram af honum því í vikunni fyrir fermingu fær hann nóg og rekur okkur út úr kirkjunni, þar sem við vorum í fermingarfræðslunni. Ekkert varð því af æfingu fyrir athöfnina sjálfa.“

Tvenn skópör í boði

Áður en að þessu kom þurfti hins vegar að finna einhver föt á dömuna. „Móðir mín er völundur í höndunum og hafði ætíð saumað á mig allt sem þurfti. Vegna þessara tímamóta átti samt að kaupa föt og héldum við mæðgur til Reykjavíkur, þeirra erindagjörða. Mig langaði mest í sjóliðaföt sem þá voru í tísku. Leitað var búð úr búð en ekkert fannst sem hentaði. Lendingin varð að mamma saumaði á mig dökkblá sjóliðaföt; blússu, pils og buxur, allt í stíl og voru þessi föt mikið notuð síðar. Svo fékk ég brúna flauelskápu sem endaði í leikfatakassa barnanna minna. Hins vegar var töluvert vandamál að finna skó. Ég notaði númer 40-41 og það var ekki algeng stærð þá. Tvö pör komu til greina, hvorugur kostur góður. Það var tekið sem skárra var.“

Eitt skipti var meira en nóg

„Ég fór í greiðslu eins og flestar stúlkur gerðu og það varð skemmtilega sögulegt. Daginn fyrir fermingu fór ég til að láta setja í mig rúllur og þurfti því að sofa með ósköpin. Það er ýmislegt á sig lagt fyrir útlitið,“ segir Birna og hlær. „Daginn eftir var svo greiðslan. Ég var með hár langt niður á bak og það er bæði þétt og afskaplega fínt. Þegar hárgreiðslukonan ætlaði að taka rúllurnar úr, var hárið enn blautt. Ég þurfti þá að fara í hárþurrkuna og sitja lengi. Nú svo kom að greiðslunni. Rúllurnar voru allar meira og minna flæktar í hárinu svo erfiðlega gekk að ná þeim úr. Síðan var einhverjum hárlagningarvökva bætt í hausinn á mér og þá tók ekki betra við. Hárið flæktist allt svo aumingja hárgreiðslukonan var í mesta basli. Tíminn var orðinn naumur og allt í voða. Gífurlegar heysátur voru í tísku þá og auðvitað átti ég að fá þannig greiðslu. Hárið var túberað og greitt eftir kúnstarinnar reglum en konan sagðist aldrei greiða mér aftur. Þetta eina skipti væri meira en nóg og hún stóð við það. Síðar þegar ég fór í fermingarmyndatökuna var leitað á hennar náðir að nýju. Svarið var einfalt. Ég greiði Birnu ekki aftur.“

Veislan daginn eftir

Athöfnin í kirkjunni varð nokkuð stressuð. Engin æfing hafði farið fram og því voru fermingarbörnin ekki alveg viss um hvernig ætti að haga sér. „Þetta bjargaðist nú allt saman, þrátt fyrir allt. Einhverjir voru ekki vissir og spurðu hvort nú ætti að segja já en við fermdust öll þennan dag, komumst í kristinna manna tölu. Presturinn var vanur að velja fyrir börnin ritningarvers til að lesa við ferminguna. Ég var hins vegar búin að velja sjálf og spurði hvort ég mætti ekki nota það. Kannski hef ég komið prestinum þægilega á óvart og virkað mjög hugsandi ung stúlka, veit það ekki, en hann samþykkti val mitt og það er gaman að segja frá því að öll börnin mín hafa notað sama vers, Guðs orð er lampi fóta vorra og ljós á vegum vorum. Í minni fjölskyldu hagaði þannig til að frændi minn var einnig að fermast á hvítasunnudag. Því var gripið til þess ráðs að hafa veisluna mína á annan dag hvítasunnu. Þess vegna gat ég farið í veisluna hjá bestu vinkonu minni og hún komið til mín. Og einmitt af því margt í sambandi við ferminguna mína var ekki samkvæmt ritualinu, er minningin mikið skemmtilegri og meira lifandi en ella væri,“ segir Birna G. Konráðsdóttir á Borgum.

Fréttaveita Vesturlands

Fermingardagurinn minn